Pierwszy Złoty Lew dla Szwajcarów

Szwajcarzy  pokazują w swym pawilonie instalację „House Tour” poświęconą budownictwu mieszkalnemu. Przypomina pozbawione mebli wnętrze nowego mieszkania z kuchnią, pokojami, łazienką, korytarzem, a jednocześnie różni się od niego surrealistycznie niestandardowymi proporcjami. Klamki i parapety okien bywają umieszczone ponad głowami ludzi, drzwi okazują się za wielkie lub za wąskie i podobnie wnętrza – do jednych trudno się wcisnąć, inne niespodziewanie zaskakują wysokością. W ten sposób twórcy prezentacji zwracają naszą uwagę na to, jak ważna w architekturze jest przestrzeń. I przekonywująco odnoszą się do przewodniego tematu Biennale „Freespace” (Wolna przestrzeń).

Autorami szwajcarskiej instalacji jest młody zespół ETH architects w składzie Alessandro Bosshard, Li Tavor, Matthew van der Ploeg i Ani Vihervaara, a kuratorami są Marianne Burki, Sandi Paucic, Rachele Giudici Legittimo.

Szwajcarki pawilon zwyciężył po raz pierwszy w historii Biennale. Projektanci odbierając Złotego Lwa tłumaczyli, że oferują zwiedzającym wycieczkę, która pozwala „dostrzec specyfikę własnego domu z perspektywy outsidera”. I wyrażali nadzieję, że pobudzą do refleksji, jak wnętrzamieszkań kształtują nasze życie i tożsamość.

W jednym z wywiadów mówili: - Uważamy, że współczesne budownictwo jest mocne zestandaryzowane: białe ściany gipsowe, listwy przypodłogowe, a także standardowe okna i drzwi. (Dodajmy, że 240 pojawiające się w nazwie pawilonu to z kolei standardowa wysokość mieszkań – red.) Wszechobecność tych elementów powoduje, że przyjmujemy je za mniej lub bardziej gwarantowane. Chcemy, żeby ludzie byli tego świadomi. Chcemy zainspirować wszystkich - zarówno architektów, jak i zwykłych ludzi  - do myślenia o tym, jak żyjemy. Nasza instalacja służy jako rodzaj lustra. Podejmuje dialog z odwiedzającymi i mamy nadzieję, że inicjuje dyskusję, nawet krytyczną.

Natomiast wyróżnienie jury przyznało pawilonowi Wielkiej Brytanii za projekt „Island” – „za odważną propozycję, która wykorzystuje pustkę do stworzenia "wolnej przestrzeni dla wydarzeń”.

Caruso St John Architects Marcus Taylor stworzyli na dachu stałego pawilonu Wielkiej Brytanii nową publiczną przestrzeń ze wspaniałymi widokami nad park Giardini i całą Lagunę. Przestrzeń jest pusta, może być więc miejscem spotkań, performansów i innych pokazów. Tytuł “Island” (Wyspa) metaforycznie ma wiele znaczeń - twierdzą projektanci. Można go odnieść wprost do położenia geograficznego Wielkiej Brytanii - na wyspie na skraju Europy. Albo w odwołaniach do przeszłości może  budzić skojarzenia z czasami kolonializmu. A w nawiązaniu do problemów współczesnego świata - symbolizować miejsce uchodźców i wygnańców.

Indywidualne nagrody przypadły uczestnikom zbiorowych wystaw “Freespace” w Giardini  i Arsenale. Złotego Lwa dostał Eduardo Souto de Moura z portugalskiej pracowni Souto Moura Arquitectos za pracę „Vo De Jour” złożoną z dwóch fotografii porównujących posiadłość  Sao Lourenço do Barrocal w Alentejo w Portugalii, którą architekt przekształcił z farmy na hotel, stosując minimalne interwencje.

Srebrnym Lwem dla obiecujących młodych twórców nagrodzeni zostali belgijscy architekci Jan de Vylder, Inge Vinck oraz Jo Taillieu z pracowni architecten de vylder vinck taillieu za projekt „Unless Ever People: Caritas for Freespace”, poświęcony renowacji starej zrujnowanej willi, należącej do kliniki psychiatrycznej.

A wyróżnienia odebrali Andra Matina z indonezyjskiej pracowni andramatin za instalację „Elevation” skłaniającą do refleksji nad materiałem i formą tradycyjnych struktur oraz Rahul Mehrotryz z Indii z pracowni RMA, który przedstawił trzy projekty (m.in. mieszkaniowy z otwartą przestrzenią dla ludzi i słoni), podejmujące w opinii jury „kwestie intymności i empatii” i „łagodnie rozpraszające społeczne granice i hierarchie”