Faktoring dla MSP. Usługi faktoringowe dla małych firm

Skraca się czas oczekiwania firm na bieżące należności. Jak wynika z raportu Euler Hermes Collections, sytuacja z płatnościami nie jest co prawda tak dobra jak np. w 2011 r., ponieważ wciąż widoczne są skutki zaległości z poprzednich kwartałów. Na przykład wielu dostawców ma wysokie, ale znacznie przeterminowane należności od firm, które zniknęły z rynku lub są w trakcie upadłości.

Wyraźną poprawą w terminowym ściąganiu należności może się pochwalić branża stalowa. Rok temu odzyskiwała w terminie ok. 62 proc. swoich należności, a obecnie prawie 79 proc. Najbardziej terminowo odbiorcy płacą spółkom z sektora RTV (ok. 92 proc.). Pogarsza się natomiast sytuacja w branży AGD, która w tym roku ściąga na czas 82 proc. należności, podczas gdy rok temu odsetek ten przekraczał 94 proc.

Misie też mile widziane

Zatory płatnicze sprawiają, że firmom, szczególnie mikroprzedsiębiorcom, brakuje środków na bieżącą działalność, a pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania jest dla nich trudne. Instytucje, w tym banki, oferujące usługi faktoringowe (udostępnianie środków na podstawie nieprzeterminowanych faktur) nie zawsze zgadzają się współpracować z małymi podmiotami. Finansowanie ich jest uznawane za ryzykowne, bardziej pracochłonne i kosztowne.

– Nie oznacza to jednak, że nie ma żadnych rozwiązań dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Wręcz przeciwnie, od pewnego czasu rynek faktoringowy ewoluuje w kierunku obsługiwania także mniejszych podmiotów, z niezbyt wysokimi przychodami. Dzieje się tak ze względu na nasycenie usługami segmentu dużych przedsiębiorstw. Szczególnie atrakcyjne dla firm faktoringowych są przedsiębiorstwa, które współpracują z wiarygodnymi i dużymi podmiotami, w tym ze spółkami giełdowymi. Dla faktora to właśnie klient jest zabezpieczeniem transakcji faktoringowej – mówi Jakub Ananicz, członek zarządu spółki Faktorama. – Tendencja ta z pewnością będzie się umacniać, ponieważ właśnie sektor MSP skupia większość działających w Polsce przedsiębiorstw.

Jak tłumaczy Norbert Grybel-Wilczyński, kierownik obrotu wierzytelnościami w Euler Hermes Collections, rynek rozwija się dwubiegunowo. Jedne firmy faktoringowe bardziej otwierają się na małe, nierzadko startujące przedsiębiorstwa, a inne wymagają dłuższej historii działalności, bo opierają swój biznesplan na finansowaniu wyłącznie podmiotów okrzepłych już na rynku.

– Niezależnie od przyjętego modelu praktycznie zawsze wymagane jest, by firma mogła wykazać się co najmniej pełnym okresem rozrachunkowym. Czasami może to być krótszy okres, jeśli spółka ma już nadany rating czy jakąś bazę aktywnych klientów – opowiada Norbert Grybel-Wilczyński. – Generalnie faktoring jest dość otwartą formą finansowania, dostępną dla klientów z mniejszym majątkiem (a więc z mniejszymi możliwościami przedstawiania zabezpieczeń majątkowych) lub ze skromniejszym doświadczeniem i pozycją na rynku. Jest łatwiej dostępny niż kredyt także dlatego, że finansowanie nie polega na przekazaniu środków do pełnej dyspozycji klienta, ale opiera się na wystawionych przez niego fakturach za sprzedane towary czy usługi. Bez sprzedaży nie ma finansowania. Bank ma więc kontrolę nad udzielanymi środkami, a tym samym ponosi mniejsze ryzyko, dodatkowo monitorując spływ należności.

Aukcje w internecie

Obok klasycznego faktoringu można skorzystać np. z faktoringu restrukturyzacyjnego. Rozwiązanie to jest przeznaczone dla firm, które potrzebują wsparcia podstawowej działalności, na przykład uregulowania zobowiązań wobec urzędu skarbowego czy ZUS.

Sposobem na poprawę płynności finansowej jest dyskonto faktur. Usługa ta, podobnie jak faktoring, polega na odsprzedaży należności z odroczonym terminem płatności.

Firmy współpracujące z zagranicznymi kontrahentami mogą sięgnąć po forfaiting. Koncentruje się on przede wszystkim na należnościach średnio- i długoterminowych.

– Niektóre firmy z branży zarządzania wierzytelnościami skupują wierzytelności jeszcze przed terminem ich płatności. Wierzyciel od razu otrzymuje wtedy określony procent kwoty, na jaką wystawiona jest faktura. Bywa wręcz, że przedsiębiorcy sprzedają firmom windykacyjnym umowy z prawem do wystawienia faktury, uzyskując za nie pieniądze na finansowanie bieżących zobowiązań – twierdzi Krzysztof Mędrala, wiceprezes Casus Finanse.

Usługą specjalnie przeznaczoną dla małych i średnich firm jest mikrofaktoring. Firma świadcząca taką usługę zaraz po otrzymaniu nieprzeterminowanej faktury wypłaca część (ok. 80 proc.) pieniędzy przedsiębiorcy (ten nie musi więc czekać, aż kontrahent ureguluje płatność), a ostatecznie rozlicza się z klientem, gdy wpłynie należność. Jest to faktoring z regresem, a więc w razie braku płatności przedsiębiorca musi oddać pieniądze.

