Roboty z Polski na straży UE

Prace nad unijnym projektem TALOS, który ma wzmocnić bezpieczeństwo granic UE, koordynują polscy specjaliści z Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów. Naukowcy chcą najważniejszą rolę powierzyć robotom. Bezzałogowe platformy miałyby działać zarówno na lądzie, jak i w powietrzu.

– Bez przerwy skanowałyby i monitorowały teren, a w razie pojawienia się intruza wysyłane byłyby roboty mobilne – opowiada Jan Jabłkowski, dyrektor Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów. Prace nad projektem trwają. Powstające m.in. w Polsce prototypy mogą być gotowe już nawet za dwa lata. Jak dodaje Jabłkowski, coraz częściej myśli się o używaniu robotów dla zapewnienia ludziom bezpieczeństwa.

– Roboty z PIAP są doceniane na całym świecie. Wystarczy spojrzeć, jakie państwa je kupują. To m.in. Arabia Saudyjska, Szwajcaria, Litwa, Estonia, Belgia. A jak wiadomo, dla ich wojskowych liczy się bardziej jakość niż cena – uważa Andrzej Kiński, redaktor naczelny miesięcznika „Nowa Technika Wojskowa".

Powstające m.in. w Polsce prototypy mogą być gotowe już za dwa lata

Niebawem też PIAP ma sfinalizować wojskowy kontrakt z Hiszpanią. W ubiegłym roku urządzenia były tam na testach. Zostały ulokowane w wielkich koszarach razem z robotami hiszpańskiej produkcji. Tuż przed pokazem w sąsiednim budynku doszło do eksplozji. Jedna osoba zginęła, kilka zostało rannych. Zniszczenia były ogromne.

Ale spod gruzów zawalonych budynków polskie maszyny wyjechały o własnych siłach.

– W tej chwili największym poligonem wojskowych robotów jest Afganistan. Wiele z nich „ginie na polu walki" – opowiada Jabłkowski. Szacuje się, że siły międzynarodowe używają tam nawet 10 tys. takich automatów. Według ekspertów dzięki ich pracy przy patrolowaniu czy rozbrajaniu min można ocalić życie tysięcy żołnierzy.

Dla talibów w Afganistanie roboty są tak niebezpiecznym przeciwnikiem, że stworzyli film instruktażowy, jak je niszczyć.

Polska armia na misji afgańskiej ma do dyspozycji wyprodukowane za granicą bezzałogowe samoloty: Orbiter i Aerostar. Służą przede wszystkim do rozpoznania terenu i zbierania informacji wywiadowczych. Poza tym nasi żołnierze używają wypożyczonych od Amerykanów robotów lądowych, które m.in. rozbrają ładunki wybuchowe.

A co z robotami polskiej produkcji? Wojsko ma ich tylko kilkanaście. To m.in. roboty typu Inspectory (zrobione przez PIAP). Maszyny te są jednak ciężkie i bardziej przystosowane do potrzeb policji, np. do neutralizacji ładunków wybuchowych z czasów II wojny światowej. Dlatego wszystkie są w kraju, nie pojechały na misję.

W latach 2009 i 2010 resort obrony narodowej zorganizował dwa przetargi na roboty, które miały wesprzeć polskich żołnierzy w Afganistanie. W obu wygrały małe, szybkie roboty typy Scout, produkowane i skonstruowane przez specjalistów z PIAP. Miały one rozpoznawać i neutralizować miny-pułapki podkładane przez talibów przy drogach.