Kopalń nie stać na czternastkę

Ekstrawynagrodzenie, zwane 14. pensją, wypłacane jest polskim górnikom od lat – najczęściej w lutym. Wszelkie próby likwidacji tego przywileju zawsze napotykały ostry sprzeciw związków zawodowych. Obecnie, gdy spółki wydobywcze znalazły się w katastrofalnej sytuacji finansowej z powodu spadających cen węgla i wysokich kosztów produkcji, ich zarządy próbują wynegocjować chociażby przesunięcie terminu wypłaty tego dodatkowego wynagrodzenia. Tylko trzy największe spółki z branży: Kompania Węglowa, Jastrzębska Spółka Węglowa i Katowicki Holding Węglowy, muszą zebrać na ten cel w sumie ponad pół miliarda złotych.

Pensja z odsetkami

Porozumienie w sprawie 14. pensji podpisano właśnie w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. Reprezentatywne związki zawodowe zgodziły się na przesunięcie wypłaty ekstrawynagrodzenia z 15 lutego do maksymalnie 1 czerwca, pod warunkiem jednak, że pracodawca wypłaci ustawowe odsetki za każdy dzień opóźnienia. Koszt samej pensji bez odsetek to dla JSW wydatek rzędu 192 mln zł.

Co ciekawe, ustalono też, że wypłata czternastki za 2015 r. odbędzie się na takich samych zasadach co za rok 2014. Tymczasem w ubiegłym roku związki zgodziły się na uzależnienie wypłaty tego wynagrodzenia od wyników spółki. Wygląda więc na to, że tamten zapis jest już nieaktualny.

– Opóźnienie w wypłacie 14. pensji nie powinno dziwić, bo JSW ma bardzo trudną sytuację płynnościową i brakuje gotówki na bieżące płatności. Natomiast dziwić może fakt, że w tak trudnej sytuacji musi jeszcze wypłacić pracownikom odsetki – komentuje Paweł Puchalski, analityk DM BZ WBK. – W mojej ocenie, jeśli spółka do czerwca chce uregulować zaległe płatności, będzie musiała pozyskać na to środki ze sprzedaży niektórych aktywów. Inną opcją byłaby gwałtowna poprawa wyników finansowych, ale na to się zdecydowanie nie zanosi – dodaje Puchalski.

Przedstawiciele JSW przypominają, że w przyszłym roku nie wypłacą 14. pensji, bo świadczenie to za zgodą grupy związkowców zostało zawieszone na trzy lata.

Porozumienia te nie podobają się jednak wszystkim związkom zawodowym działającym w grupie. Związkowcy skupieni w Federacji Związków Zawodowych Jedność alarmują, że przesuwając wypłatę czternastki, „reprezentatywny beton związkowy po raz kolejny sprzedaje załogę JSW". „Jak długo jeszcze ci nieodpowiedzialni ludzie będą bawić się waszymi domowymi budżetami?" – napisali w liście do pracowników jastrzębskiej spółki.

Trudne rozmowy

Negocjacje ze stroną społeczną w sprawie przesunięcia terminu wypłaty 14. pensji prowadzi też zarząd Katowickiego Holdingu Węglowego. Spółka chciałaby, podobnie jak w poprzednich latach, rozłożyć wypłatę tego wynagrodzenia na raty.

– Powodem są przypadające na przełom roku skumulowane płatności grudniowe (wypłata pensji i barbórka) oraz ich pochodne (ZUS, podatki), jak też ogólna sytuacja wynikająca ze zmniejszonej sprzedaży węgla i spadku jego ceny – wyjaśnia Wojciech Jaros, rzecznik KHW.

Z kolei rozmów w tej sprawie jeszcze nie rozpoczęła Kompania Węglowa, która od dawna balansuje na krawędzi bankructwa. Spółka dostała co prawda ostatnio zastrzyk gotówki od Towarzystwa Finansowego Silesia, ale jak wynika z naszych informacji, pieniędzy tych wystarczy na zapłatę wszystkich zobowiązań do końca kwietnia poza właśnie czternastką. To dodatkowe wynagrodzenie kosztować będzie spółkę 226,3 mln zł. W ubiegłym roku Kompanii udało się rozłożyć wypłatę na dwie raty, ale musiała zapłacić odsetki za zwłokę. Niewykluczone, że w tym roku spróbuje wynegocjować podobny wariant.

Z kolei Tauron Wydobycie zapewnia, że wypłaci 14. pensje do 15 lutego. Zaznacza, że uruchomił system motywacyjny w formie funduszu premiowego, a zrezygnował z niektórych świadczeń, np. dopłat do zasiłku chorobowego.

Problemów z wypłatą w terminie ekstrawynagrodzenia nie będzie też miał Lubelski Węgiel Bogdanka, który mimo trudnej sytuacji na rynku wciąż osiąga zyski. Spółka ta wypłacała świadczenie nawet wówczas, gdy była całkowicie prywatna.