Stosunek z ideologią

[b] [link=http://www.rzeczpospolita.pl/pliki/kultura/gender/gender.swf]Zobacz wirtualny spacer po wystawie (na całym ekranie)[/link]

[i]Fot. Waldemar Kompała[/i]

Sterowanie panoramą:

klawisz Shift - zbliżanie, klawisz Ctrl - oddalanie, klawisz myszy - przesuwanie i obracanie; żeby przejść do następnego pomieszczenia trzeba kliknąć dwa razy w przejście i chwilę poczekać

[link=http://www.rp.pl/temat/367044.html]Zobacz inne wirtualne spacery[/link] [/b]

„Płeć? Sprawdzam!”. Zaczepny tytuł na pewno wpłynie na frekwencję w warszawskiej galerii. Jednak uprzedzam: żadnych sensacji. To pokaz dysertacja. Analityczny, wielowątkowy.

[wyimek][link=http://www.rp.pl/galeria/9149,1,450427.html]Galeria[/link][/wyimek]

Na pewno jedna z najważniejszych wystaw dekady. Uczestniczy w niej ponad 200 artystów z 24 krajów, które przed 20 laty uzyskały samodzielność. Najwięcej polskich nazwisk, i to topowych. Z zagranicznych mało które znamy.

Z „Gender check” (to oryginalna nazwa) mam jednak problem. Zmęczyło mnie nagromadzenie eksponatów – ponad cztery setki! Nawet pojemna Zachęta pęka w szwach. Przewalona wydaje mi się też koncepcja. Za dużo tematów podciągniętych pod hasło wywoławcze: „Kobiecość i męskość w sztuce Europy Wschodniej”. Z trudem wyłuskałam najważniejszą kwestię – jak czerwony system wpływał na stereotypy płciowe i co zmieniło się po 1989 roku.

Zaczyna się od wizji socrealistycznej. Na wejście – słynne „Postaci” Wojciecha Fangora i „Podaj cegłę” Aleksandra Kobzdeja. W sąsiedztwie – obce płótna z tej samej epoki. Na bułgarskim obrazie gospodynie zagniatają ciasto; na łotewskim dziouchy tynkują świeży mur; na mołdawskim hutnicy jak malowani idą na swą zmianę.

Nazwiska autorów nic państwu nie powiedzą. Ważniejsze, jak wyglądają ideały. Prawdziwa baba ma czym oddychać i roboczym strojem podkreśla jurną krasę. Towarzyszy jej rubaszny, krzepki samiec. Smukła budowa ciała i wyrafinowany strój są ideologicznie naganne. Po robocie ludziom, zwłaszcza młodym – zresztą innych nie ma – należy się trochę relaksu. Na przykład odpoczynek we dwójkę na plaży, jak na enerdowskim obrazie z 1962 roku.