Lekarz jest lekiem

[b]Rz: Zażywamy coraz więcej leków. Pobiliśmy rekord i jesteśmy na drugim (po Francuzach) miejscu w Europie. Uwielbiamy specyfiki przeciwbólowe i antybiotyki.[/b]

[b]Dr Sławomir Murawiec:[/b] Jako psychiatra mam wrażenie, że Polacy wcale nie mają zbiorowego bólu głowy, tylko potrzebę bycia zaopiekowanymi. W tabletce „z krzyżykiem” szukają zaspokojenia swojego głodu emocjonalnego. Nie radzą sobie z życiem, a lek ma załatwić inne problemy, np. brak zrozumienia w związku. Polacy wolą pigułkę niż przemyślenie, co tak ich trapi.

[b]Ale okazuje się, że z tymi lekami też nie jest tak prosto. Mało rozpoznana dziedzina: psychologia leków, twierdzi, że równie ważna, jak skład chemiczny pigułki, jest więź między lekarzem a pacjentem.[/b]

Michael Balint, węgierski psychoanalityk, stwierdził, że lekarz oprócz recepty powinien „przepisywać” pacjentowi samego siebie. Nie wystarczy dać pigułkę.

[b]Lek nie zadziała, jeżeli poda go lekarz, którego nie polubiliśmy od pierwszego wejrzenia?[/b]

Niewykluczone, że tak się stanie. Bo jakie skojarzenia można mieć, trzymając pigułkę w ręce?

[b]Że to trucizna albo cukierek.[/b]

Właśnie, okazuje się, że każdy lek oprócz swojego biologicznego działania ma jeszcze dwa inne ukryte znaczenia. Chory może w skrytości ducha fantazjować na temat leku jako trucizny albo przeciwnie – dobrego pokarmu. Ponadto, interpretuje lek przez pryzmat tego, kto go podał.

[b]Co wobec tego dzieje się w psychice chorego, który bierze lek od lekarza, który mu się spodobał?[/b]

Podany lek działa, a to działanie wzmacniane jest przez efekt podobny do placebo. Uczucia, jakie wzbudza w pacjencie lekarz odbierany jako troskliwy opiekun, uruchamiają samoczynne wydzielanie się w organizmie opiatów (substancje występujące w mózgu, rdzeniu kręgowym mające działanie przeciwbólowe, zwane naturalnymi narkotykami). Efekt: działanie leku jest silniejsze, samopoczucie pacjenta się poprawia.

[b]A co się dzieje w sytuacji odwrotnej?[/b]

Negatywne nastawienie pacjenta wobec lekarza i leku skutkuje tzw. efektem nocebo. Choremu spada poziom dopaminy i czuje się gorzej niż przed przyjęciem pigułki. To dwa klasyczne przypadki, kiedy myśl aktywuje mózg w pozytywnym lub negatywnym kierunku, a to przekłada się na dobre lub niedobre samopoczucie.

[b]Mówiąc brutalnie, łatwiej jest wyleczyć ufnych optymistów niż nieufnych pesymistów.[/b]

Człowiek o pozytywnym nastawieniu do świata często zdrowieje szybciej. David Mintz, psycholog farmakologii, udowodnił, że tylko jedna trzecia pacjentów należy do tej grupy.

Oni współpracują z lekarzem, pozostałe dwie trzecie ma częściowo lub bardzo negatywne nastawienie do leczenia. Pacjent więc nie zawsze jest sprzymierzeńcem lekarza w leczeniu.

Jak wykazały z kolei badania robione przez psychiatrę Paula Ciechanowskiego, wśród chorych na cukrzycę ta część z nich, która miała dobry kontakt z leczącym, skwapliwie kontrolowała poziom cukru i w rezultacie szybciej poprawiało się ich zdrowie.

[b]Czy to oznacza, że lekarz za wszelką cenę powinien się starać zyskać sympatię swojego pacjenta? Przecież są ludzie czujący niechęć do całego świata...[/b]