Współpraca nauki z biznesem mocno kuleje

Międzynarodowy potencjał badawczy polskich jednostek naukowych i przedsiębiorstw jest dziś bardzo niski. Potwierdza to diagnoza współpracy sektora nauki i biznesu przeprowadzona przez Fundację Inventity i firmę Taylor Economics, do której dotarła „Rzeczpospolita".

– Potrzebujemy stabilnych regulacji i czynników motywujących do takiej współpracy –komentuje wyniki badań Wojciech Szapiel, prezes Inventity.

Brakuje bodźców

Badania przeprowadzono w 28 centrach transferu technologii (CTT), czyli jednostkach, które zostały utworzone na uczelniach, aby pełnić funkcję działów sprzedaży nauki. Okazuje się, że wciąż są poważne bariery współpracy środowisk akademickich z biznesem. A to tu mają się wykuwać polskie innowacje.

Z raportu wynika, że brakuje nie tylko bodźców, które skłaniałyby naukowców do współpracy z firmami, ale również umiejętności menedżerskich w ośrodkach CTT. Środowisko akademickie twierdzi z kolei, że na rynku jest deficyt atrakcyjnych ofert współpracy z gospodarką.

Na rafy trafiają też sami przedsiębiorcy – mówią o niesprzyjających regulacjach podatkowych i braku wiedzy o tym, jakie badania prowadzone są na uczelniach. Wskazują też na problemy finansowe, które uniemożliwiają inwestowanie w projekty badawczo-rozwojowe. – Podczas rozmów z inwestorami lub potencjalnymi klientami, którzy byliby skłonni wyłożyć pieniądze na doprowadzenie produktu do gotowości sprzedażowej, zauważyliśmy problem związany z poziomem finansowania, który w naszym przypadku wymaga minimum kilku milionów złotych – zauważa Tomasz Borejko z ChipCraft, firmy z branży projektowania układów scalonych.

Jak zaznacza, barierą jest też czas potrzebny na dokończenie prac B+R oraz opracowanie produktu końcowego. – Przy tego typu projektach to 2–3 lata. Przy tak długim okresie zwrotu z inwestycji bardzo trudno znaleźć w Polsce pieniądze na rozwój sprzętu – dodaje.

Dagmara Krzesińska, prezes Koalicji na rzecz Polskich Innowacji, jest jednak optymistką. – W Polsce funkcjonuje ekosystem wsparcia innowacji dla naukowców, którzy chcą wdrażać wyniki swoich prac badawczych, jednak przed nami jeszcze wiele pracy, aby działał on w pełni efektywnie – przyznaje.

Jak tłumaczy, dziś pracownicy naukowi mają dostęp do wielu narzędzi wsparcia: grantów, doradztwa, mentoringu, programów akceleracyjnych. – Kluczowe jednak wydaje się, aby pamiętając o roli nauki podejmującej wyzwania w obszarach, którymi biznes się nie zajmuje, poszukiwać synergii i odpowiadać na potrzeby rynku – zauważa. Jej zdaniem dobrym kierunkiem jest program doktoratów wdrożeniowych. – Wspieranie i ewaluacja takich projektów może być odpowiedzią na potrzeby wielu branż – przekonuje.

Fuzje czy współpraca

Diagnoza przeprowadzona przez Inventity i Taylor Economics wskazuje co prawda, że w ostatnich latach coraz więcej naukowców decyduje się na współpracę z przedsiębiorstwami, ale rysuje dość ponury jej obraz. Wojciech Szapiel uważa, że chcąc ten stan zmienić, należy pomyśleć o innym sposobie premiowania.

– Takim, który doceniałby zarówno naukowców nastawionych na komercjalizację, osiąganie rezultatów w postaci patentów międzynarodowych, jak i tych, którzy chcą się rozwijać w zakresie badań podstawowych i dydaktyki – tłumaczy nasz rozmówca.