Leki mogą zaszkodzić

Leki dostępne bez recepty są powszechnie dystrybuowane i stosowane. Jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych przez TNS OBOP w ramach ogólnopolskiego programu „Ulga w bólu", do najczęściej zażywanych należą środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Aż 54 proc. z nas w celu uśmierzenia bólu zażywa leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Bez problemu znajdziemy je na każdej stacji benzynowej czy w supermarkecie. Często jednak nie zdajemy sobie sprawy z konsekwencji związanych z nadużywaniem tych leków bądź stosowaniem niezgodnie z zaleceniami dołączonych do nich ulotek.

- Brak wiedzy na temat zażywanych leków, przeciwwskazań ich stosowania oraz możliwości interakcji z innymi lekami może prowadzić do poważnych konsekwencji. Czytanie ulotek informacyjnych pozwoli na bezpieczne korzystanie z farmaceutyków i pomoże uniknąć błędów – mówi ekspert programu „Ulga w bólu" Magdalena Kocot-Kępska, na co dzień związana z Zakładem Badania i Leczenia Bólu Katedry Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJ CM w Krakowie.

By nie przedawkować

Jak podkreślają eksperci, wśród bólów, które najczęściej leczymy sami, są przede wszystkim bóle krzyża, głowy, stawów, zębów oraz bóle menstruacyjne. W celu uśmierzenia tych dolegliwości sięgamy zwykle po łatwo dostępne środki przeciwbólowe. Nie wszyscy jednak wiedzą, że bez recepty dostępnych jest jedynie kilka substancji, które sprzedawane są pod różnymi nazwami handlowymi.

- Przykład stanowi paracetamol, który występuje w kilkudziesięciu preparatach. Pacjenci często nie znają nazw substancji i są przekonani, że biorą różne leki przeciwbólowe, a tak naprawdę stosują jeden. Skutkiem takiego działania może być znaczne przekroczenie dopuszczalnej dawki i pojawienie się objawów ubocznych, a nawet toksyczności – podkreśla Magdalena Kocot-Kępska.

Niebezpieczne jest również łączenie różnych preparatów z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), do których zaliczamy ibuprofen, naproksen i ketoprofen. Wszystkie substancje NLPZ dostępne bez recepty mają ten sam mechanizm działania, a zwiększanie dawki lub ich łączenie nie nasila działania analgetycznego, a zwiększa ryzyko objawów ubocznych. Porównanie składu wszystkich zażywanych leków jest zatem konieczne i pozwala uniknąć ewentualnego przedawkowania.

- Wiele osób trafia do szpitala w wyniku ciężkich powikłań po NLPZ. Spożycie nadmiernej ilości leków z tej grupy wywołuje objawy niepożądane takie, jak ból brzucha, zatrzymanie moczu, duszność, a nawet krwawienie z przewodu pokarmowego. Dlatego przed ich zażyciem należy zapoznać się ze składem leków, a także przeciwwskazaniami do ich stosowania i łączenia z innymi substancjami – mówi Magdalena Kocot-Kępska.

Objawy toksyczne, jak np. uszkodzenie wątroby po przedawkowaniu paracetamolu czy też krwawienie z przewodu pokarmowego jako objaw uboczny po NLPZ, mogą wystąpić u osób szczególnie wrażliwych nawet po niewielkich dawkach leków. Indywidualna wrażliwość na lek przeciwbólowy oraz na wystąpienie objawów niepożądanych zależy przede wszystkim od genetycznie uwarunkowanego funkcjonowania układu nerwowego, a także metabolizmu leku czyli rozkładu w wątrobie.

- Każdy z nas wie na co choruje. Czy ma np. nadciśnienie tętnicze, chorobę wrzodową żołądka, czy też uczulenie na dany lek przeciwbólowy. Lektura ulotki informacyjnej oraz stosowanie się do zawartych w niej zaleceń pozwoli na bezpieczne i skuteczne stosowanie leków – dodaje dr Magdalena Kocot- Kępska.

Zanim zażyjesz lek:

1.    Zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania;
2.    Sprawdź skład leku oraz zasady bezpiecznego dawkowania;
3.    Poznaj przeciwwskazania stosowania z innymi farmaceutykami;
4.    Dowiedz się jakie są skutki uboczne stosowania środka;
5.    Skonsultuj z lekarzem, jaki lek przeciwbólowy jest wskazany przy Twoich dolegliwościach;

Pamiętaj! Zachowaj szczególną ostrożność przy podawaniu leków przeciwbólowych dzieciom.