Produkcja bydła i trzody w 2013 i 2014 - nieopłacalna

W 2013 roku rolnicy uzyskiwali niższą cenę sprzedaży żywca wołowego niż w roku 2012, ale wyższą w odniesieniu do kilku wcześniejszych lat (2008-2011). Przychody z produkcji bydła zapewniły pełne pokrycie bezpośrednich kosztów produkcji, natomiast kosztów pośrednich (takich jak np. energię, utrzymanie maszyn i budynków, usług, ubezpieczeń i różnych opłat) tylko w 61 proc. Oznacza to, że produkcja żywca wołowego przynosiła straty - powiedział PAP dyrektor IERiGŻ Andrzej Kowalski.

Wyjaśnił, że badania przeprowadzono z wykorzystaniem danych rachunkowych z gospodarstw prowadzących rachunkowość rolną tzw. FADN. Są to na ogół gospodarstwa większe, ale jak zaznaczył szef Instytutu, sytuacja w gospodarstwach małych jest nawet gorsza.

Nawet po doliczeniu dopłat bezpośrednich produkcja bydła okazała się nieopłacalna, a rolnik ponosił stratę w wysokości -51 zł na 100 kg żywca brutto. Z badań Instytutu wynika, że koszt jednostkowy produkcji był wyższy niż cena sprzedaży 1 kg żywca. Poniesione na produkcję nakłady pracy rolnika i jego rodziny pozostały nieopłacone, a oznacza to, że rolnik pracował za darmo - podsumował Kowalski.

Nie ma jeszcze całkowitych danych dotyczących 2014 r. Jednak analitycy rozpatrując różne możliwe warianty stwierdzili, że sytuacja w ubiegłym roku była podobna jak rok wcześniej, rolnicy nie zarobią na produkcji żywca wołowego, a koszt produkcji przy uwzględnieniu wyceny pracy rolnika, będzie wyższy niż cena sprzedaży kilograma mięsa.

Jak zauważył Kowalski, produkcja bydła na mięso jest kosztowana i trudno jest uzyskać za nie odpowiednio wysoką cenę. Z tego powodu coraz mniej bydła hoduje się w innych europejskich krajach, natomiast chów rozwija się tam, gdzie jest tania siła robocza np. w krajach Azji.

Od kilku lat spada w Polsce konsumpcja mięsa wołowego. Obecnie jego spożycie jest najniższe od dziesiątków lat (wynosi poniżej 2 kg na osobę rocznie). Jednym z powodów spadku spożycia, obok wysokiej ceny mięsa, jest zła jego jakość. Jeszcze kilka lat temu w kupowane wołowina pochodziła od krów mlecznych, była twarda i niesmaczna. Na "rozkręcenie" chowu bydła mięsnego poniesione zostały duże nakłady finansowe, co też trzeba uwzględnić w kosztach produkcji - tłumaczył profesor.

Podobnie deficytowa jest produkcja żywca wieprzowego. Badania wykazały, że w 2013 roku, producenci trzody uzyskali cenę za żywiec, która pozwoliła na pełne pokrycie kosztów bezpośrednich, natomiast koszty pośrednie zostały pokryte tylko w połowie. W konsekwencji produkcja żywca wieprzowego była nieopłacalna, a opłata poniesionych na produkcję nakładów pracy własnej rodziny rolnika była niemożliwa.

Według wstępnych analiz IERiGŻ, w 2014 sytuacja na rynku wieprzowiny pogorszyła się, spadły ceny sprzedaży żywca wieprzowego. Strata rolników będzie większa i opłacenie nakładów pracy własnej rolników będzie niemożliwe.

Zdaniem profesora, straty na chowie świń pokrywane są najpewniej z innych gałęzi produkcji, nadal wiele polskich gospodarstw prowadzi wielostronną produkcją. Po za tym, wielu rolników nie liczy do kosztów produkcji swojej pracy i nie inwestuje w budynki. Według Kowalskiego, wysokie koszty produkcji trzody w naszym kraju wynikają także z tego, że chów jest rozproszony. W Polsce chowem zajmuje się ponad 300 tys. gospodarstw, średnio hodując ok. 40 świń, podczas, gdy w Dani czy Holandii w gospodarstwie znajduje się po kilka tysięcy świń.

Eksperci Agencji Rynku Rolnego prognozują, że ceny żywca wieprzowego w pierwszym półroczu tego roku będą nadal niskie. W marcu można spodziewać się ceny skupu na poziomie 4,10-4,30 zł/kg, a w czerwcu 4,20-4,50 zł/kg. Według GUS w grudniu u.br. średnio za kg żywca płacono średnio (GUS) 4,16 zł tj. o 5,8 proc. mniej niż miesiąc wcześniej i o 21,3 proc. w stosunku do grudnia 2013 r.

Na niewielki wzrost cen w kolejnych miesiącach mogą liczyć producenci bydła. W grudniu 2014 r. ceny skupu żywca wołowego (5,75 zł/kg) wzrosły w stosunku do listopada o 1,7 proc., ale obniżyły się w skali roku o 5,7 proc. W marcu ceny żywca