Sprawozdania finansowe to główne źródło informacji o podmiotach biorących udział w życiu gospodarczym. Celem audytu jest zwiększenie zaufania odbiorców sprawozdań do informacji finansowych płynących ze spółki. Kim są ci odbiorcy? To grono akcjonariuszy, inwestorów, nadzoru właścicielskiego, kontrahentów czy banków. Każda z tych grup interesuje się innymi aspektami sprawozdania. I tak na przykład dla właścicieli szczególnie ważna jest rentowność biznesu, dla kredytodawców – poziom ryzyka, pracownicy patrzą z kolei przez pryzmat kontynuacji działalności i stabilności zatrudnienia.
Biegły rewident w tym ekosystemie jest podmiotem, którego zadaniem jest pracować niezależnie. Powołuje go właściciel, ale może to w określonych sytuacjach scedować na organ nadzorczy (np. radę nadzorczą). Zarząd jedynie podpisuje z nim umowę w imieniu spółki.
Rola audytora pod lupą
Audyt służy zbadaniu w oparciu o zawodowe standardy, czy sprawozdanie finansowe jest rzetelne (odpowiada rzeczywistości) i prawidłowe (zgodne z przepisami prawa). Odpowiedzialność biegłego wynika m.in. ze standardów zawodowych i jest uregulowana ustawowo. Na rynku można jednak spotkać się z niezrozumieniem podstawowych kwestii. Kluczowy jest fakt, że za przygotowanie sprawozdania i jego prawdziwość odpowiadają organy spółki, a nie audytor.
Nieprawdą jest pokutujący mit, że biegły zna „prawdę absolutną". Nie jest w stanie pozyskać pewnych informacji, jeśli nie zostaną mu one udostępnione przez zarząd. A zarząd, który chce coś ukryć, znajdzie sposób, żeby to zrobić. W efekcie nawet idealnie przeprowadzone badanie nie da gwarancji, że wykryte zostaną wszystkie nieprawidłowości.
– Z uwagi na istotność sprawozdań dla obrotu gospodarczego ustawa o rachunkowości nie tylko wskazuje na odpowiedzialność zarządu za ten dokument, ale również określa kary za naruszenie wymogów ustawy przy jego sporządzaniu – podkreśla Jarosław Dac, partner w dziale audytu w firmie EY. Dodaje, że dodatkowo ustawa wskazuje na odpowiedzialność członków rady nadzorczej za zgodność sprawozdania z odpowiednimi przepisami. W oparciu o przeprowadzone procedury biegły rewident sporządza sprawozdanie z badania zawierające opinię.