Jak zachęcić dzieci do ruchu

Materiał partnera: Benefit Systems

Aktualne rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyraźnie wskazują na związek między zdrowiem a aktywnością fizyczną lub siedzącym trybem życia. Zawierają one przesłanie, że każda aktywność fizyczna jest lepsza niż jej brak oraz że zwiększenie aktywności fizycznej jest niezbędne dla uzyskania optymalnych wyników zdrowotnych. Jest to szczególnie ważne u najmłodszych, u których ruch wypływa na prawidłowy rozwój psychofizyczny.

Dzieci potrzebują aktywności

Dlatego też WHO zaleca dzieciom i młodzieży w wieku 5–17 lat co najmniej godzinę ruchu dziennie o średniej i zwiększonej intensywności. Poza tym co najmniej trzy razy w tygodniu dziecko przez 30 minut powinno wykonywać intensywne ćwiczenia, podczas których następuje wzmacnianie mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała, a także ćwiczenia poprawiające gibkość.

Również Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia na portalu pacjent.gov.pl przypominają, że ruch jest kluczem do zdrowia najmłodszych. Zresztą, jak powszechnie wiadomo, dzieci wykazują naturalną potrzebę ruchu, który warunkuje ich prawidłowy rozwój psychofizyczny. „Aktywność dzieci jest ważnym warunkiem prawidłowego przebiegu procesów rozwojowych. Zmniejsza też ryzyko wystąpienia wielu schorzeń w wieku dorosłym. Dlatego warto zachęcać dzieci do ruchu” – czytamy w serwisie.

Jak podkreślają eksperci portalu, aktywność fizyczna rozwija umiejętności ruchowe, zdolności motoryczne, uczy właściwej postawy, pomaga w hartowaniu ciała i nabieraniu odporności, kształtuje i usprawnia wszystkie układy dziecka, zwłaszcza: ruchowy, krążenia, oddechowy, nerwowy, wegetatywny i dokrewny. Ale nie tylko – wpływa także korzystnie na samopoczucie, ułatwia radzenie sobie ze stresem, poprawia sprawność umysłową, np. szybkość podejmowania decyzji, umiejętność planowania, pamięć krótko- i długotrwałą, skupienie czy podzielność uwagi.

Ruch ma także inne niezwykle istotne skutki dla małych ludzi: zmniejsza poczucie niepokoju i poprawia jakość snu, rozwija odpowiedzialność, pewność siebie i poczucie własnej wartości, pobudza empatię, kreatywność i zdolności społeczne. Sprawia, że u dziecka wzrasta poczucie własnej wartości. Tak więc z punktu widzenia rozwoju psychoruchowego dziecka aktywność fizyczna to konieczność, podsumowują eksperci portalu pacjent.gov.pl.

Podobne rekomendacje możną znaleźć na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki: – Ruch to najlepsze „lekarstwo”, jakie każdy z nas może sobie sam przepisać. Jest dobry na wszystko, dlatego należy go zażywać jak najwięcej, nie martwiąc się przy tym, że je przedawkujemy. Należy podkreślić, że zajęcia w przedszkolu i szkole powinny być ukierunkowane nie tylko na rozwój sprawności fizycznej, lecz także na kształtowanie prawidłowej postawy ciała. Lekarze obserwują bowiem u co drugiego dziecka błędy w postawie, a utrwalone wady dotyczą 30–40 proc. dzieci i młodzieży – czytamy.

Zatrważające dane

Tymczasem, jak pokazują badania, zaledwie niespełna 20 proc. dzieci i młodzieży jest wystarczająco aktywnych fizycznie. Takie dane przynosi raport Global Matrix 4.0. Co więcej, aż 30 proc. uczniów traci najprostszą szansę na ruch – taki odsetek korzysta bowiem ze zwolnień lekarskich z WF-u. Z kolei wyniki ogólnopolskiego badania jakości życia dzieci i młodzieży, zleconego przez rzecznika praw dziecka, pokazują, że już ponad 17 proc. uczniów wymaga natychmiastowej pomocy związanej z poprawą kondycji fizycznej, a co piąte dziecko czuje się chore, wyczerpane i brakuje mu energii życiowej.

