Pandemia nie zatrzymała inwestycji Grupy LOTOS

Materiał powstał we współpracy z firmą LOTOS

W prognozach dotyczących rozwoju rynku stowarzyszenie Concawe, skupiające europejskie rafinerie, zaprezentowało wizję rafinerii 2050 jako hubu energetycznego wykorzystującego odnawialne źródła energii. I etapem rozwoju byłoby w tym ujęciu osiągnięcie doskonałości operacyjnej. W II fazie firma wprowadzałaby do produkcji coraz więcej niskoemisyjnych biokomponentów, a w III fazie stałaby się hubem energetycznym przerabiającym biosurowce i odpady oraz wychwytującym CO2, tworząc gospodarkę o obiegu zamkniętym, neutralną dla środowiska.

Grupa LOTOS konsekwentnie podąża w tym kierunku, realizując kolejne projekty rozwojowe i planując nowe. W przeszłości były to kamienie milowe na drodze do doskonałości operacyjnej – Program 10+ oraz Projekt EFRA, obecnie prowadzone są kolejne. W mijającym roku szczególnym wyzwaniem były okoliczności związane z pandemią, jednak, jak się okazało, nie wpłynęły one na inwestycje gdańskiego koncernu.

Wzrost potencjału

Wśród kluczowych inwestycji Grupy LOTOS warto wskazać Centrum Produkcyjne Petrobaltic – morską kopalnię ropy na złożu B8. Obecnie trwa stabilizacja produkcji przekazanego do eksploatacji Centrum Produkcyjnego, które przejmuje wydobycie z platformy LOTOS Petrobaltic, od pięciu lat wydobywającej węglowodory ze złoża.

Centrum osiągnęło pełną zdolność produkcyjną w zakresie separacji i transportu ropy, zasilania energetycznego oraz zatłaczania wody złożowej. W grudniu prowadzone były ostatnie prace gwarancyjne oraz eksploatacyjne, a także adaptacja i przygotowanie do uruchamiania systemu sprężania i transportu gazu do elektrociepłowni Energobalticu we Władysławowie.

Z kolei na początku grudnia uruchomiony został Węzeł Odzysku Wodoru (WOW). Instalacja będzie mogła docelowo dostarczyć 70 tys. ton LPG, 43 tys. ton benzyny surowej, 39 tys. ton benzyny lekkiej i prawie 9 tys. ton wodoru rocznie. A dodatkowym efektem jej działania będzie zmniejszenie emisji CO2. Koszt inwestycji wyniósł ok. 180 mln zł.

– Instalacja pracuje z obciążeniem 50 proc. i jest przygotowywana do jego zwiększenia tak, abyśmy mogli przeprowadzić ruch testowy – mówi Paweł Brzozowiec, szef Biura Realizacji Projektów Grupy LOTOS.

Sercem WOW, pracującego w technologii kriogenicznej, jest tzw. coldbox, w którym mieszanina gazów resztkowych rozdziela się na ciekłe węglowodory i gazowy wodór w temperaturze 180 st. C i przy ciśnieniu 45 barów.

– W takich warunkach uzyskujemy wodór o czystości 98,6 proc. – wyjaśnia Tomasz Bodnar, kierownik Zakładu Produkcji Wodoru i Siarki Grupy LOTOS. – Gdy temperatura obniży się jeszcze do 187 st. C, osiągniemy 99,5 proc. czystości wodoru – dodaje.

Innym projektem, który został sfinalizowany w tym roku, jest czwarty już nalewak bramowy. Zapewni on Grupie LOTOS możliwość wywozu większej ilości oleju napędowego (i benzyny) na rynek krajowy. Instalacja ma wydajność 2,2 mln ton paliw rocznie. Głównym celem inwestycji jest wzrost efektywności i opłacalności procesów produkcyjnych, zmniejszenie uciążliwości dla środowiska, a także usprawnienie logistyki.

