Nasz czytelnik zawarł z sąsiadem umowę dzierżawy kawałka gruntu rolnego. Początkowo umówił się z nim na trzy lata, ale z możliwością przedłużenia. Od zawarcia umowy minęło pięć lat i sąsiad zażądał zwrotu gruntu, bo - jak twierdzi - jest teraz potrzebny jego synowi. Czytelnik pyta, w jaki sposób może doprowadzić do przedłużenia umowy.
Przedmiot dzierżawy wraca do właściciela wskutek upływu terminu umowy, jeśli była zawarta na czas określony, albo z powodu jej wypowiedzenia. Jeśli jednak, tak jak w przypadku naszego czytelnika, dzierżawa trwała po upływie terminu umowy - można przyjąć, że została zawarta w sposób dorozumiany na czas nieoznaczony. Obowiązuje bowiem zasada, że jeśli po upływie terminu dzierżawy dzierżawca dalej korzysta z jej przedmiotu - np. z gruntu, to przyjmuje się w razie wątpliwości, iż przedłużono ją na czas nieoznaczony.
Regułą jest, że dzierżawę na czas nieokreślony rozwiązuje się za wypowiedzeniem. Prawo wypowiedzenia mają obie strony. Mogą skorzystać z niego bez tłumaczenia się drugiej stronie ze swych pobudek czy kalkulacji. Oczywiście, jeśli w umowie nie zawarto innych szczególnych postanowień. Takich zaś, jak można się domyślać, nie było w umowie, na którą powołuje się czytelnik. Nie sposób uznać za takie postanowienie nieprecyzyjnej zapowiedzi możliwości jej przedłużenia.
W umowie może zostać uzgodniony termin wypowiedzenia, np. na trzy miesiące albo na dwa lata naprzód. Jeśli takiego ustalenia nie ma, dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, a inną dzierżawę na sześć miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego.
Tylko wyjątkowo możliwe jest wypowiedzenie dzierżawy bez zachowania jego terminów (ustawowego - rok albo sześć miesięcy lub ustalonego w umowie) także ze skutkiem natychmiastowym. Jest to dopuszczalne przede wszystkim w razie zwłoki z zapłatą czynszu przez dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy płatny jest rocznie - przez ponad trzy miesiące. Właściciel musi jednak przedtem wyznaczyć dzierżawcy dodatkowy trzymiesięczny termin zapłaty zaległego czynszu.
