SKOK wygrały proces z nadzorem

[b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn VI SA/Wa 246/ 09 i 247/09)[/b] uchylił decyzje KNF. W ich wyniku luksemburska spółka, a w rzeczywistości Kasa Krajowa SKOK, będąca jej głównym udziałowcem, została pozbawiona wykonywania prawa głosu z akcji i udziałów w Towarzystwie Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK oraz w Towarzystwie Ubezpieczeń na Życie SKOK, wniesionych do niej aportem przez Kasę Krajową SKOK.

To właśnie ona założyła w Luksemburgu spółkę SKOK Holding. Pozostając jej głównym udziałowcem, przeniosła do niej udziały w kilku spółkach należących do systemu SKOK.

[srodtytul]Niepokojąca transakcja[/srodtytul]

Zamiar dokonania tej transakcji został zgłoszony do KNF w grudniu 2007 r. Komisja aż trzykrotnie wzywała spółki do złożenia wyjaśnień i dokumentów, ustalając każdorazowo nowy trzymiesięczny termin do zgłoszenia ewentualnego sprzeciwu. Zgodnie z art. 36 ust. 3a i 4 ustawy z 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej podmiot zawiadamiający o zamiarze nabycia akcji i udziałów musi przedstawić dowody wskazujące, że nie zachodzą przesłanki zgłoszenia przez organ nadzoru sprzeciwu. A więc dowieść, że ma odpowiednią rękojmię, a jego środki nie pochodzą z kredytu, pożyczki, nielegalnych bądź nieujawnionych źródeł.

– Ta transakcja nas niepokoiła. Chcieliśmy wiedzieć, dlaczego mała spółka w Luksemburgu, dysponująca kapitałem założycielskim kilkunastu tysięcy euro, miała się stać właścicielem dwóch dużych zakładów ubezpieczeniowych w Polsce o łącznym kapitale ponad 300 mln zł – tłumaczył podczas rozprawy w WSA pełnomocnik komisji. – Stąd kolejne wezwania.

Żadnej decyzji jednak nadal nie było. Aż spółki SKOK poinformowały, że 29 kwietnia 2008 r. transakcja została już zrealizowana.

Wtedy KNF umorzyła postępowanie, gdyż skoro transakcja została zrealizowana, stało się ono bezprzedmiotowe. A ponieważ nabycie akcji i udziałów nastąpiło przed rozstrzygnięciem sprawy przez organ nadzoru, zgodnie z art. 35 ust. 7 ustawy nabywca nie ma prawa wykonywania z nich głosu.

[srodtytul]Komisja może milczeć[/srodtytul]

– Akcje i udziały bez prawa głosu stają się bezwartościowe – mówiła w sądzie przedstawicielka SKOK. – Art. 35 ust. 3 ustawy przewiduje, że organ nadzoru ma na zgłoszenie sprzeciwu trzy miesiące od złożenia zawiadomienia. KNF uznała, że powinien on biec, od kiedy zawiadomienie będzie kompletne. A to, czy jest kompletne, ocenia ona sama. Może więc w nieskończoność żądać nowych wyjaśnień i dokumentów i ustalać kolejny trzymiesięczny termin.

Sąd uznał skargi za uzasadnione. Przypominając, że art. 35 ustawy o działalności ubezpieczeniowej jest implementacją dyrektywy unijnej, sędzia Halina E. Święcicka powiedziała, że spółki SKOK miały obowiązek zgłoszenia do KNF zamiaru dokonania transakcji oraz dołączenia odpowiednich dowodów, informacji i dokumentów. Z kolei obowiązkiem KNF jest wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia w ciągu trzech miesięcy od złożenia zawiadomienia. Komisja może zgłosić sprzeciw, ustalić maksymalny termin nabycia akcji albo podjęcia innych działań. Może też milczeć. Żaden przepis nie przewiduje umorzenia postępowania. Spółki dokonały transakcji w terminie przekraczającym trzy miesiące. Nie było więc również podstaw do zastosowania sankcji z art. 35 ust. 7 w postaci pozbawienia prawa głosu z akcji lub udziałów, które stosuje się – i to z mocy prawa, a nie na podstawie decyzji KNF – w razie, gdyby spółki nie zgłosiły zamiaru transakcji albo dokonały jej wbrew sprzeciwowi komisji.

Wyroki są nieprawomocne i prawie na pewno KNF złoży skargę kasacyjną.