W grudniu prowadzone były testy, a osiągnięcie pełnej zdolności do pracy przewidziane jest na styczeń 2021 r. Także w styczniu zostanie przekazana do eksploatacji nowa instalacja odzysku oparów VRU, dzięki której nalew paliw będzie całkowicie hermetyczny, a opary węglowodorów będą odprowadzane i wykorzystane do produkcji benzyny.

Szeroki plan inwestycyjny

LOTOS w swojej strategii na lata 2017–2022 przedstawił „krótką listę" rozważanych projektów, które mogłyby umacniać pozycję konkurencyjną firmy na rynku.

Najbardziej zaawansowany wśród nich jest Projekt HBO (Hydrokrakingowy Blok Olejowy), związany z zagospodarowaniem hydrowosku, który jest bliski decyzji inwestycyjnej. Inne wyzwanie – wpisujące się w zieloną transformację źródeł energii – to budowa elektrociepłowni na potrzeby rozbudowującej swój potencjał rafinerii i w celach komercyjnego obrotu. LOTOS, Orlen i Energa planują wspólną budową elektrowni gazowo-parowej CCGT.

Wśród planowanych projektów inwestycyjnych najbardziej zaawansowany i największy to Projekt HBO.

– Ten kierunek rozwoju technologicznego rafinerii to najlepszy sposób dywersyfikacji produkcji w kierunku nowych, niepaliwowych produktów oraz efektywnego zagospodarowania pozostałości z instalacji hydrokrakingu MHC, czyli hydrowaksu – wskazuje Wojciech Sieniawski, dyrektor utworzonego niedawno w Grupie LOTOS Biura Projektu HBO.

W rafinerii trwają także prace projektowe dotyczące modernizacji instalacji destylacji atmosferycznej i próżniowej CDU/VDU (120), uruchomionej w 2010 r. Głównym celem inwestycji jest zwiększenie elastyczności pracy instalacji przez dostosowanie jej do przerobu szerokiego spektrum rop naftowych, by jeszcze pełniej wykorzystać jej moce wytwórcze.

Z kolei należąca do koncernu spółka LOTOS Biopaliwa zamierza rozbudować instalację produkującą biokomponenty FAME, dodawane do oleju napędowego. Chodzi o wytwarzanie biokomponentu UCOME ze zużytego oleju kuchennego, w ilości do 50 tys. ton rocznie.

Rozwój logistyki

Aby zwiększyć swoją elastyczność Grupa LOTOS planuje także szereg inwestycji związanych z logistyką. Jedną z nich jest budowa terminala wodnego na nabrzeżu rafinerii przy Martwej Wiśle. Inwestycja umożliwi lepsze wykorzystanie położenia firmy przy drodze wodnej.

– Terminal odciąży front kolejowy, zmniejszy koszty przeładunków oraz zwiększy elastyczność ekspedycji – wyjaśnia Piotr Chocholski, dyrektor ds. logistyki w Grupie LOTOS.

Projekt posiada już pozwolenie na budowę, trwa postępowanie przetargowe. Zdolności przeładunkowe terminalu zostały określone na ok. 850 tys. ton rocznie. Do rafinerii transportowane statkami byłyby głównie biokomponenty FAME, a wywożone przede wszystkim oleje bazowe i paliwa żeglugowe.

Planowana jest również rozbudowa i modernizacja terminalu w Piotrkowie Trybunalskim, która prawie czterokrotnie zwiększy jego pojemność magazynową (do 11 100 m sześc.). Ponaddwukrotnie wzrosną także zdolności przeładunkowe do 700 000 m sześc. rocznie.

Rozpoczęcie inwestycji planowane jest w 2021 r. W jej ramach powstaną też instalacje przeładunku i magazynowania LPG, dozowania dodatków uszlachetniających oraz dozowania biokomponentów. Zakończenie prac ma nastąpić na przełomie 2022 i 2023 r.