Lista 500: „Rzeczpospolita" po raz 18. prezentuje zestawienie czołowych polskich przedsiębiorstw

Podczas uroczystej gali w warszawskim Zamku Ujazdowskim podsumowano tegoroczną edycję Listy 500, czyli największego i najstarszego wydawnictwa na naszym rynku prezentującego wyniki największych firm w Polsce. Był to dla nich kolejny trudny rok, dlatego nawet 1-proc. wzrost przychodów do ponad 1,3 bln zł należy uznać za sukces.

Wielu nagrodzonych

– Ta chwila to satysfakcja z osiągniętych wyników. Także wyrazy uznania dla tych, którym się to udało – mówił podczas gali Dariusz Bąk, prezes Gremi Business Communication, wydawcy „Rzeczpospolitej".

Lista to kompleksowy obraz polskiej gospodarki powstały na podstawie wyników firm, które w sumie zatrudniają ponad 1,45 mln osób. Przy okazji prezentacji Listy wręczono też doroczne nagrody Orłów dla najdynamiczniej rosnących przedsiębiorstw. Za najlepszą firmę produkcyjną uznano spółkę Sanok Rubber Company (dawne Sanockie Zakłady Przemysłu Gumowego Stomil Sanok). Cyfrowy Polsat jest najlepszą firmą w branży infrastruktura, handel i usługi, a w usługach finansowych – PZU.

Filary Budżetu to nagrody przyznawane dla firm płacących najwyższe podatki. W tym roku otrzymały je BZ WBK oraz PGNiG

W nowej kategorii najlepsza firma nowej gospodarki nagrodę otrzymał CD Projekt. – Wydarzeniem tej edycji Orłów jest rozszerzenie listy nagród o nową kategorię. Bodźcem, który skłonił Kapitułę do tej decyzji, był spektakularny sukces firmy CD Project – przyznaje prof. Andrzej K. Koźmiński, prezydent Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. – Firma sprzedała w sumie 20 mln egzemplarzy gier z trylogii wiedźmińskiej. Przychody wzrosły z 96 do niemal 800 mln zł. Zatrudnienie zwiększyło się o 34 proc., do... 200 osób. A warto zdać sobie sprawę, że firma ma kapitalizację sporo wyższą niż np. olbrzymia Jastrzębska Spółka Węglowa – dodaje.

Kapituła zdecydowała też o przyznaniu wyróżnień spółkom: Stelmet, DPD, Briju, Inpost oraz Torpol.

Dodatkowe nagrody przyznano w kategorii Filary Budżetu, czyli wyróżnienia dla firm, które najwyższymi kwotami z tytułu podatków wspierają system finansów publicznych. Dla firm finansowych otrzymał ją BZ WBK, a niefinansowych – PGNiG.

– Podatki trzeba płacić, ale powinien być to nie tylko przymus prawny, ale również obowiązek moralny. To jednocześnie wyraz dobrze rozumianego patriotyzmu gospodarczego – mówił wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, który wręczał nagrody dla spółek – filarów budżetu.

Zapowiedział również, że docelowo powinien zostać obniżony podatek CIT. – Mogę też zagwarantować, że zrobimy wszystko, aby jeszcze w tej kadencji obniżyć również VAT – mówił.

Jednak sukces

– Kolejny rok pozytywnych zmian, wzrostu produkcji i zysków. Znów potwierdzenie, że polskie firmy są coraz mocniejsze, wzrasta ich konkurencyjność i efektywność – mówi członek Kapituły prof. Witold M. Orłowski, doradca PwC w Polsce. – Są powody do zaniepokojenia – zwłaszcza rosnące dynamicznie straty w górnictwie i energetyce. Ale generalnie rzecz biorąc, wyniki odnotowane w roku 2015 są naprawdę dobre – dodaje.

