Nie zawsze lokatorzy reprywatyzowanych kamienic są pokrzywdzeni

Zwracanie kamienic razem z najemcami budzi ogromne emocje, nie tylko w Warszawie. Zwykle za pokrzywdzonych uważa się lokatorów. Nie zawsze tak jest.

Druga strona medalu

– Osoby najgłośniej protestujące mają bardzo często dokąd się wyprowadzić – wyjaśnia Michał Sobański, który prowadzi kancelarię zajmującą się reprywatyzacją. – Mają domy lub inne mieszkanie. Nie chcą jednak zwolnić lokalu w kamienicy, żeby pozostał w rodzinie. Najem się bowiem w polskich realiach „dziedziczy". Przechodzi z pokolenia na pokolenie. Nierzadko mieszkają w takich lokalach ludzie zamożni.

– Wiele z tych mieszkań jest podnajmowanych np. studentom – mówi Ryszard Grzesiuła, wiceprezes stowarzyszenia Dekretowiec. – Lokatorzy zarabiają, nie chcą więc pozbyć się dobrowolnie dodatkowego źródła dochodu.

– By sytuacja była czysta, zanim miasto zwróci kamienicę, powinno wcześniej wykwaterować swoich lokatorów do mieszkań komunalnych – uważa Łukasz Bernatowcz, radca prawny. Byłoby to uczciwe zarówno wobec najemców, jak i dekretowców. Niestety – przyznaje – nie ma lokali komunalnych, m.in. z tego powodu, że są „dziedziczone". Wiele też lokali miasto sprzedało swoim najemcom z wysokim bonifikatami.

Zbyt niskie czynsze

Kolejnym problemem są czynsze za mieszkania i lokale użytkowe.

– Warszawa zamroziła stawki w centrum na poziomie ok. 6 zł za mkw. mieszkania – mówi Michał Sobański. – W efekcie czynsz za mieszkanie o powierzchni 100 mkw. w Al. Ujazdowskich wynosi 600 zł. Tymczasem ustawa o ochronie praw lokatorów pozwala na dużo wyższe stawki. Obecnie od 15 do 17 zł za mkw.

– Jakakolwiek próba podniesienia czynszu kończy się protestem. Miasto mogło sobie pozwolić na niższy czynsz i dopłacanie do lokatorów. A prywatny właściciel nie ma na ogół z czego. Tymczasem komunalne stawki nie wystarczają na bieżącą eksploatację, a co dopiero na remonty – wyjaśnia wiceprezes Grzesiuła. – Lokatorzy przyzwyczaili się, że jak przecieka dach, to przyjeżdża ekipa z miasta i naprawia. Po sprywatyzowaniu kamienicy tak już nie jest – dodaje.

Ten sam problem występuje przy lokalach użytkowych. Stawki komunalne są często na śmiesznym poziomie.

Inny punkt widzenia

Z takimi poglądami nie zgadza się Stowarzyszenie Miasto jest Nasze.

– Po pomoc przychodzą do nas starsze, często schorowane osoby. Całe życie mieszkały w tej kamienicy, a teraz się ich wyrzuca – tłumaczy Karol Perkowski ze Stowarzyszenia. – Z naszych obserwacji nie wynika, by lokatorzy chcieli coś ugrać na reprywatyzacji i odgrywali pokrzywdzonych, żeby na tym zyskać. Ci ludzie są słabszą stroną od dekretowców i potrzebują pomocy.