Świadome społeczeństwa lepiej sortują

Szymon Dziak-Czekan, prezes Stowarzyszenia Polski Recykling.

Publikacja: 29.10.2020 09:00

Jak Polacy podchodzą do recyklingu? Czy przez ostatnie lata widać zmiany?

Szymon Dziak-Czekan: W Polsce można podzielić ludzi na zagorzałych zwolenników sortujących wszystko i wszędzie i zagorzałych przeciwników, którzy swoje lenistwo usprawiedliwiają tym, że i tak przyjedzie jedna śmieciarka i wszystko zmiesza. Najbardziej liczną grupę stanowią jednak osoby, które wiedzą, że trzeba się skupić na recyklingu odpadów, bo w przeciwnym wypadku utoniemy w śmieciach. Rocznie na świecie produkuje się 380 mln ton tworzyw sztucznych. To nieodpowiedzialne, by te wszystkie odpady zakopać i o nich zapomnieć. Znacznie lepiej wytworzyć z tego nowe produkty i zamknąć obieg surowców.

Czy Polacy potrafią już właściwie segregować śmieci?

Robią duże postępy, na ulicach jest coraz więcej kolorowych worków, a mniej czarnych z odpadami zmieszanymi. Niemniej jeszcze w tym roku zrobiłem mały eksperyment i w pensjonacie na Mazurach zajrzałem do żółtych worków. Okazało się, że worki od polskich turystów były słabo posortowane, butelki PET były pozakręcane i z dużą ilością napojów. Odpady gości zagranicznych były posegregowane nienagannie. Segregacja to sprawa cywilizacyjna, bardziej świadome społeczeństwa lepiej sortują. Polska poddaje recyklingowi 30–40 proc. odpadów, ale są to dane zawyżone. Nadal ok. 50 proc. odpadów w kraju jest deponowanych na składowiskach. Dla przykładu, w Skandynawii recyklingowi i odzyskowi termicznemu poddawane jest 98 proc. śmieci.

Mamy więc sporo do nadrobienia pod względem zagospodarowania odpadów z tworzyw sztucznych. Jakie rozwiązania warto u nas wdrożyć?

Ludzie chcą widzieć sens swoich działań. Trzeba promować wykorzystanie surowców wtórnych. Przecież w Polsce setki produktów robi się w całości z recyklingu. Są to np. rury na światłowody, kontenery na śmieci, manekiny, butelki na detergenty, konewki, skrzynki na warzywa, palety, worki na śmieci, kubki do napojów. Jako Stowarzyszenie Polski Recykling stale apelujemy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, żeby zastosować obligatoryjne wykorzystanie recyklatów w wyrobach gotowych.

Na pewno trzeba sobie uświadomić, że jeśli można coś zrobić z recyklingu, należy to robić. Segregacja w naszych domach jest bardzo ważna. Wedle raportu przygotowanego przez PwC z odpadów segregowanych można wykorzystać osiem razy więcej surowców wtórnych niż z odpadów zmieszanych. Często rządzi przekaz, że segregacja to rzecz prosta, a my jesteśmy leniwi. Jest wręcz odwrotnie, prawidłowa segregacja to ciężka praca, kosztem naszego czasu prywatnego, ale musimy pamiętać, że warto. Jest to nasza cegiełka, codzienna spłata długu, który jako ludzkość zaciągnęliśmy od środowiska.

Czy mamy odpowiednie przepisy wspierające recykling?

Od kilku lat rząd pracuje nad implementacją rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), niestety w związku z pandemią prace się opóźniają ze szkodą dla branży recyklingu. Implementacja dyrektyw GOZ da pozytywny impuls całej branży.

Rosnąca z roku na rok konsumpcja generuje tony śmieci. Czy modny w ostatnich latach trend zero waste jest szansą na czystą planetę? Co jest najważniejsze: jak najmniejsza produkcja odpadów, odpowiednie ich segregowanie, a może przetwarzanie?

Osobiście bardzo podoba mi się idea zero waste, ale jest to idea utopijna i nie rozwiąże problemu. Na tym etapie rozwoju cywilizacyjnego nie przestaniemy generować odpadów z dnia na dzień. Wręcz przeciwnie, raporty wskazują, że za kilka dekad podwoi się na świecie wykorzystanie plastiku. Dlatego sensownym podejściem jest życie zgodnie z zero waste, wielokrotne wykorzystywanie opakowań, segregowanie odpadów, by dostały nowe życie poprzez recykling. Istotne jest także ograniczenie konsumpcji.

Jakie korzyści czerpiemy z odzyskiwania? W jaki sposób recykling przekłada się na nasze zdrowie, ekologię, oszczędności?

W ujęciu globalnym recykling zaoszczędza surowce kopalne. Warto pamiętać, że plastik jest wytwarzany z ropy naftowej. Po co zatem importować go z Arabii Saudyjskiej, skoro możemy wykorzystać ten z odzysku, z własnych odpadów? To zadanie dla firm, a one kierują się ekonomią. W tej chwili surowce kopalne są dużo tańsze niż przed pandemią. Surowce wtórne przestają konkurować ceną z tzw. nowym plastikiem, dlatego potrzeba rozwiązań prawnych, aby firmy zechciały zwiększyć wykorzystanie recyklatów. W ujęciu krajowym skuteczny system recyklingu to koniec pożarów składowisk i dzikich wysypisk oraz mniej śmieci w lasach. W ostatnich latach zbyt wiele odpadów zostało nielegalnie porzuconych, zanieczyściło środowisko naturalne, powietrze. Trzeba jasno powiedzieć, że recykling to nie moda, to sposób na ekologiczne podejście do codzienności.

- Artykuł powstał w ramach dodatku promocyjno - informacyjnego „Recykling - świat bez odpadów”

Jak Polacy podchodzą do recyklingu? Czy przez ostatnie lata widać zmiany?

Szymon Dziak-Czekan: W Polsce można podzielić ludzi na zagorzałych zwolenników sortujących wszystko i wszędzie i zagorzałych przeciwników, którzy swoje lenistwo usprawiedliwiają tym, że i tak przyjedzie jedna śmieciarka i wszystko zmiesza. Najbardziej liczną grupę stanowią jednak osoby, które wiedzą, że trzeba się skupić na recyklingu odpadów, bo w przeciwnym wypadku utoniemy w śmieciach. Rocznie na świecie produkuje się 380 mln ton tworzyw sztucznych. To nieodpowiedzialne, by te wszystkie odpady zakopać i o nich zapomnieć. Znacznie lepiej wytworzyć z tego nowe produkty i zamknąć obieg surowców.

Pozostało 86% artykułu
Ekonomia
Witold M. Orłowski: Słodkie kłamstewka
Ekonomia
Spadkobierca może nic nie dostać
Ekonomia
Jan Cipiur: Sztuczna inteligencja ustali ceny
Ekonomia
Polskie sieci mają już dosyć wojny cenowej między Lidlem i Biedronką
Ekonomia
Pierwsi nowi prezesi spółek mogą pojawić się szybko