Kamienie milowe jazzu

Szef ECM Manfred Eicher ma pozycję jednego z najlepszych w świecie producentów nie tylko muzyki jazzowej, ale i klasycznej. W tym roku jego firma po raz pierwszy zajęła pierwsze miejsce w rankingu najlepszych wytwórni magazynu „Down Beat”, detronizując Blue Note, Eichera zaś uznano za najlepszego producenta.

Bezprecedensowe są jego sukcesy komercyjne: solowe improwizacje Keitha Jarretta na płycie „The Köln Concert” oraz album „Officium” Jana Garbarka i kwartetu wokalnego The Hilliard Ensemble. Jednak wiele płyt, zwłaszcza z lat 70., nie było wznawianych od lat, a stanowią kamienie milowe jazzu.

Historia ECM – Edition of Contemporary Music – zaczęła się w 1969 r. kiedy Eicher nagrał trio Dollara Branda (Abdullaha Ibrahima) i pożyczył pieniądze, by wytłoczyć 500 szt. płyt. Album sprzedał się w nakładzie 14 tys. Ambitny producent pozyskał do wytwórni skandynawskich jazzmanów, w tym Jana Garbarka. A do muzyków amerykańskich wysłał listy z zaproszeniem na sesje nagraniowe, gwarantując im swobodę artystyczną.

Zadziwiająco szybko zgłosili się do niego pianiści z zespołu Milesa Davisa: Chick Corea i Keith Jarrett, a później Paul Bley. Pierwszy album Jarretta „Facing You” zawierał solowe improwizacje i wyznaczył kierunek jego artystycznych poszukiwań.

Właśnie ta płyta Jarretta została wznowiona razem z nagraniami jego tria utworzonego 25 lat temu z kontrabasistą Garym Peacockiem i perkusistą Jackiem DeJohnettem. Album „Standards Live” zawiera zapis pierwszych występów tria, a „Bye Bye Blackbird” został nagrany tuż po śmierci Milesa Davisa i został zadedykowany jego pamięci. Rarytasem są zaś wznowione albumy, na których Jarrett występuje w roli gościa: „Gnu High” trębacza Kenny’ego Wheelera i „Conception Vessel” Paula Motiana.

Ukazał się też najlepszy jazzowy album w karierze Chicka Corei „Trio Music Live in Europe” z kontrabasistą Miroslavem Vitousem i perkusistą Royem Haynesem. Ciekawostką jest solowa płyta Corei „Children’s Songs” zawierająca urokliwe miniatury często wykonywane przez pianistę na koncertach.

Ukazały się też płyty amerykańskiej grupy Oregon w oryginalny sposób łączącej jazz, klasykę i world music. Jej gitarzysta Ralph Towner ma w serii „Touchstones” kilka znaczących tytułów: „Solstice” nagrany z Janem Garbarkiem, „Batik” i „Sargasso Sea”, duet z gitarzystą Johnem Abercrombie.

W ECM Records karierę zaczął Pat Metheny. Tu ukazał się jego najbardziej rockowy album „American Garage” i pierwszy solowy „New Chautauqua”. Największą popularnością cieszyła się jednak płyta „First Circle” Pat Metheny Group.

Dla nas najważniejsze jest wznowienie legendarnego albumu Tomasza Stańki „Balladyna”, który amerykański trębacz Dave Douglas uznał za jedną ze swoich największych inspiracji.

– Ta płyta cały czas brzmi świeżo – powiedział „Rz” Stańko. – Poprzedził ją wydany w Polsce album „TWET” z saksofonistą Tomaszem Szukalskim. Wtedy zacząłem grać z fińskim perkusistą Edvardem Vesalą, a on znał Manfreda. Eicher zaproponował mi nagranie z kontrabasistą Dave’em Hollandem. Bardzo się z tego ucieszyłem. Muzykę napisałem w hotelu podczas trasy z Adamem Makowiczem w Niemczech. To były kompozycje: „Balladyna”, „First Song” i „Last Song”. Szybko i dobrze mi się wtedy pisało. Do dziś grywam te tematy, najczęściej „Last Song”.

Płyty serii „Toouchstone” wydano w cienkich okładkach przypominających oryginalne obwoluty albumów winylowych.