Na wrocławskim skwerze, naprzeciwko Muzeum Narodowego, stoi wstrząsający, katyński pomnik. Jest on nie tylko niezwykłą rzeźbą. Otacza go bruk 22. tysięcy kostek – po jednej dla, znanej z imienia i nazwiska, ofiary. Każdy powinien tam stanąć i ogarnąć, czym jest liczba 22. tysięcy zamordowanych ludzi. Przerażająca jest płaszczyzna tego bruku.

Wszystkie ofiary Katynia były kadrą doborową. Elitą ludzkości. Przedwojenny, polski oficer, był człowiekiem formatu dziś niespotykanego. Był prawdziwie wykształcony, światowy,  szlachetny, bohaterski. Liczbę ofiar Katynia trzeba pomnożyć przez unicestwione rodziny, osamotnione żony, osierocone dzieci.

Ludzie ci osierocili nie tylko swoich najbliższych. Osierocili również Polskę, czyli nas. Trzebienie najlepszych jednostek naszego narodu trwało zresztą wcześniej i później, ponad sto lat przed i kilkadziesiąt lat po drugiej wojnie. Mordowaniem, agresją wojenną, wywózką, ochotniczą ofiarą. Jak wielki byłby plac z milionów kostek brukowych?

Trzeba było znać w życiu choć parę „przedwojennych" ludzi, by domyślać się, gdzie moglibyśmy być dzisiaj, gdyby tamci przeżyli. Nie bez przyczyny tępiły ich uparcie obce, zbrodnicze systemy. Eksterminacja i demoralizacja polskich elit miały przynieść dominację prymitywu bez tożsamości, szacunku dla wartości, ojczyzny i honoru oraz podległość i strach. Z rezultatami tej historii męczymy się w każdej dziedzinie życia.

Jerzy Janowicz urzeka mnie tym, czego dziś najbardziej potrzebujemy. Ten młody Polak jest waleczny i odważny. Jest zaprzeczeniem układnego, pokornego, zakompleksionego, zastraszonego sovieticusa. Przeciwieństwem niewolnika, który kurczy się z respektu przed „światowcami". Taki być musi. Inaczej nie byłby tam, gdzie jest. Nie sięgałby po zwycięstwo na legendarnych kortach. Gdy upomina sędziego, który ucieka się do nieczystych, prymitywnych szwindli, jestem z niego dumna. Szokuje mnie, że wówczas całe odium komentatorskie spada na ofiarę, zamiast na sprawcę. To sędzia jest ordynarnym, zaściankowym oszustem pozbawionym godności, gdy nie potrafi pogodzić się z klęską faworyta snobistycznej widowni, a może nawet sam chce jej się przypodobać. Może liczy na wytrącenie z równowagi złośliwe i niesportowo potraktowanego gracza. Tacy sędziowie są oznaką spsiałego, współczesnego świata. Nawet pod okiem zgrzytającego zębami Hitlera odbyła się przed wojną olimpiada, a honor sędziego, duch sportu nie pozwolił wówczas jeszcze na jawne szwindle.

Jakże nie gardzić więc komentatorem, który zamiast odnotować sędziowskie matactwa udaje, że nic się nie stało. Czy można nie czuć politowania dla kłamczuszka drżącego pewnie, że nie dadzą mu więcej podróżować, brylować, a może i telewizyjny Wiktor pójdzie się paść? Także, dzięki takiemu kunktatorstwu brniemy w topieli sportowego żerowiska.

„Jerzyk" niczego łasce pana nie zawdzięcza, na bilety i hotele zarabia sam, ale to będzie już zawsze solą w oku pospolitych lizipięt żerowiska. Dwudziestolatkowi, którego nazwisko na całym świecie już sporo znaczy, udziela się jednak właśnie zbawiennych nauk, jak zostać mistrzem. Okazuje się, że ku temu potrzeba mu przede wszystkim pokory. Chłopaka, który dokonał cudu wbrew żerowisku, częstuje się maksymami typu - „Porażka jest elementem sportu". Jerzyk koniecznie musi je przyswoić, skoro już tak sobie dotąd nieprofesjonalnie, jak na wymagania perfekcjonistów, pyka rakietą.

A mnie irytują dziesiątki żałosnych, przegranych cieniarzy, którzy filozoficznie, z niezmiennym optymizmem i spokojem zapewniają, że niewiele sobie robią z tego swojego ostatniego, lub prawie ostatniego miejsca. Sportowe emocje Jerzyka mnie inspirują, tak jak walka do końca Justyny Kowalczyk.

Wydaje mi się, że jeżeli przegrany sportowiec nie jest rozczarowany i wściekły, to jest źle, a nie każdego stać na medialną obłudę w chwili zawodu, skrajnego wyczerpania. Sport jest dla zawodowców istotą życia, nie zwykłym, amatorskim hobby. Sportowiec jest gladiatorem. Luzacka postawa przedstawicieli wielu dyscyplin wydaje mi się zagubieniem w lokalnych teoriach psychologii sportu.

Wygląda ona na owoc minimalizmu polskich trenerów i komentatorów. Zakładania z góry  odległych pozycji, jako odpowiednich na miarę ambicji Polaka. Kultu przeciętności, marnych celów, braku tolerancji dla jednostek nieprzeciętnych i słabej wiary w sukces. Obowiązku bycia cichym i bezwonnym, nawet gdy organizatorzy zawodów dopuszczają się kpin w rodzaju startów całych drużyn astmatyków.

Heca z Janowiczem dzieje się w kraju, w którym nie ma ucieczki od gbura we wszystkich środowiskach tzw. elity, od polityków i naukowców po twórców postkomunistycznej „kultury". W destrukcji kultury od końca lat 80-tych XX wieku przodują tu literatura i teatr, z filmem na czele, który wciągnął w otchłań chamstwa telewizję, radio i estradę.