Nadwiślański festiwal Przemiany miał być naszą wizytówką w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Ale jest przygotowywany w takim pośpiechu, że stanął pod znakiem zapytania.

– Jeśli spełni się czarny scenariusz, zamiast festiwalu będziemy mieć zwykły zbiór wydarzeń – mówi Sylwester Biraga, reżyser teatralny, członek Komisji Dialogu Społecznego ds. Kultury, która dziś złoży u prezydent skargę na opieszałość ratusza w przygotowaniach imprezy.

[srodtytul]Opieszałość urzędników[/srodtytul]

Początek pięciomiesięcznego festiwalu wyznaczony jest na maj, a tymczasem nadal nie ma gotowego programu. – Konkurs na jego realizację został ogłoszony w połowie lutego, czyli zbyt późno. A i wymagania były za wysokie – uważa Biraga.

– Władze muszą mieć świadomość, że problemy z Przemianami powstały nie z powodu zaniedbań składających oferty organizacji pozarządowych, lecz przez opieszałość urzędników – podkreśla Aldona Machnowska-Góra z Teatru Konsekwentnego, zasiadająca w miejskiej komisji opiniującej festiwal.

Artura Lisa martwi nie tylko to, że winą za kłopoty z Przemianami mogą być obarczone organizacje pozarządowe. Niepokoi się również kolejną – piątą już – edycją Wisłostrady, dotychczas najbardziej spektakularnego wydarzenia nadwiślańskiego.

– Imprezę mieliśmy zaplanowaną przed ogłoszeniem konkursu. Dziś powinniśmy ją promować, a mamy związane ręce, bo czekamy na dotacje – mówi.

[srodtytul]Unikatowy, więc na gwałt[/srodtytul]

Na pomysł festiwalu wpadła jesienią Ewa Czeszejko-Sochacka, pełnomocnik ratusza ds. ESK 2016. Wpisywał się w strategię ratusza, który od lat stara się „zwrócić twarz do Wisły“.

Dotychczas urząd wspierał organizacje pozarządowe działające samoistnie nad rzeką. Teraz postanowił stworzyć dla nich konkurs.

– Ogłosiliśmy go, owszem, późno, ale to festiwal unikatowy w skali światowej! Musieliśmy go dokładnie omówić – mówi Czeszejko-Sochacka. – Nie obwiniam nikogo o tę zwłokę. Nie uważam też, że to moja wina. Lepiej zrobić festiwal już teraz, niż czekać do przyszłego roku. W równie krótkim czasie zrobiliśmy Orange Warsaw Festiwal 2008. I skończyło się sukcesem.

Na przyznawane w konkursie dotacje ratusz przeznaczył aż 3,5 mln zł. Kto i na co dostanie te pieniądze, dowiemy się za dwa, trzy tygodnie.

– Trwa weryfikacja formalna wniosków – mówi Marcin Jasiński z Biura Kultury. – W piątek powstanie komisja ekspercka. Po jej ocenie możemy już wybierać najlepsze propozycje. Wcześniej musieliśmy stworzyć grunt pod te działania – mówi Marek Piwowarski, pełnomocnik ratusza ds. Wisły.

Do konkursu na organizację imprez wpłynęło 48 ofert. Na koordynację działań tylko jedna. A bez opiekuna imprezy nie połączą się w festiwalowy cykl.

– Jeśli ta oferta nie spełni naszych oczekiwań, zatrudnimy firmę z zewnątrz – wyjaśnia pełnomocnik ds. ESK.

Wbrew wcześniejszym zapewnieniom Czeszejko-Sochackiej w koordynację Przemian nie włączy się Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Powód? Nie może, bo nie jest organizacją pozarządową.

[srodtytul]Mistrzowie improwizacji[/srodtytul]

Przemiany to niejedyny nowy festiwal mający promować stolicę w wyścigu ESK 2016 – tytułu, o który zabiega już 17 miast. W planach jest Let’s Design Everything.

– Przygotowania do niego są zaawansowane – mówi Czeszejko-Sochacka.

Może dlatego, że czuwa nad nimi MSN, a nie ratusz.

Impreza, wbrew wzorcom z europejskich miast, nie będzie polegała na prezentacji wzornictwa przemysłowego.

– Chcemy uciec od wyświechtanej formuły, w której młodzi designerzy pokazują kubki z uchem w środku oraz krzesełka na jednej nodze – tłumaczy Marcel Andino Velez z muzeum, a Sebastian Cichocki, kurator projektu, dodaje: – Nie interesuje nas kopiowanie istniejących patentów. Jesteśmy nową instytucją, która szuka nowych rozwiązań.

Rodzi się jednak pytanie, czy przyjęte przez muzeum założenie będzie słuszne? MSN chce zamienić swoją tymczasową siedzibę w akademię projektowania i zorganizować w niej weekendowe panele dyskusyjne, które trwałyby od końca września do października. Nie będzie to wydarzenie dla mas, a impreza środowiskowa o charakterze edukacyjno-warsztatowym. Mowa będzie o projektowaniu w przestrzeni publicznej, typografii czy plakacie.

Biorąc pod uwagę krótki termin oraz budżet – 600 tys. zł – może rzeczywiście lepiej wykształcić dobrych projektantów, niż robić ekspozycje na pół gwizdka. Jak zaznacza Cichocki: – Taka elastyczna formuła pozwoli nam zorientować się, jakiego festiwalu tak naprawdę Warszawa potrzebuje.

Muzeum przewiduje także zorganizowanie części wystawienniczej. Ekspozycja w tymczasowej siedzibie opowiadać będzie o tymczasowości właśnie. Prowizorka jest w końcu naszą środkowo-europejską specjalnością i na wystawę na pewno zasługuje.

– Pokażemy tradycje improwizacje w polskim projektowaniu od wozu Drzymały do KDT – żartuje kurator wystawy.

Choć szczegółowa lista artystów nie jest jeszcze znana, to trzon festiwalu jest już gotowy. Teraz pozostaje czekać na obiecane przez miasto środki.

– Bez tego nie możemy wysyłać zaproszeń do artystów czy panelistów – mówi Sebastian Cichocki.

[srodtytul]Warszawski Open’er[/srodtytul]

Jak zapewnia Czeszejko-Sochacka, przygotowania do trzeciej ważnej dla ESK 2016 imprezy – Orange Warsaw Festiwal – nabrały tempa. Nazwisk artystów nie chce zdradzać. – Impreza jest niebiletowana. Nie musimy tego robić już dziś – mówi.

Na stronie festiwalu nadal można więc przeczytać o tym, kto wystąpił w ubiegłym roku.

Informacje w sieci ma usprawnić strona poświęcona działaniom wokół ESK. Ostatecznie miała ruszyć w lutym. Wciąż jest w przygotowaniu.