Również do drobnych firm skierowana jest oferta sprzedaży faktur na przeznaczonej do tego celu platformie internetowej.

– Małym firmom często nie zależy na kompleksowej usłudze faktoringowej, bo jest ona dla nich zbyt kosztowna i mało elastyczna. Wolą na przykład na bieżąco podejmować decyzję o sprzedaży faktur, na podstawie analizy obecnej sytuacji. Niekiedy robią to nawet jednorazowo. Za pośrednictwem platformy mikroprzedsiębiorca może wystawić na aukcji pojedyncze faktury nawet o niewielkiej wartości, powiedzmy 1 tys. zł. Co więcej, nie musi z nikim podpisywać długoterminowych umów, gdyż z usług platformy można skorzystać jednorazowo – mówi Jakub Ananicz.

Sprzedaż należności na aukcji jest możliwa pod jednym warunkiem: w umowie zawartej z kontrahentem nie może być zakazu cesji, czyli właśnie sprzedaży należności bez zgody drugiej strony. Zdaniem analityków Euler Hermes najczęściej do cesji dochodzi w branży budowlanej oraz ochronie zdrowia.

Jakie koszty

– Cena, po jakiej sprzedawana jest wierzytelność, czyli dyskonto od kwoty wierzytelności, zależy od potencjalnego ryzyka, a zatem od tego, jakie są szanse na odzyskanie bądź zwindykowanie należności. Za najbardziej atrakcyjne uważane są należności od dłużników kwalifikowanych, czyli zatwierdzonych na liście wykonawców. Odpowiedzialność za ich zobowiązania ponosi solidarnie generalny wykonawca lub inwestor – tłumaczy Norbert Grybel-Wilczyński.

– Finansowanie należności niewymagalnych zazwyczaj jest tańsze niż wymagalnych. Cena uzyskana za sprzedaż wierzytelności będzie tym wyższa, im krótszy okres przeterminowania. Usługa faktoringowa polegająca na finansowaniu obrotu tylko z jednym odbiorcą prawdopodobnie będzie droższa w porównaniu z sytuacją, gdy portfel odbiorców jest rozproszony. Jeśli więc przedsiębiorca stale cierpi na niedobór gotówki, powinien pomyśleć o rozwiązaniu systemowym, czyli tańszym, i zwrócić się do firmy obrotu wierzytelnościami – sugeruje Danuta Czapeczko, dyrektor sprzedaży i marketingu w Pragma Inkaso.

Generalnie jednak firmy zarządzające należnościami i wierzytelnościami preferują większe pakiety. – W przypadku pojedynczych spraw wartość nominalna należności musi być co najmniej pięciocyfrowa, by zbywca mógł uzyskać atrakcyjną cenę – zaznacza Danuta Czapeczko.

Za każdym razem przed podjęciem współpracy z klientem firma zarządzająca należnościami ocenia szanse na odzyskanie danej kwoty. Analizuje typ należności (po upływie przeterminowania – wierzytelności), a także sytuację finansową kontrahenta oraz zabezpieczenia.

– Decyzja o możliwości skorzystania z usług firmy zarządzającej wierzytelnościami zależy też od ceny, za jaką firma jest w stanie daną wierzytelność sprzedać. Cena ta waha się od kilku do kilkunastu procent rzeczywistej wartości należności. Wynagrodzenie firmy odzyskującej należności staje się wypadkową skuteczności jej działań i ceny zapłaconej za należność lub portfel należności – mówi Krzysztof Mędrala.

Zdaniem Norberta Grybela-Wilczyńskiego jeśli w grę wchodzą zobowiązania firmy wypłacalnej, cieszącej się dobrą opinią, inaczej mówiąc – atrakcyjnego dłużnika, należność jest sprzedawana bez opustu, nabywca zadowala się jedynie potencjalnymi odsetkami. Taka sytuacja dotyczy najczęściej przeterminowanych należności.

Działania poprzedzające windykację są opłacane według stawek ryczałtowych lub prowizyjnych (kilka procent).

Jakie są koszty sprzedaży należności na platformie internetowej

Przykładowa aukcja pojedynczej faktury ?w wysokości 10 tys. zł

- ?Prowizja za skorzystanie z platformy aukcyjnej wynosi 0,5 proc.; ale jeśli wystawca faktury nie znalazł chętnego do zakupu należności, nie ponosi żadnych opłat;

- ?Prowizja dla firmy, która kupiła fakturę, wynosi ?ok. 2 proc., czyli w naszym przykładzie 200 zł;

- ?Przedsiębiorca, który sprzedał fakturę (o wartości 10 tys. zł), po zakończeniu aukcji dostanie 8 tys. zł;

- ?Gdy nabywca faktury odzyska pieniądze od dłużnika, wypłaci firmie, która sprzedała fakturę, jeszcze 1,8 tys. zł.

źródło: Factorama.pl

Sposoby finansowania bieżącej działalności mikroprzedsiębiorstw

- ?Faktoring ?restrukturyzacyjny

Łączy elementy finansowania ?i całościowej restrukturyzacji zadłużenia. Jest skierowany do firm potrzebujących pieniędzy na bieżącą działalność, takich, które nie mogą uzyskać kredytu, gdyż mają zaległości w ZUS i urzędach skarbowych oraz negatywną historię w BIK, BIG i KRD.

- Dyskonto faktur

Firma świadcząca usługę (np. faktor) wypłaca przedsiębiorcy 70–95 proc. kwoty widniejącej na fakturach, a pozostałą część przekazuje po ściągnięciu należności od dłużnika.

- Mikrofaktoring