Uzależniająca słodycz

Statystyczny Polak zjada ponad 40 kilogramów cukru rocznie.

Aktualizacja: 12.04.2016 15:01 Publikacja: 11.04.2016 18:19

Wielu chorych nie wie, że ma cukrzycę

Wielu chorych nie wie, że ma cukrzycę

Foto: 123RF

Polacy pochłaniają za duże ilości cukru – alarmują eksperci. Używamy prawie 25 łyżeczek dziennie. Powinniśmy co najwyżej dziewięć–dziesięć. Jemy zbyt wiele produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Przodujemy w liczbie osób otyłych. Nadwagę lub otyłość ma już ponad 60 proc. Polaków. To jest 20 mln osób zmagających się ze swoją tuszą. Tylko około 4 mln z nich jest pod kontrolą lekarza.

Brzuchaci liderzy

– Otyłość jest główną przyczyną cukrzycy typu 2, a stąd już prosta droga do zawałów, ślepoty, amputacji kończyn, udarów, zaburzenia pracy nerek – tłumaczy prof. Mirosław Jarosz z Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie. – Jeśli do tego dodamy brak ruchu, sytuacja staje się poważna. Co najgorsze, na cukrzycę typu 2 zaczynają chorować także dzieci i młodzież.

Z 3 mln osób chorych na cukrzycę leczy się tylko 1 mln. Reszta nie ma pojęcia o swojej chorobie, która przez wiele lat potrafi nie dawać żadnych objawów. Często pierwszym z nich jest udar i zawał. Dopiero wtedy pacjent dowiaduje się, jak wysoki ma poziom cukru we krwi.

Polska jest na czwartym miejscu, jeśli idzie o procentowy udział chorych ze stanem przedcukrzycowym. W 2030 – jeśli się nic nie zmieni – zajmiemy miejsce pierwsze. To dobra i zła informacja. Ze stanem tym najprościej poradzić sobie aktywnością i ruchem. Obecnie ok. 5 mln Polaków ma stan przedcukrzycowy, który nie jest jeszcze chorobą, ale wymaga interwencji i konsultacji ze specjalistami – zmiany diety, zwiększenia aktywności fizycznej. Tymczasem pacjenci nie zdają sobie z tego sprawy, a system nie jest przygotowany do poradzenia sobie z taką liczbą pacjentów. W katalogu świadczeń lekarza POZ wciąż nie ma czegoś takiego jak porada żywieniowa.

Często jednak – jak alarmują specjaliści z IŻŻ – lekarze nawet nie ważą pacjenta, nie mierzą obwodu brzucha, skupiając się na dolegliwości, z którą pacjent przyszedł.

– W diecie przeciwcukrzycowej należy kontrolować ilość i jakość spożywanych węglowodanów prostych i dodanych – w tym przede wszystkim cukru – tłumaczy Aleksandra Cichocka z IŻŻ. – Trzeba wybierać w ramach danej grupy produkty o niskim indeksie glikemicznym – poniżej 55, produkty o małej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, izomerów trans, soli i cukru.

Czym jest indeks glikemiczny? Określa on zawartość cukru w danym węglowodanie. Im wyższy IG, tym wyższy wyrzut insuliny do krwi po zjedzeniu. A to właśnie duże jej wahania powodują odkładanie się tłuszczu we krwi. Chcąc utrzymać prawidłową masę ciała, musimy nie tylko liczyć kalorie, ale też wybierać produkty o niskim poziomie IG. Co ciekawe, ugotowanie lub rozdrobnienie warzyw powoduje wzrost IG. Tak więc surowa marchewka ma mniejszy IG niż sok z marchewki czy marchew ugotowana.

Niektórzy eksperci są zdania, że lepiej już spożywać tłuszcz – gdyż syci i nie da się nim objeść w odróżnieniu od słodyczy. Zapominamy też, że zbożowy baton często zawiera więcej cukru niż tabliczka czekolady. Jogurt o obniżonej zawartości tłuszczu ma więcej cukru niż lody. O „zdrowych" płatkach śniadaniowych nie ma sensu wspominać – wystarczy spojrzeć na ich skład. Ile cukru jest w słoiku niskosłodzonego dżemu? 40 proc. A w słoiku zwykłego dżemu? 60 proc. Półlitrowa butelka coca-coli ma w sobie ok. 14 łyżeczek cukru.

Wystarczy spacer

Najskuteczniejszym sposobem walki z nadwagą są prawidłowe żywienie i aktywność fizyczna. Wystarczy zwykły spacer – ważne jest jednak, aby co dzień przechodzić co najmniej 10 tys. kroków.

Jakie mogą być wyniki takiej walki? W ramach szwajcarsko-polskiego projektu IŻŻ prowadzi projekt „Zapobieganie nadwadze i otyłości". W ciągu 12 tygodni udało się odchudzić o co najmniej pięć kilogramów kilkaset osób. Co ważne, program jest prosty i tani – tłumaczy Hanna Stolińska-Fiedorowicz, koordynatorka programu.

Warto pamiętać, że spożywanie w ciągu dnia jedynie 100 kcal więcej, niż wynosi ich spalanie, powoduje po roku przyrost ciała o 1 kg.

Jak wykryć cukrzycę? Wystarczy zwykłe badanie krwi. Jeśli poziom glukozy we krwi na czczo przekroczy 126 mg/dl, powinniśmy natychmiast udać się do specjalisty. Specjaliści IŻŻ opracowali także siedem zaleceń żywieniowych dla osób z cukrzycą typu 2 i stanem przedcukrzycowym: ustalmy kaloryczność diety i zawartość węglowodanów z dietetykiem, jedzmy cztery–pięć razy dziennie małe porcje, często dodając warzywa. Pamiętajmy o wartościowym śniadaniu, unikajmy cukru, słodyczy i słodkich napojów.

Materiał Partnera
Czy jest pan/pani za…? Oto, jak sposób zadawania pytań wpływa na odpowiedzi
Materiał Partnera
Wzór na sprawiedliwość. Jak matematyka może usprawnić budżet obywatelski?
Nauka
Naukowcy zaobserwowali „piractwo lodowe” na Antarktydzie. Zachodzi szybciej, niż sądzono
Nauka
Przełomowe odkrycie naukowców dotyczące szpaków. Podważa wcześniejsze twierdzenia
Materiał Promocyjny
Budujemy cyfrową tarczę bezpieczeństwa surowcowego