Fiskus nie wychodzi ze SKOK

Masowa kontrola urzędów kontroli skarbowej w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych zaczęła się 14 kwietnia. Wtedy kontrolerzy gdańskiego UKS weszli do Kasy Krajowej w Sopocie – centrali SKOK i zarazem kontrolera zrzeszonych w tym systemie podmiotów. Do 27 lipca wkroczyli do 20 placówek SKOK.

Choć ustawa o swobodzie działalności gospodarczej daje na kontrolę skarbową 12 dni, to – jak ustaliła „Rz” – żadna dotąd się nie zakończyła. Niektóre, jak w Kasie Krajowej czy Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych, przedłużono do października. – Dotyczą wszystkich naszych dużych kas. To nie tylko kontrole, które są ograniczone w czasie i w przypadku których moglibyśmy podjąć kroki prawne, ale też postępowania, które kontrolę mają dopiero przygotować – skarży się Grzegorz Bierecki, prezes Kasy Krajowej SKOK.

[wyimek]Z tego, co mówi PO, może wynikać, że kontrola w SKOK ma charakter polityczny - Artur Zawisza, były szef komisji bankowej[/wyimek]

Sprawa budzi zastrzeżenia ekspertów. – Na pewno postępowania pracowników UKS nie powinny trwać tak długo – uważa dr Arkadiusz Radwan, ekspert Instytutu Allerhanda.

– Przewlekłe kontrole utrudniają normalne funkcjonowanie przedsiębiorstw – dodaje Maciej Rapkiewicz, ekspert Instytutu Sobieskiego.

Jak tłumaczy się UKS? Magdalena Kobos, rzecznik Ministerstwa Finansów, twierdzi, że kontrole są zgodne z planem.

Dlaczego je wszczęto? „Celem badania jest weryfikacja prawidłowości ustalenia przez kontrolowanego przychodów i kosztów podatkowych oraz ustalenia zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości” – powiadomiło „Rz” biuro prasowe resortu.

Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są instytucją parabankową niepodlegającą kontroli nadzoru bankowego. Pierwsze powstały w 1992 r. Zajmują się gromadzeniem środków pieniężnych osób, które zarejestrowały się jako członkowie SKOK, udzielaniem im pożyczek i kredytów, a także prowadzeniem ich rozliczeń finansowych.

[srodtytul]Niepoprawne związki?[/srodtytul]

W marcu 2006 r., gdy powstała sejmowa komisja śledcza ds. banków i nadzoru bankowego, politycy PO domagali się skontrolowania SKOK. – Działają jak banki, a nie ma nad nimi żadnego nadzoru – przekonywał wtedy poseł Zbigniew Chlebowski, szef Klubu PO. Nie zgodził się na to Artur Zawisza, szef komisji śledczej i ówczesny poseł PiS. – Zakres prac komisji regulowała uchwała sejmowa. Tak samo nie mogliśmy kontrolować SKOK, jak np. ewentualnych nieprawidłowości finansowych w PO – tłumaczy Zawisza

– PiS zablokował wówczas kontrolę, mając większość w komisji. Widocznie była dla nich niewygodna – mówi anonimowo poseł PO.

– Nie ulega wątpliwości, że SKOK dotąd wymykały się kontroli, a także, że kwestie personalne wskazują na ich związki z PiS – mówi „Rz” poseł Waldy Dzikowski, wiceszef PO.

Jednym z twórców SKOK jest były poseł PiS Jędrzej Jędrych, który zorganizował placówki w 80 zakładach pracy. Prezes Kasy Krajowej SKOK Grzegorz Bierecki to dawny działacz pomorskiej „S” i były współpracownik Lecha Kaczyńskiego. Z kolei Przemysław Gosiewski, szef Klubu PiS, w latach 1993 – 1995 pracował w biurze pełnomocnika zarządu Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych, podmiotu związanego ze SKOK. W czerwcu do związku weszli też pracownicy gdańskiego UKS. Kontrolę, która powinna się skończyć w czerwcu, przedłużono do 15 października.

– W świetle tego, co mówią politycy PO, można domniemywać, że obecna kontrola w SKOK ma charakter polityczny – twierdzi Zawisza.

Wątpliwości co do tego nie ma Bierecki: – UKS jest używany do realizacji politycznych potrzeb rządzącego ugrupowania.

– Kontrola jest pokłosiem prac Sejmowej Komisji Finansów Publicznych – ripostuje poseł Jarosław Urbaniak (PO), członek komisji. – Prezes Bierecki pytany przez komisję o wiele spraw, np. utworzenie spółki córki SKOK w Luksemburgu, nie potrafił przekonująco odpowiedzieć

– dodaje i zaznacza, że jeśli kontrola wskaże na związki SKOK z PiS, powinny się tym zająć „odpowiednie służby”. – Jeżeli dwa tygodnie temu w trakcie debaty nad ustawą o spółdzielczych kasach oszczędnościowych jeden z posłów PiS używał argumentów z opracowania SKOK, tylko kolejność akapitów zmieniał, to można domniemywać, że coś jest na rzeczy – mówi Urbaniak.

– Nie chciałbym wdawać się w dywagacje, czy kontrole mają charakter polityczny. Ale jeżeli robi się nagle kontrolę w 20 podmiotach działających w ramach tej samej firmy, to taka sytuacja może nasuwać wątpliwości – mówi dr Radwan.

[srodtytul]Adresy, kontakty...[/srodtytul]

Zdaniem szefa SKOK kontrola wykracza poza jej ustawowy zakres. – Zbierane są informacje o stanach rachunków i danych osobowych naszych członków, a przecież kontrola dotyczy prawidłowości rozliczeń podatkowych firmy – twierdzi Bierecki.

Interpelację w tej sprawie do ministra finansów skierował poseł Piotr Stanke (PiS). Zwraca uwagę, że kontrolerzy UKS żądają udostępnienia danych osobowych członków SKOK, o operacjach dokonywanych na ich rachunkach, lokatach i zaciąganych przez nich kredytach. – Takie sygnały do mnie dochodziły głównie z dużych oddziałów SKOK – mówi „Rz” Stanke.

Resort finansów zaprzecza zarzutom. – Organy kontroli skarbowej nie żądały okazania dokumentów wykraczających poza zakres kontroli, w szczególności nie zwracano się o przedłożenie informacji o danych osobowych członków SKOK – poinformowało „Rz” biuro prasowe resortu. – Każde wystąpienie o dokumenty niezbędne było do przeprowadzenia analizy w ramach badania ksiąg.