Co trzeci Europejczyk przynajmniej raz w życiu doświadcza choroby mózgu. Koszty związane z chorobami mózgu są w przybliżeniu takie same, jak chorób nowotworowych, sercowo naczyniowych i cukrzycy łącznie - wynika z danych European Brain Council. O najczęstszych zaburzeniach w funkcjonowaniu mózgu, i jednocześnie najgroźniejszych, ponieważ odbijają się na całym organizmie, doprowadzając nierzadko nawet śmierci, czytamy w serwisie Onetu.
1.Tętniak mózgu
Tętniak mózgu zwykle nie daje żadnych symptomów. Choroba objawia się nagle na skutek pęknięcia tętniaka. Niektórzy chorzy na kilka dni lub tygodni przed krwotokiem skarżą się na bóle głowy, ale nie mają one żadnych typowych cech, które pozwalałyby na przewidzenie wystąpienia krwawienia. Silny ból głowy pojawia się raptownie, w okolicznościach sugerujących związek ze wzrostem ciśnienia tętniczego, na przykład przy wysiłku fizycznym, kaszlu, emocjach. Ból głowy wyraźnie się nasila przy każdym poruszeniu. Już od początku towarzyszą mu nudności i wymioty oraz dłużej lub krócej trwająca utrata przytomności. Rzadziej występują drgawki, porażenie ruchów gałek ocznych lub zaburzenia psychiczne. W razie wykrycia tętniaka zasadą jest leczenie chirurgiczne polegające na zabezpieczeniu przed następnym krwawieniem.
2. Choroba Alzheimera
Choroba Alzheimera jest degeneracyjną chorobą układu nerwowego oraz najczęstszą przyczyną występowania otępienia u osób powyżej 65. roku życia. Szacuje się, że na świecie chorych jest około 30 mln osób, a tylko w samej Polsce około 200 tysięcy osób. Ze względu na nieustannie postępujący proces starzenia się społeczeństwa do 2050 roku liczba chorych może się nawet potroić. Początkowo choroba może objawiać się zaburzeniami pamięci krótkotrwałej. Niekiedy pojawiają się zaburzenia nastroju: chory bywa przygnębiony albo agresywny. W późniejszym okresie pacjent ma już wyraźne zaburzenia pamięci, zarówno krótko-, jak i długotrwałej. Często po wyjściu z domu nie jest w stanie znaleźć drogi powrotnej. Jest mu czasem trudno wysłowić się, stara się używać bardzo prostej składni. Nasilają się objawy lękowe, depresyjne, występują halucynacje. Pacjent przestaje dbać o siebie. W zaawansowanej chorobie nie jest w stanie nikogo rozpoznać, wypowiada pojedyncze słowa, czasem w ogóle nie mówi.
3.Udar mózgu
Udar mózgu może mieć formę krwotoku (udar krwotoczny) lub niedokrwienia, czyli zawału (udar niedokrwienny). Średni wiek zachorowania mieści się w przedziale 65–70 lat. Obliczono, że ryzyko wystąpienia udaru podwaja się co 10 lat. Jest to choroba często prowadząca do śmierci. Objawy są ściśle uzależnione od miejsca i rozległości uszkodzenia mózgu. Najczęściej występują w postaci niedowładu, utraty zdolności rozumienia lub ekspresji mowy, zaniewidzenia lub niedoczulicy. Główną przyczyną jest nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Do powstania choroby predysponuje wiek, palenie papierosów, choroby serca, otyłość i cukrzyca.
4. Choroba Parkinsona
Parkinson jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego objawiającą się spowolnieniem ruchowym, drżeniem kończyn i sztywnością mięśni. Choroba ta częściej dotyczy mężczyzn, a średni wiek chorych na Parkinsona to 58 lat. Zdarzają się też przypadki zachorowań nawet przed 40. rokiem życia. Objawy tej choroby narastają powoli i stopniowo w ciągu kilku lat. Na początku objawiają się niespecyficznie: osłabieniem, zmęczeniem, łatwą męczliwością, spowolnieniem ruchowym i pewną niezgrabnością w ruchach. Dlatego początkowo chorzy wiążą te symptomy ze zmianami reumatycznymi lub po prostu ze starszym wiekiem. Jednak po pewnym czasie zauważają nasilenie objawów, takich jak: zaburzenia równowagi lub trudności z wykonywaniem prostych czynności, jak wstawanie z krzesła, czy z łóżka. Podstawowe objawy choroby to: ogólne spowolnienie ruchowe, pochylenie sylwetki do przodu, drżenie rąk (rzadziej nóg, czy głowy), problemy z rozpoczęciem ruchu, trudności z wykonywaniem codziennych czynności. Przyczyną choroby Parkinsona jest obumieranie komórek nerwowych znajdujących się w części mózgu zwanej istotą czarną. Jak dotąd nie znaleziono skutecznego lekarstwa leczącego przyczyny choroby. Można jedynie łagodzić jej objawy.
