Połykanie pop-bakcyla

Muzeum Plakatu przywołuje czasy, kiedy stylistyka pop-artu obowiązywała we wszystkich dziedzinach sztuk wizualnych

Publikacja: 31.03.2009 01:05

Plakat Jana Młodożeńca (jan młodożeniec)

Plakat Jana Młodożeńca (jan młodożeniec)

Foto: Rzeczpospolita

Oczopląs! Prawie 200 plakatów z lat 60. i 70. Większość atakująca szalonymi psychodelicznymi barwami i obłędnym nagromadzeniem detali. Trudno uwierzyć, że wszystkie prace powstały w PRL. Niektóre ocierają się o graficzny banał i informacyjną łopatologię, ale z większości promieniuje energia i radość.

Styl pop był łatwy do naśladowania. Zwłaszcza w grafice użytkowej. Przede wszystkim – precz z abstrakcją, aluzjami, skojarzeniami. Płaskie pola koloru, formy obwiedzione konturem, płynne kształty. Trochę w tym secesji, trochę jarmarku. Charakterystyczne liternictwo: czcionki wpisane w formy i postaci, nierówne, w rozmaitych rozmiarach – czyli tzw. organic style.

[srodtytul]Amerykańskie komiksy na 1 Maja[/srodtytul]

W Wilanowie na jednej pracy oglądamy podobiznę Jana Sawki. Długa broda, wąsy i okrągłe okularki – typowy hipisowski image. Zamiast szkieł w okularach portrety dziewczyny, na dole tubki z farbami. To swoista autoreklama grafika, przy okazji – deklaracja uczuciowa autora.

Z kolei Andrzej Krajewski, trochę kpiąc z polskiej rzeczywistości, wkomponował w propagandowy plakat pierwszomajowy słodki pejzaż jak z amerykańskiego komiksu. W podobny ideowy sposób Danuta Cesarska pokazywała modę, dziewczyny kwiaty w falbaniastych sukienkach.

[srodtytul]Pop-art bez granic[/srodtytul]

W plakacie filmowym, teatralnym i w ogóle kulturalnym także nastąpił przewrót. Nawet nieco starsi wiekiem, lecz młodzi duchem plakaciści uważnie przyjrzeli się okładkom płytowym, modzie oraz pismom zza oceanu i przerobili po swojemu, indywidualnie – czego najlepszymi przykładami Waldemar Świerzy, Jan Młodożeniec, Wiktor Górka. Nawet nestor naszego plakatu Henryk Tomaszewski połknął pop-bakcyla – o czym można przekonać się na wystawie.

Niejeden polski krytyk boczył się na tę efektowną konwencję. Toż to trend obcy nam kulturowo, wywiedziony z amerykańskiego komiksu, westernu i wizualnego kiczu. Ale pop-art nie znał granic. Zdobył szturmem naszą grafikę użytkową. Zachłysnęli się nim zwłaszcza młodzi. Ówczesne pokolenie dwudziestokilkulatków wczuło się światową aurę. „Graficzna młodzież” odcięła się od wysmakowanych i intelektualnych kreacji mistrzów. Na prawie 20 lat nauki twórców polskiej szkoły plakatu poszły w las.

Dlaczego? Bo powiał „Wiatr od San Francisco”. Tak zatytułowano wystawę w Muzeum Plakatu, a w nazwie zawiera się klimat tamtych czasów – dekady młodzieżowego buntu. Najważniejszymi „nośnikami” nastrojów stały się muzyka rockowa, moda i design.

To właśnie z San Francisco rozeszły się wici na całą Amerykę, potem na glob o tym, że nastąpił kres „epoki pieniądza, pracy i wojny, a zaczęła się era miłości i pokoju” – jak ogłosił na studenckim wiecu jeden z wykładowców.

Zadziwiające – znów zapanowała moda na lata 60. Dziś na Broadwayu premiera „Hair”. Kultowy musical wraca na scenę po 41 latach od premiery. Pewnie do nas przywieje go wiatr z Nowego Jorku…

[i]Wystawa „Wiatr od San Francisco” czynna do 17 maja.[/i]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[mail=m.malkowska@rp.pl]m.malkowska@rp.pl[/mail][/i]

Oczopląs! Prawie 200 plakatów z lat 60. i 70. Większość atakująca szalonymi psychodelicznymi barwami i obłędnym nagromadzeniem detali. Trudno uwierzyć, że wszystkie prace powstały w PRL. Niektóre ocierają się o graficzny banał i informacyjną łopatologię, ale z większości promieniuje energia i radość.

Styl pop był łatwy do naśladowania. Zwłaszcza w grafice użytkowej. Przede wszystkim – precz z abstrakcją, aluzjami, skojarzeniami. Płaskie pola koloru, formy obwiedzione konturem, płynne kształty. Trochę w tym secesji, trochę jarmarku. Charakterystyczne liternictwo: czcionki wpisane w formy i postaci, nierówne, w rozmaitych rozmiarach – czyli tzw. organic style.

Pozostało 80% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"