Jak Sąd Najwyższy interpretuje zasady zatrudniania nauczycieli

Gdy Karta nauczyciela nie rozstrzyga problemu, trzeba sięgnąć do przepisów kodeksu pracy. Zasada ta nie dotyczy nauczycieli mianowanych, co raz działa na ich korzyść, a kiedy indziej przeciwko nim.

Publikacja: 29.11.2012 05:50

Co do zasady regulacje Karty nauczyciela (ustawy z 26 stycznia 1982 r., DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm., dalej KN) stosuje się do nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy o systemie oświaty, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych działających na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich i publicznych kolegiach pracowników służb społecznych. Zatem grupa, która podlega specjalnym przepisom, nie jest mała.

Najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnosi się przede wszystkim, bezpośrednio lub pośrednio, do kwestii możliwości zakończenia współpracy z nauczycielem, w tym mianowanym.

Mniejsza liczba godzin

Dyrektor szkoły ma prawo rozwiązać stosunek pracy z nauczycielem z powodu m.in. „zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania" (art. 20 ust. 1 pkt 2 KN). Musi jednak istnieć związek przyczynowy między tymi zmianami a brakiem możliwości dalszego zatrudniania pedagoga w pełnym wymiarze zajęć.

Zatem fakt, że w placówce zachodzą zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów lub planu nauczania, nie może być samoistną podstawą ograniczenia pensum lub rozwiązania umowy o pracę z nauczycielem. Rozwiązanie umowy jest możliwe tylko wtedy, gdy bezpośrednim skutkiem tych działań jest niemożność zatrudniania nauczyciela w dotychczasowym wymiarze zajęć.

Wówczas, zdaniem SN, nie ma znaczenia, czy w pisemnym akcie rozwiązania stosunku pracy wskazano wprost na niemożliwość dalszego zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć (wyrok SN z 24 maja 2011 r., III PK 68/10).

Przykład

Pani Zofia była nauczycielem mianowanym i prowadziła zajęcia z wychowania fizycznego.

Z powodu niżu demograficznego dyrektor szkoły musiał zredukować aż 50 godzin lekcyjnych. W związku z tym zaproponował jej ograniczenie zatrudnienia do 12/18 pensum. Nauczycielka odmówiła, wobec czego dyrektor rozwiązał z nią stosunek pracy w oparciu o art. 20 ust. 1 pkt 2 KN.

W tej sytuacji propozycja zmniejszenia zatrudnienia wynikała z ograniczenia zadań szkoły, co uniemożliwiało kontynuowanie współpracy w dotychczasowym wymiarze.

W związku z tym odmowa podjęcia pracy w obniżonym pensum mogła stanowić podstawę do zwolnienia.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem