Jacek Borkowicz: Barbarzyńcy zadeptali Rzym

Nie był to najazd, agresja, podbój. Wejście w granice imperium milionów barbarzyńców historycy określają dziś mianem „trąby etnicznej", która zniszczyła starożytny Rzym równie skutecznie jak tornado.

Aktualizacja: 01.11.2015 20:28 Publikacja: 30.10.2015 01:00

„Upadek Imperium” – płótno Thomasa Cole’a z 1836 roku. Jak miło jest estetyzować na temat końca Rzymu 14 wieków później!

Foto: bridgeman art library

Jacek Borkowicz

Było to w 406, a może w 405 roku... Nieważne. O rok spierają się uczeni, nikt natomiast nie ma wątpliwości co do daty dziennej: tuż przed kalendami styczniowymi, według naszego kalendarza – 31 grudnia, w ostatni dzień starego roku. A właściwie już nocą: nad Renem, gdzieś w okolicy Moguncji i opiewanej przez Heinego skały Lorelei.

Mimo późnej pory panowało tu dziwne ożywienie. Kamienne ściany rzecznego wąwozu rozbrzmiewały zwielokrotnionym echem. „Słychać ochrypłe głosy nawoływań, turkot wozów, stąpanie wielu ludzi. W świetle księżyca błyszczy broń. Rzeka jest pełna płynących koni, tratew naładowanych ludźmi, pni, do których pouczepiali się wojownicy".

Daniel-Rops, francuski pisarz, który tak sugestywnie opisał tę chwilę, prawdopodobnie myli się w jednym szczególe: przybysze nie przeprawiali się wpław, lecz szli po lodzie. Zima była wyjątkowo surowa, więc rzeka oddzielająca cesarstwo rzymskie od barbarzyńskiej Germanii zamarzła. Być może nie na całej długości, ale właśnie tam, na jednym z najsłabiej strzeżonych odcinków granicy. W ten sposób natura sprowokowała fatum historii.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Początkowo Donald Trump (na zdjęciu) zdawał się mieć więcej cierpliwości do Władimira Putina niż do

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Donald Trump, Ukraina i NATO. A co, jeśli prezydent USA ma rację?

Czy brutalność i kaprysy amerykańskiego prezydenta to na pewno największe zagrożenie dla Europy?

Materiał Promocyjny

25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

Odpowiedzialny biznes przechodzi kolejną ewolucję związaną z nowymi wymaganiami regulacyjnymi. Tym razem celem jest strategiczna transformacja pozwalająca na skuteczną ochronę środowiska i praw człowieka. Jak odpowiedzieć na te wyzwania?