Pieczone ziarna z jaskini

Nasiona i bulwy roślin spożywane do dzisiaj pojawiły się w diecie ludzi już 100 tys. lat temu

Aktualizacja: 18.12.2009 01:58 Publikacja: 17.12.2009 23:58

Julio Mercader, archeolog z Uniwersytetu w Calgary, podczas prac wykopaliskowych w jaskini na tereni

Julio Mercader, archeolog z Uniwersytetu w Calgary, podczas prac wykopaliskowych w jaskini na terenie Ngalue w Mozambiku

Foto: Science

Z jaskini w Mozambiku naukowcy wydobyli kamienne narzędzia sprzed 100 tys. lat, na których były ślady sorgo – rośliny, która do dzisiaj jest źródłem pożywienia w subsaharyjskiej Afryce.

To najstarszy na świecie ślad spożywania i przetwarzania nasion roślin przez ludzi. Dowód na to, że nasz gatunek u zarania rozwoju, który doprowadził do cywilizacji współczesnej, nie zadowalał się jedynie zbieraniem owoców i orzechów. Uczeni z Kanady i Mozambiku opisali swoje odkrycie w dzisiejszym numerze magazynu „Science”.

[srodtytul]Schronienie[/srodtytul]

– To twardy dowód na to, że skomplikowana dieta oparta na nasionach zbóż pojawiła się znacznie wcześniej, niż dotychczas sądziliśmy – powiedział Julio Mercader z Uniwersytetu w Calgary, szef Canada Research in Tropical Archeology.

Mercader wraz z kolegami z Uniwersytetu Eduardo Modlane z Mozambiku w 2007 roku badał jaskinię w Ngalue niedaleko jeziora Niassa w północno-zachodnim Mozambiku. Jaskinia była schronieniem wielu pokoleń ludzi na przestrzeni 60 tys. lat. Głęboko wewnątrz naukowcy odkryli szereg kamiennych narzędzi, kości zwierzęcych i szczątków roślinnych. Resztki pozostawione przez prehistorycznych mieszkańców tych ziem to bezcenne źródło informacji dla współczesnych badaczy.

Afryka jest ojczyzną wielu roślin, których nasiona stanowią źródło pożywienia do dzisiaj. Wśród nich jest sorgo, które stanowi podstawę pożywienia w Afryce. Naukowcy znaleźli spore ilości przetworzonego dzikiego sorgo, przodka powszechnie dzisiaj uprawianej rośliny, nieznanej pod naszą szerokością geograficzną. Części kwiatu sorgo używane są do produkcji kasz, pieczywa, a nawet napojów alkoholowych. W kuchni afrykańskiej używane są także bulwy afrykańskiego ziemniaka, rośliny z gatunku Hypoxis hirsuta, czy palmy zwanej winną oraz miejscowe odmiany grochu. Bogactwo i dostępność tych roślin 100 tys. lat temu mogły przesądzić o sposobie odżywiania się ówczesnych ludzi.

[srodtytul]Początki Homo sapiens [/srodtytul]

Autorzy artykułu w „Science” sugerują, że mieszkańcy jaskini spożywali nasiona, ale musieli je przetwarzać na mąkę lub kaszę i piec jakieś prymitywne formy pieczywa lub placków.

– Odkrycie pozwala na postawienie hipotezy, że wynalazek produkcji i użycia mąki bądź kaszy stanowił krytyczny moment dla dalszej ewolucji gatunku ludzkiego. Poprawienie odżywiania na afrykańskiej sawannie i częściowo zalesionym terenie pozwoliło na wyodrębnienie się linii rozwojowej, która prowadzi do człowieka współczesnego. To, co odkryliśmy, to zapewne jeden z najwcześniejszych momentów, kiedy ta transformacja zachodziła – powiedział Mercader. – Włączenie przetworzonego zboża do kuchni to także dowód na postęp ewolucyjny, jakiego dokonał Homo sapiens.

[srodtytul]Najstarsza kuchnia[/srodtytul]

Obróbka zbóż wymagała bardzo skomplikowanych technik, które ludzie posiedli już 100 tys. lat temu. Podtrzymywanie i rozniecanie ognia opanowali znacznie wcześniej, bo około pół miliona lat temu.

Ślady przetwarzania zboża, które dotychczas znane są nauce, pochodzą ze znacznie późniejszego okresu, końca epoki lodowcowej sprzed około 12 tys. lat. Odkrycie uczonych kanadyjskich w Mozambiku pozwoli przesunąć ten proces o prawie 90 tys. lat. Rzuca nowe światło na początki ewolucji gatunku Homo sapiens.

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[mail=k.urbanski@rp.pl]k.urbanski@rp.pl[/mail][/i]

Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi