Badanie przeprowadzono pod koniec minionego tygodnia (12–13 sierpnia), dzień po orzeczeniu Trybunału dotyczącym najnowszej wersji ustawy o TK autorstwa PiS. Werdykt sędziów był dla PiS niekorzystny – uznali oni za niekonstytucyjne kilkanaście przepisów.
Trybunał w pełnym 12-osobowym składzie częściowo uznał skargi na lipcową ustawę autorstwa partii rządzącej, złożone przez posłów PO, Nowoczesnej i PSL oraz rzecznika praw obywatelskich. Zdania odrębne do wyroku złożyło troje wybranych przez PiS sędziów.
Według sondażu w takiej sytuacji największa grupa Polaków, 43 proc., uważa, że racja jest po stronie Trybunału oraz wspierającej go opozycji. 21 proc. stoi po stronie władzy.
Metropolie kochają TK
Gdy podobny sondaż IBRiS przeprowadził w marcu, co czwarty Polak (25 proc.) uważał, że to władza ma rację w konflikcie wokół TK. W tym czasie opozycja jednak także nieco straciła – niespełna pół roku temu jej racje wspierało 45 proc. Polaków. Jednocześnie wzrosła liczba ankietowanych, którzy uważają, że żadna ze stron w tej ostrej wojnie nie ma racji (z 19 proc. do 22 proc.).
Sprawdzenie sympatii politycznych ankietowanych pokazuje jasno – w tej chwili tylko wyborcy PiS zdecydowanie przyznają rację władzy (65 proc.). Bliscy PiS w wielu kwestiach stronnicy ugrupowania Kukiz'15 w tej kwestii zachowują odrębność – 58 proc. z nich sądzi, że w sporze o TK racji nie ma ani władza, ani opozycja.
W sondażu IBRiS po stronie Trybunału i opozycji stają częściej mężczyźni (44 proc.) niż kobiety (29 proc.). Taka opinia jest najczęściej spotykana wśród najstarszych wyborców, powyżej 65. roku życia (53 proc.). Z kolei rację obozowi władzy w sporze o TK najczęściej przyznają wyborcy w wieku 55–64 lat (29 proc.).
Konflikt nie emocjonuje najmłodszych wyborców. Aż 42 proc. badanych w grupie 18–24 lata uważa, że racji nie ma ani władza, ani TK z opozycją.
Opinie zależą mocno od dochodów. Racje PiS są bardziej popularne wśród Polaków najmniej i przeciętnie zarabiających – 26 proc. wyborców o dochodach między 1 a 2 tys. zł netto miesięcznie popiera działania władzy wobec TK. Ale nawet wśród najsłabiej zarabiających więcej jest zwolenników Trybunału i opozycji (około jednej trzeciej).
Ci, którzy zarabiają powyżej 3 tys. zł netto, mają poglądy znacznie bardziej wyraźnie przeciwne władzy. W tej grupie majątkowej zdecydowana większość badanych (ponad 60 proc.) trzyma stronę TK i opozycji, a PiS wspiera mniej więcej co dziesiąty ankietowany.
Co do zasady – im większa miejscowość, tym silniejsze przekonanie, że racja jest po stronie TK i opozycji. W największych miastach wyraża je 64 proc. badanych. Obóz władzy najlepsze rezultaty uzyskuje na wsi (27 proc.), a najsłabsze w metropoliach (7 proc.)
Większość mówi: drukować
Zeszłotygodniowe orzeczenie TK, uchylające część kluczowych przepisów autorstwa PiS, zaostrzyło i tak ostry spór o Trybunał. Władza bowiem ponownie – jak to już robiła wcześniej – odmawia publikacji tego orzeczenia, uznając, iż zostało podjęte niezgodnie z prawem.
Gdy rząd nie chciał opublikować wyroku TK z 9 marca w sprawie poprzedniej ustawy o Trybunale autorstwa PiS, za pośrednictwem IBRiS zapytaliśmy Polaków o ich opinie na ten temat. Wówczas niemal trzech na czterech badanych (74 proc.) sądziło, że rząd powinien opublikować niekorzystne dla PiS orzeczenie. Wraz z władzą publikacji sprzeciwiało się 20 proc Polaków.
Jak jest dziś? Oczekiwanie na druk wciąż jest powszechne – publikacji chce 70 proc. Polaków. Jeszcze wiosną większość wyborców PiS (55 proc.) była przekonana, że orzeczenia drukować nie należy, a za drukiem opowiadało się 38 proc. stronników partii Jarosława Kaczyńskiego. Dziś nawet w elektoracie PiS częstsze jest poparcie dla druku (45 proc.) niż dla wstrzymywania publikacji (37 proc.).
W elektoratach wszystkich pozostałych partii sytuacja od miesięcy jest niezmienna – zdecydowana większość ich zwolenników domaga się druku.