To, jakim kosztem udało się osiągnąć nawet niewielki wzrost sprzedaży, widać choćby na wskaźniku rentowności netto, która w ujęciu rocznym spadła z 5,8 proc. średnio w poprzedniej edycji do 3,2 proc. obecnie. To jednak wynik średni dla firm, które wykazały zysk lub stratę netto; za 2015 r. tego typu informacje przekazało nam 375 przedsiębiorstw, wśród których 342 miały zysk. Wciąż wiele firm, zwłaszcza z branży handlowej, nie chce podawać tego typu informacji.

Ujemną rentowność wykazały firmy górnicze oraz producenci energii, wśród pozostałych najwyższą, bo ponad 9-proc., mogą się pochwalić firmy informatyczne. Ta branża systematycznie zyskuje na znaczeniu, ma także dość szeroki przekrój – od producentów systemów IT po twórców gier.

Zdecydowana większość analizowanych branż zwiększyła sprzedaż. 1,2-proc. spadek odnotowały firmy zajmujące się działalnością górniczą. Największy, bo 14-proc., udział w ogólnych obrotach mają nadal producenci paliw, w ciągu roku ten wskaźnik nie uległ zmianie. Branży udało się zanotować średnio ponad 4-proc. wzrost przychodów, co jest wynikiem nieznacznie lepszym niż w poprzedniej edycji zestawienia. Czołowe firmy w tej branży, jak PKN Orlen czy Lotos, zanotowały dwucyfrowe spadki obrotów w ujęciu rocznym.

Kolejne pozycje, jeśli chodzi o udział w ogólnych obrotach, zajmują dwa sektory handlowe – dla detalicznego udział wynosi 12 proc., a hurtowego 13 proc., ta ostatnia branża jest też najliczniej reprezentowana w zestawieniu.

– Wszyscy tu zgromadzeni powinniśmy się postarać aby godnie kontynuować dorobek polskiej transformacji ustrojowej – mówił prof. Leszek Balcerowicz.

Eksport w górę

– Celem strategicznym i taktycznym rządzących Polską powinna być prawdziwa ochrona złotodajnych umysłów Polaków przed biurokratycznym jarzmem. Tylko w takim przypadku zapowiadana przez rząd start-upowa rewolucja będzie się mogła dokonać bez konieczności zbierania wszystkich dziś obowiązujących i wymaganych zaświadczeń oraz pozwoleń – mówi Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. A. Smitha.

Cieszy kolejny wzrost udziału sprzedaży eksportowej. Firmy z Listy 500 wykazujące w ankietach obroty za granicą mogą się wykazać średnio 30,2-proc. udziałem eksportu w przychodach. Wynik jest nieznacznie, ale jednak lepszy niż rok temu, kiedy to udział ten wynosił 29,3 proc.

Eksportowym liderem, podobnie jak przed rokiem, są producenci maszyn i urządzeń, w tym RTV i AGD. Cała branża na eksport sprzedaje 79,9 proc. swojej produkcji i wynik ten również systematycznie rośnie. 57,9 proc. wynosi udział eksportu w przypadku producentów wyrobów chemicznych, 52,1 proc. dla producentów metali. Na uwagę zasługuje doskonały wynik firm informatycznych – jeszcze rok temu udział eksportu w sprzedaży wynosił 20,2 proc., teraz jest to już 48,7 proc. To zasługa m.in. takich firm, jak Comarch czy CD Projekt.

Jeśli chodzi o producentów żywności, to już ponad 20 proc. ich przychodów pochodzi z eksportu. A to dopiero początek. Po wprowadzeniu embarga na import takich produktów przez Rosję producenci musieli szybko szukać alternatywnych kierunków sprzedaży, co – jak widać – się udaje. Efekty przymusowego wyjścia z Rosji będziemy mogli jednak dopiero obserwować. Najniższy udział eksportu ma branża finansowa, to jedynie 1,5 proc.

Małe zmiany

W pierwszej dziesiątce już od wielu lat sytuacja zmienia się minimalnie. Zestawienie w większości edycji otwierał PKN Orlen i nie inaczej jest obecnie, mimo że firma zanotowała w 2015 r. mocny spadek przychodów. Wciąż ma jednak gigantyczną przewagę nad kolejną w zestawieniu firmą, czyli Jeronimo Martins Polska, operatorem sieci Biedronka, oraz zajmującym trzecią pozycję PGNiG.