Ta sytuacja jest efektem poważnego zachwiania proporcji między czasem spędzanym na aktywności fizycznej a tym poświęcanym technologiom (m.in. siedzenie przed ekranem telewizora, laptopa, tabletu czy telefonu): coraz częściej przeważa bierne spędzanie czasu. Wśród młodszych pokoleń dodatkowy element braku ruchu dokłada szkoła, w której dzieci spędzają długie godziny, siedząc, często nie dbając przy tym o prawidłowe ułożenie kręgosłupów.

Złe nawyki związane z przebywaniem przez wiele godzin w pozycji siedzącej czy noszeniem ciężkiego plecaka, w połączeniu z niską aktywnością fizyczną, powodują, że coraz więcej dzieci ma problem z nieprawidłowym napięciem mięśniowym, przez co nie jest w stanie utrzymać prawidłowej postawy ciała. Konsekwencją są liczne wady postawy. Tymczasem badania pokazują, że u dzieci z wyższym poziomem aktywności fizycznej występują one rzadziej niż u rówieśników z przeciętnym i niskim jej poziomem.

Plaga otyłości

Kolejnym zagrożeniem, już wręcz o znaczeniu cywilizacyjnym, jest otyłość. Została ona uznana za chorobę i wpisana na listę Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób.

Według Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości w Polsce nadwaga lub otyłość występują u 12,2 proc. chłopców i 10 proc. dziewcząt w wieku przedszkolnym oraz 18,5 proc. chłopców i 14,3 proc. dziewcząt w wieku szkolnym. Według raportu WHO nadwagę i otyłość odnotowano w Polsce u 32 proc. dzieci w wieku siedem–dziewięć lat. Oznacza to dla naszego kraju 8. miejsce wśród badanych krajów w Europie. Co więcej, dzieci w Polsce tyją najszybciej w całej Europie.

Tymczasem, jak czytamy na portalu pacjent.gov.pl, otyłość przyczynia się do rozwoju innych chorób i może mieć wpływ na skrócenie życia. Ma również znaczenie dla psychicznego zdrowia. Niektóre dzieci z nadmierną masą ciała są bardziej samokrytyczne i mają niską samoocenę. Częściej spotykają się z brakiem akceptacji ze strony rówieśników.

Konsekwencjami otyłości mogą być schorzenia układu krwionośnego, np. nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca, choroby metaboliczne (w tym cukrzyca) czy układu oddechowego, np. astma. Coraz częściej u dzieci obserwuje się występowanie schorzeń do niedawna kojarzonych głównie z wiekiem dojrzałym, np. cukrzycy typu 2.

Co więcej, badania pokazują, że ponad połowa osób dotkniętych w dzieciństwie problemem otyłości w dorosłym życiu także wykazuje nadmierną masę ciała, co wiąże się z licznymi problemami zdrowotnymi, w tym m.in. nietolerancją glukozy, cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym czy stłuszczeniem narządów.

To właśnie dlatego eksperci zgodnie zalecają aktywność fizyczną każdemu i podkreślają jej szczególną rolę w rozwoju dzieci i młodzieży. A WHO apeluje, aby każdy, niezależnie od wieku, ograniczał czas spędzany w pozycji siedzącej i zastępował go aktywnością fizyczną, ponieważ ruch, nawet o niskiej intensywności, zapewnia korzyści dla zdrowia.

Otwarcie mini klubu fitness

Wychodząc naprzeciw potrzebom społecznym w tym zakresie, Benefit Systems w 2021 roku powołał Fundację MultiSport. Jej misją jest popularyzacja zdrowia i promocja aktywnego stylu życia wśród różnych grup społecznych oraz aktywna pomoc wszystkim tym, których brak ruchu dotyka najmocniej.

Najnowszą inicjatywą Fundacji MultiSport jest partnerstwo strategiczne projektu miniciti w Centrum Praskim Koneser. Miniciti to edukacyjne miasteczko dla dzieci, którego mieszkańcy mogą podjąć się różnorodnych ról zawodowych, wykonywanych w życiu codziennym przez dorosłych.

Na gości miniciti, w wieku od 6 do 15 lat, czeka 13 różnych, miniaturowych miejsc pracy, w tym bank, galeria sztuki, warsztat inżynierski, laboratorium, komisariat policji, pracownia, radio, redakcja internetowa, serwis samochodowy, straż pożarna, studio telewizyjne, szpital, a także – klub fitness Zdrofit.

