Nie ma szans, by gmina odliczyła w pełnej wysokości VAT od zakupów związanych z inwestycją, jeśli – choćby w niewielkiej części – wykorzysta ją na inne cele niż działalność gospodarcza. Nie może też zastosować własnej kalkulacji proporcji odliczenia, odpowiadającej specyfice jej działalności. Negatywną dla samorządu interpretację fiskusa poparł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy (I SA/Bd 64/17).

– Wiele gmin ma podobny problem. Niekorzystne interpretacje pozbawiają je często prawa do odliczenia VAT – mówi Joanna Rudzka, doradca podatkowy, właścicielka kancelarii.

Spór, którym zajął się sąd, dotyczył gminy, która chciała rozbudować i wyremontować sieć kanalizacyjną. Twierdziła, że będzie ją wykorzystywać głównie na potrzeby działalności gospodarczej, czyli odpłatnego odbioru ścieków od mieszkańców i firm. Dodatkowo odbiera ścieki od własnych jednostek organizacyjnych.

Mniejsze odliczenie

Fiskus nie zgodził się na odliczenie 100 proc. VAT, gdyż takie przysługuje tylko od zakupów na cele działalności gospodarczej. Jeśli zaś gmina wykorzystuje kanalizację do celów mieszanych, czyli odbiera ścieki także od gminnych jednostek, musi zastosować prewspółczynnik zawarty w rozporządzeniu MF z 17 grudnia 2015 r. Efektem jest ograniczenie kwoty odliczenia.

W skardze do WSA gmina podkreśliła, że metoda proponowana w rozporządzeniu jest niesprawiedliwa. Pozwala odliczyć tylko kilka procent VAT od poniesionych wydatków.

Sąd przyznał jednak rację fiskusowi. Co więcej, nie zgodził się na proponowaną przez gminę metodę odliczenia, uwzględniającą ilość ścieków odebranych odpłatnie od podmiotów trzecich w stosunku do ogólnej ilości ścieków.

Sama może wyliczyć

– Nie zgadzam się z wyrokiem. Stosując prewspółczynnik, gmina odliczy maksymalnie 5–10 proc. VAT – mówi Joanna Rudzka.

Autopromocja
Już w środę. Tylko w prenumeracie rocznej

Poradnik specjalny: Polski Ład - jak rozliczyć się z fiskusem

Zaprenumeruj

Kwota odliczenia jest tak niska, ponieważ do prewspółczynnika gmina musi wliczyć wszystkie dochody nieobjęte VAT, w tym dotacje. – Taka inwestycja może być rozliczana odrębnie – twierdzi Rudzka. Zauważa, że gmina nie może odliczyć 100 proc. VAT, bo odbiera ścieki od własnych jednostek. Takiego ograniczenia nie ma przy innych podmiotach, np. zakładach energetycznych dostarczających energię własnym oddziałom.

Podobnego zdania jest Andrzej Porawski ze Związku Miast Polskich. – Każdy podatnik, w tym gmina, może stosować własną metodę obliczania współczynnika, uwzględniającą specyfikę prowadzonej działalności – mówi.

Komentarza w tej sprawie nie udało się nam niestety uzyskać z resortu finansów.

OPINIA

Zdzisław Modzelewski - doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej GWW

Gminy wbrew dyrektywie tracą na VAT w wyniku podejścia prezentowanego przez organy podatkowe. Należy podkreślić, że samorządy nie mają obowiązku stosowania metody obliczania prewspółczynnika wymienionej w rozporządzeniu ministra finansów, która często bezzasadnie ogranicza kwotę VAT do odliczenia. To sprzeczne z zasadą neutralności VAT. Krajowe przepisy pozwalają podatnikom przyjąć inną metodę odliczenia VAT, która bardziej odpowiada specyfice ich działalności. W omawianej sytuacji bardziej zasadna byłaby metoda proponowana przez gminę i źle się stało, że sąd jej nie uwzględnił. Mimo to warto, by gminy występowały o interpretacje, i jeśli okażą się niekorzystne – zaskarżały je.