5. Rak mózgu
W przypadku wystąpienia guza mózgu mogą pojawić się następujące objawy: silne, narastające bóle głowy zwłaszcza poranne, ustępujące po wymiotach, wymioty poranne zwykle niepoprzedzone nudnościami, zaburzenia równowagi, niedowład kończyn, zaburzenia mikcji i defekacji, zaburzenia świadomości, pojawienie się napadów padaczkowych, drgawki, zaburzenia endokrynologiczne; zaburzenia zachowania. Najczęściej chorują dzieci do 10. roku życia i dorośli po sześćdziesiątce. U dzieci zazwyczaj występuje rdzeniak, a u dorosłych glejak lub oponiak. Prostym badaniem, które określa dalszą diagnostykę jest badanie dna oka oraz EEG, czyli badanie czynności elektrycznej mózgu. Jeżeli wyniki tych badań nie są jednoznacznie korzystne dla pacjenta, w celu potwierdzenia lub wykluczenia guza mózgu, należy wykonać tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
6. Stwardnienie zanikowe boczne
To choroba neurodegeneracyjna. Stwardnienie zanikowe boczne (ang. amyotrophic lateral sclerosis – ALS, SLA) najczęściej atakuje mężczyzn, prowadzi do porażenia neuronów ruchowych, stopniowego upośledzenia lub zaniku mięśni i niedowładu różnych części ciała. Do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznie, z jakiego powodu niektórzy ludzie nagle zaczynają chorować na stwardnienie zanikowe boczne (SLA, ALS). Mutacje genetyczne odpowiadają zaledwie za 5 do 10 proc. przypadków tej choroby. Jej pierwsze objawy to problemy z kontrolowaniem mięśni rąk. Następnie pojawia się niedowład nóg. W przebiegu choroby pacjenci mają coraz mniejszą kontrolę nad mięśniami. Choroba jest nieuleczalna, a zgon następuje na skutek osłabienia mięśni oddechowych.
7. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Najczęstszą przyczyną zakażenia opon mózgowo-rdzeniowych są bakterie Neisseria meningitidis (meningokoki). Zakażenia meningokokowe najczęściej dotyczą dzieci do 5. roku życia, a największą liczbę zakażeń odnotowuje się w grupie dzieci do 1. roku życia. Drugą grupą, w której obserwuje się zwiększoną liczbę zakażeń, są młodzież i młodzi dorośli. Objawy zakażenia mogą być różnorodne. Choroba najczęściej rozpoczyna się nagle gorączką, bólami mięśni, czasami wymiotami. Po 4-6 godzina może dojść do przejściowej poprawy (spadek temperatury, ustąpienie dolegliwości), jednak następnie dochodzi do pogorszenia stanu klinicznego. W zależności od postaci mogą pojawić się objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych: bóle głowy, drgawki, wysoka gorączka, zaburzenia świadomości albo objawy posocznicy (sepsy), której charakterystycznym objawem jest wysypka krwotoczna rozpoczynająca się najczęściej na kończynach dolnych.
8. Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane (SM) jest jedną z najczęstszych chorób ośrodkowego układu nerwowego. Jest to choroba przewlekła, najczęściej charakteryzująca się przebiegiem w formie nawrotów i remisji (czyli całkowitego lub częściowego ustąpienia objawów między kolejnymi nawrotami choroby). Bardzo często też narastają znacznie zaburzenia równowagi z zawrotami głowy, niepewnością chodu i skłonnością do upadków. Przyczyny choroby nie są do końca poznane. Powstanie specyficznej reakcji zapalnej w istocie białej mózgu i rdzenia kręgowego, prowadzi do rozpadu otoczki mielinowej włókien nerwowych. Proces ten nazywa się demielinizacją i występuje w sposób rozsiany w różnych częściach mózgu i rdzenia. Pozbawione mieliny włókna nerwowe nie mogą przewodzić impulsów, co jest powodem powstawania objawów neurologicznych. Leczenie polega głównie na podawaniu leków przeciwzapalnych, fizjoterapii, prowadzeniu oszczędzającego trybu życia.
9. Choroba Huntingtona
Przyczyną choroby Huntingtona jest defekt genetyczny. Choroba ujawnia się zwykle około 40. roku życia. W przypadku postaci młodzieńczej (postać Westphala) nawet w drugiej dekadzie życia. Pląsawica, czyli ruchy mimowolne, początkowo ograniczone są do grup mięśni, później prowadzą do stałego niepokoju ruchowego z zaburzeniami chodu. W późniejszych stadiach choroby dochodzi do zaburzeń mowy, problemów z przełykaniem, zaburzeń poznawczych i emocjonalnych. Otępienie charakterystyczne dla choroby Huntingtona polega na pogorszeniu pamięci, spowolnieniu procesów myślowych, osłabieniu zdolności przetwarzania nabytych wiadomości i zaburzeniu funkcji wykonawczych. Wśród objawów psychiatrycznych dominuje depresja. Inne objawy behawioralne obejmują apatię, lęk, drażliwość, przymus wykonywania niektórych czynności, manię. Choroba Huntingtona jest właściwie nieuleczalna. Ponieważ nie ma leczenia przyczynowego, leki nie mają wpływu na naturalny postęp choroby. Obecnie leczenie choroby Huntingtona opiera się wyłącznie na niwelowaniu objawów.
10. Kleszczowe zapalenie mózgu
Kleszczowe zapalenie mózgu jest wywołane przez wirus, wnikający do organizmu człowieka w następstwie ukąszenia przez kleszcza. Choroba ma zazwyczaj przebieg dwufazowy. Po bezobjawowym okresie inkubacji, czyli po kilkunastu dniach od zakażenia, pojawiają się niespecyficzne objawy w postaci gorączki, osłabienia, ogólnego rozbicia, bólów głowy i mięśni. Przypomina to nic innego jak grypę. Czasami na tym etapie choroba się kończy. Jednak w części przypadków, na skutek stanu zapalnego ośrodkowego układu nerwowego, dochodzi do drugiej, neurologicznej i najgroźniejszej fazy w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Choroba objawia się bardzo silnym bólem głowy, wysoką gorączką, wymiotami, zaburzeniami orientacji. Może doprowadzić do śmierci bądź pozostawić po sobie trwałe następstwa neurologiczne.