Miniaturowy Zdrofit dysponuje recepcją, interaktywną podłogą do gier i quizów, refleksomierzem testującym szybkość reakcji oraz oczywiście sprzętem sportowym, dostosowanym do potrzeb najmłodszych. W klubie istnieje także możliwość wcielenia się najmłodszych w role zawodowe związane ze zdrowym trybem życia, takie jak trener fitness, fizjoterapeutka czy dietetyk.

– Miniciti, mimo niewielkich rozmiarów, jest miastem nowoczesnym, dlatego nie mogło zabraknąć w nim klubu fitness Zdrofit, w którym mieszkańcy mogą zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie. Cieszymy się, że dołączyliśmy do tej inspirującej i angażującej inicjatywy, dzięki której możemy nie tylko aktywizować dzieci, ale także edukować je w zakresie dbania o zdrowie poprzez ruch – mówi Marcin Fojudzki, członek zarządu Benefit Systems. – To szczególnie ważne w kontekście alarmujących doniesień dotyczących zarówno problemu otyłości wśród dzieci w Polsce, jak również coraz gorszej kondycji psychicznej młodego pokolenia, na którą pozytywnie wpływa regularna aktywność fizyczna – podkreśla. Miniciti, zainicjonowane przez Fundację Miasto Dzieci, zostało otwarte 21 października.

Aktywizować do ruchu

Fundacja MultiSport prowadzi także własne programy i kampanie, których celem jest zachęcanie dzieci do ruchu. Jednym z takich działań jest program „Aktywne Szkoły MultiSport”, skierowany do uczniów między 12. a 19. rokiem życia. W jego ramach profesjonalni trenerzy i instruktorzy prowadzą zajęcia sportowe w klubach fitness należących do Benefit Systems.

– W „Aktywnych Szkołach MultiSport” stawiamy na nowoczesną formułę zajęć sportowych dla dzieci. Do wyboru jest kilka modułów alternatywnej lekcji WF-u, w tym m.in. cross, body&mind, zajęcia taneczne czy zajęcia rozwijające koordynację wzrokowo-ruchową. Program ma wspierać najmłodszych w budowaniu zdrowych nawyków na lata, co w perspektywie długoterminowej zwróci się w postaci lepszej kondycji psychofizycznej społeczeństwa, przekładając się m.in. na redukcję chorób cywilizacyjnych – wyjaśnia dr Tomasz Półgrabski, prezes Fundacji MultiSport.

Tylko w I półroczu br. w ramach programu zrealizowano niemal 1500 godzin treningów, w których wzięło udział ponad 2500 dzieci.

Inny program Fundacji to „Zajęcia MultiSportowe z elementami gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej”. Jest on kierowany do dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego i uczniów klas I–VI szkół podstawowych. Celem projektu jest profilaktyka i korekta wad postawy oraz zachęcanie uczniów do regularnej aktywności fizycznej.

– Aktywność fizyczna staje się kluczowym narzędziem w profilaktyce i korekcie wad postawy. W odpowiedzi na te wyzwania jako Fundacja MultiSport zdecydowaliśmy się stworzyć Zajęcia MultiSportowe zawierające elementy gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej dostosowane do wieku oraz możliwości psychoruchowych dzieci. Prowadzą je wykwalifikowani trenerzy, instruktorzy oraz fizjoterapeuci w szkołach. Zajęcia są zróżnicowane, oparte na elementach akrobatyki, tańca, tenisa, a także grach zespołowych czy sportach walki. Takie atrakcyjne formy ruchu mają na celu w dodatkowy sposób zachęcić młodych do podejmowania aktywności fizycznej – tłumaczy dr Tomasz Półgrabski.

Fundacja MultiSport prowadzi także kampanię społeczną „Pełni Sportu”. Jej ideą jest popularyzacja sportu i aktywności ruchowej wśród osób z niepełnosprawnościami. Celem projektu jest integracja oraz wsparcie w realizacji lepszej jakości życia. Przy współpracy ze sportowcami z niepełnosprawnościami Fundacja mobilizuje do aktywności i pokazuje drogę do możliwości, które są dostępne dla każdego. Zapewnia przy tym kontakt z klubami sportowymi, sportowcami i trenerami w celu pracy z osobami z niepełnosprawnościami.