Ostatni dzwonek, by nie płacić kar za smog

Rz: Polska dostała „wyrok w zawieszeniu" za smog w latach 2007–2013. Ale problem nie dotyczy tylko tego okresu. Jaka jest szansa na uniknięcie kar?

Piotr Woźny: Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE to dla rządu ostatni dzwonek, by nie płacić kar za wieloletnie zaniedbania we wdrażaniu działań naprawczych poprawiających jakość powietrza.

Jaki jest plan działania?

Ministerstwo rozpoczyna realizację programu „Polska bez smogu" na lata 2018–2027. W jego ramach w 22 z 33 najbardziej zanieczyszczonych miejscowości Polski zostanie przeprowadzona termomodernizacja budynków osób najmniej zamożnych. Rząd chce zaangażować samorządy do jego współfinansowania. Chodzi nie tylko o termoizolację budynków, ale też o pomoc finansową na wymianę „kopciuchów" dla najmniej zamożnych.

Skąd wziąć pieniądze?

W tym roku fundusz termomodernizacji i remontów ma do dyspozycji 180 mln zł. W kolejnych chcemy zagregować środki dostępne w ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który sam dysponuje budżetem 15,5 mld zł na działania poprawiające jakość powietrza. Pieniądze są też w Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, m.in. z Regionalnych Programów Operacyjnych. Rząd będzie się też starał o specjalną pulę na program „Czyste powietrze" z budżetu UE na lata 2021–2027.

Czy mamy na to szansę po wyroku Trybunału?

Rozmawiamy z Komisją Europejską (KE) w tej sprawie. Pracujemy też z Bankiem Światowym przy współudziale województw małopolskiego i śląskiego nad zleconym przez KE raportem dotyczącym stanu powietrza i środków naprawczych. To będzie materiał, który chcemy wykorzystać jako argument w Brukseli.

Co uda się zrobić w ramach tegorocznego budżetu?

Za 180 mln zł, przy wdrożeniu rekomendowanego przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii modelu finansowania (70 proc. pieniędzy z budżetu państwa, 20 proc. od województw i 10 proc. z samorządów) udałoby się uruchomić termomodernizację wszystkich budynków mieszkalnych należących do mniej zamożnych Polaków w tych 22 miejscowościach, w których mieszka 770 tys. Polaków.

Przy czym rozwiązania dla każdej z tych gmin miałyby być szyte na miarę. Pilotażem obejmiemy około 15-16 tys. domów, w których mieszkają ci mniej zamożni Polacy, a cały program – rozłożony na lata - będzie kosztował około 750 mln zł.