Świeży chleb to nie cel mieszkaniowy

wolnostojący kiosk, sklep z pieczywem czy pralnia chemiczna blokują przekształcenie użytkowania wieczystego gruntu pod blokami mieszkalnymi. Wystarczy, że leżą na tej samej działce co budynek. To niestety kolejny absurd, jaki zawiera ustawa przekształceniowa. Jej pełna nazwa to „o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności". Wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie apelują o szybką jej zmianę.

Pojawiają się pomysły, jak obejść absurdalny przepis. Zdaniem prawników wystarczyłoby jednak tylko trochę inaczej zacząć interpretować przepisy ustawy, a z tym w praktyce są duże problemy.

Wolnostojący jest gorszy

– Właściciele wolnostojących punktów handlowych mają wielkiego pecha. Gdyby ich pralnia chemiczna czy kiosk znajdowały się w parterze budynku, skorzystaliby z przekształcenia z mocy prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność. Przepisy dopuszczają bowiem taką możliwość – mówi Piotr Pałka, radca prawny i wspólnik w Kancelarii Prawnej Derc, Pałka.

A obecnie nie jest to możliwe. Dlaczego? Chodzi o to, że przepisy przewidują przekształcenie gruntów pod budynkami wielorodzinnymi oraz pod towarzyszącą im infrastrukturą mieszkaniową.

A zdaniem urzędników taka budka z pieczywem czy kiosk się do nie nie zaliczają, choć codziennie mieszkańcy osiedla z nich korzystają, kupując gazety czy świeże pieczywo.

– Niestety, winne są przepisy, bo są nieostre. Wystarczyłaby odrobina dobrej woli, by je interpretować rozszerzająco – uważa mec. Piotr Pałka. – Mówią one o przekształceniu gruntu pod infrastrukturą służącą do prawidłowego i racjonalnego korzystania z budynków mieszkalnych, a taka na przykład budka do tego przecież służy – dodaje.

To jednak niejedyny problem.

Blokada bloków

Wielkiego pecha mają również osoby, które mieszkają w sąsiedztwie wolnostojących pawilonów handlowych, kiosków i budek. Te ostatnie blokują bowiem przekształcenie gruntu pod blokiem, jeżeli stoją na tej samej działce.

Taka sytuacja ma miejsce m.in. w spółdzielniach mieszkaniowej Energetyka i Ruda w Warszawie.

– Zostaliśmy postawieni przed wyborem: albo rozbierzemy kilka kiosków, albo tego nie zrobimy. Wtedy jednak nie dojdzie do przekształcenia użytkowania wieczystego gruntu na osiedlu mieszkaniowym – wyjaśnia Piotr Kłodziński, prezes Energetyki. – Rozważamy przeniesienie ich w inne miejsce albo rozebranie – dodaje.

Wielu jednak zarządców nieruchomości nieoficjalnie przyznaje, że tylko tymczasowo planuje rozebrać wolnostojące pawilony handlowe. A następnie, jak zostaną załatwione formalności związane z przekształceniem, tj. wydane zaświadczenia i dokonane wpisy do ksiąg wieczystych, z powrotem je postawić.

– Wynajmuję starszej osobie niewielką budkę, w której prowadzi sklep spożywczy. Dla niej rozbiórka budki to tragedia życiowa – straci źródło dochodu. Dlatego planuję, że za rok sklep wróci w to samo miejsce. Niestety, przez te 12 miesięcy ta kobieta będzie miała mocno ograniczone dochody – opowiada anonimowo jeden z zarządców.

Tylko księga wieczysta ratuje

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju zna problem. – Celem ustawy jest przekształcenie praw do gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe – wyjaśnia Zbigniew Przybysz z ministerstwa.

– Co do zasady uwłaszczeniu podlegają grunty zabudowane wyłącznie budynkami mieszkalnymi jedno- lub wielorodzinnymi wraz z obiektami umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z tych budynków. W konsekwencji posadowienie na gruncie obiektu budowlanego, który pełni funkcję zupełnie oderwaną od funkcji mieszkaniowej nieruchomości, będzie wykluczać przekształcenie – ale tylko do czasu założenia dla niego osobnej księgi wieczystej – tłumaczy Zbigniew Przybysz.

– W takim przypadku część nieruchomości zabudowana na cele mieszkaniowe ulegnie przekształceniu z dniem założenia dla niej nowej księgi wieczystej lub z dniem wyłączenia z istniejącej księgi gruntu, który nie pełni funkcji mieszkaniowej – podkreśla przedstawiciel ministerstwa.

Resort inwestycji i rozwoju wyjaśnia również, że przygotowuje się do prac nad projektem przewidującym całkowitą likwidację użytkowania wieczystego.

Brak przekształcenia

Okazuje się, że to nie ostatni problem z przekształceniem gruntów pod infrastrukturą mieszkaniową. Kłopot występuje również w wypadku działek, na których znajdują się m.in. drogi, chodniki, place zabaw, tereny zielone, parkingi, budynki gospodarcze, czyli infrastruktura towarzysząca blokom.