Na czwarte miejsce awansowało PGE, które wymieniło się lokatami z Lotosem. Firma, podobnie jak lider zestawienia, mocno zmniejszyła sprzedaż z powodu spadku cen ropy. Autorem największego awansu w czołówce rankingu jest grupa Eurocash, zajmująca już szóstą pozycję, po awansie o trzy oczka. To największy hurtowy dystrybutor produktów spożywczych poprzez sieć własnych hurtowni Cash & Carry, firma zarządza też wieloma sieciami sklepów w systemie franczyzowym, jak Lewiatan, abc czy Groszek.

Z czołowej dziesiątki wypadł bank PKO BP, a na zwolnione przez niego miejsce awansowała spółka FCA Poland. Nazwa większości może być nieznana, ale podmiot to po prostu dawne Fiat Auto Poland, a zmiana nazwy to efekt przejęcia przez grupę Fiat kontroli nad amerykańskim Chryslerem.

– Dobre wskaźniki makroekonomiczne polskiej gospodarki w roku ubiegłym przekładają się na świetne wyniki polskich przedsiębiorstw. Nie powinniśmy przy tym tak bardzo w ocenie stanu naszej gospodarki realnej przejmować się kiepskimi trendami na GPW, stale pogarszającymi się od demontażu OFE – mówi Maciej Stańczuk, wiceprezydent i główny ekonomista Pracodawców RP.

CD projekt

Producent „Wiedźmina", laureat Orła „Rzeczpospolitej" w kategorii Najlepsza firma nowej gospodarki, ma za sobą świetny rok. Może się pochwalić imponującą dynamiką wzrostu przychodów oraz zysków. To przede wszystkim zasługa premiery gry „Wiedźmin 3: Dziki Gon", która zdobyła już ponad 800 nagród. Została wydana w 15 językach na najważniejszych rynkach w Europie, Amerykach, Azji, Australii i Afryce. Łączna sprzedaż gier „Wiedźmin", „Wiedźmin 2: Zabójcy Królów" oraz „Wiedźmin 3: Dziki Gon" przekroczyła już 20 mln szt. CD Projekt deklaruje zaś, że na pewno nie spocznie na laurach. Pracuje nad nowymi grami i zamierza znacząco zwiększyć skalę biznesu oraz zatrudnienie (z obecnych 300 do 500 osób). „Wiedźmin" jest jednym z największych polskich hitów eksportowych. Warto odnotować, że przychody samego CD Projektu z rynku amerykańskiego stanowiły ponad 2,5 proc. polskiego eksportu do tego kraju w 2015 r. Powody do zadowolenia mają też akcjonariusze spółki. Jej akcje radzą sobie znacząco lepiej niż rynek.

Cyfrowy Polsat

W tegorocznej edycji Listy 500 statuetka Orła „Rzeczpospolitej" w kategorii Najlepsza firma infrastruktury, handlu i usług przypadła w udziale Grupie Kapitałowej Cyfrowy Polsat, której prezesem jest Tobias Solorz. Za sprawą przejęć w 2015 roku grupa urosła do rangi największego operatora telewizyjno-telekomunikacyjnego w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej pod względem kapitalizacji (blisko 16 mld zł). Składa się dziś na nią nie tylko platforma telewizji satelitarnej i nadawcy telewizyjni (Telewizja Polsat i Polskie Media), ale także komórkowa sieć Plus oraz Midas. Strategia grupy zakłada z jednej strony budowę portfela dobra rzadkiego, jakim są częstotliwości radiowe, z drugiej – rozwój portfela usług abonamentowych dla gospodarstw domowych, w tym tych najpopularniejszych: płatnej telewizji (32-proc. udział w rynku), mobilnej telefonii i dostępu do internetu w nowoczesnej technologii LTE. Z programu promującego pakiet usług – SmartDOM – skorzystało do grudnia ponad 1,1 mln klientów.