Gdyby przy porównywaniu produktów kredytowych sugerować się tylko oprocentowaniem, łatwo można dojść do błędnych wniosków na temat ich rzeczywistej ceny. Rzut oka na bankowe cenniki wystarczy, by stwierdzić, że oprócz kredytów hipotecznych najniżej oprocentowane są pożyczki hipoteczne i niektóre kredyty gotówkowe. A wśród najwyżej oprocentowanych dominują kredyty w ROR i na kartach kredytowych. Jednak na samych odsetkach koszty się nie kończą. Kredytobiorca powinien też pamiętać o wszelkiego rodzaju opłatach wstępnych (jak prowizja za pożyczenie pieniędzy) i kosztach dodawanych do kredytu produktów ubezpieczeniowych. Takie jednorazowe opłaty, zwykle wyrażone jako procent pożyczonej kwoty, ważą tym więcej w łącznym koszcie, im krótszy jest okres, na jaki kredyt został zaciągnięty.
Zliczone odsetki i prowizje
Zestandaryzowaną miarą kosztu kredytu, która sprowadza oferty różnych banków do wspólnego mianownika, jest RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Dzięki niej klient nie musi się zastanawiać, czy dla realnego kosztu kredytu ważniejsza jest wysokość oprocentowania, czy prowizji, ani jak bardzo na cenę wpływa niestandardowy system spłaty, gdy np. odsetki są płacone jednorazowo z dołu albo z góry. Koszt jest wyrażony jedną liczbą, dzięki czemu porównanie różnych ofert jest proste: im ta liczba jest wyższa, tym oferta droższa.
Banki liczą wskaźnik RRSO dla niemal każdego kredytu, bo nakazują im to przepisy o kredycie konsumenckim. Jednak w przypadku niektórych produktów kredytowych stosowanie tego wskaźnika jest dyskusyjne. Gdy klient faktycznie otrzymuje całą sumę, na jaką opiewa umowa, a nie tylko dostaje ją do dyspozycji w postaci limitu w rachunku lub na karcie, i gdy z góry określony jest harmonogram spłaty kredytu, wtedy RRSO można policzyć jednoznacznie. W ten sposób można więc łatwo i wiarygodnie porównać koszt pożyczek gotówkowych, ratalnych czy hipotecznych w różnych bankach. Oczywiście przed rozpoczęciem rachunków trzeba przyjąć, że wszystkie raty będą płacone terminowo, a bank nie będzie miał powodu do naliczania karnych opłat. Gdyby doszło do opóźnień w płatnościach i naliczenia karnych odsetek, stawka wzrośnie. Natomiast tam, gdzie udzielenie kredytu sprowadza się do udostępnienia pieniędzy w ramach limitu, z którego klient może dowolnie korzystać, albo tam, gdzie zobowiązania nie spłaca się w sztywno określonych ratach, RRSO dla konkretnego przypadku jest niemożliwe do wyliczenia.
Ponieważ banki są zobowiązane podać taką wartość, obliczają ją dla jednego, określonego przypadku. Na przykład zakładają, że klient od razu wykorzysta całość przyznanego mu limitu, a rozliczy się z bankiem jednorazowo po roku. Inny sposób spłaty sprawi, że wartość RRSO dla tego konkretnego kredytu będzie inna. A w praktyce każdy klient korzysta z pieniędzy w nieco innym rytmie. Ponieważ każdy bank może sam wymyślić sobie modelowego klienta, dla którego wykona obliczenia, takie oferty są w zasadzie nieporównywalne na podstawie RRSO. Wskaźnik nie sprawdzi się więc, gdy chcemy wybrać najkorzystniejszy kredyt w rachunku osobistym lub kartę kredytową.
Pożyczki do codziennego użytku
Kredyt w rachunku osobistym i karta kredytowa to produkty, które pozwalają klientowi dowolnie zwiększać i zmniejszać zadłużenie w ramach przyznanego przez bank limitu. Odsetki płaci się tylko od tej części, która w danej chwili jest faktycznie wykorzystywana (nie dotyczy to kredytu zaciągniętego kartą kredytową i spłaconego w całości w okresie bezodsetkowym; po spełnieniu określonych warunków jest on darmowy). Dzięki kredytowi w rachunku osobistym można zejść poniżej zera z saldem konta na kilka różnych sposobów: podejmując gotówkę z bankomatu, płacąc kartą w sklepie lub wykonując przelewy.
