Mordercę zdradził prapradziadek

24 kwietnia we własnym domu został aresztowany 72-letni były policjant Joseph James DeAngelo. Morderca, który w latach 70. i 80. siał postrach w okolicach Sacramento w Kalifornii, został ujęty dopiero teraz dzięki nowatorskiemu podejściu do badania śladów DNA. Przypuszcza się, że człowiek zwany „Golden State Killerem" mógł dokonać przynajmniej 12 zabójstw, ok. 50 gwałtów i ponad 120 napadów. Dobrze wyszkolony, znający swój fach policjant świetnie zacierał ślady przez ponad 40 lat.

Nie wydano jeszcze oficjalnego komunikatu co do metod, które doprowadziły do ujęcia DeAngelo, a wiadomo, że jego danych genetycznych nie było w żadnej policyjnej bazie.

W tym przypadku prawdopodobnie wykorzystano publiczne zbiory genetycznych danych genealogicznych – GEDmatch. Połączono dowody z miejsc zbrodni z dalekimi krewnymi DeAngelo.

Ta wiadomość wywołała lawinę dyskusji na temat prywatności danych zgromadzonych w genetycznych bazach genealogicznych. Coraz bardziej powszechna moda poszukiwania krewnych poprzez upublicznianie informacji o własnym DNA nasuwa pytania, do czego jeszcze i przez kogo te dane mogą zostać wykorzystane.

Firmy przeprowadzające testy konsumenckie na użytek serwisów genealogicznych nie uczestniczą w dochodzeniach kryminalnych bez nakazu. Ponadto eksperci musieliby wykonać wiele pracy, aby uzyskać wyniki sformatowane w sposób zbliżony do gromadzonych przez GEDmatch.

Colleen Fitzpatrick i Margaret Press są pionierem w tym zakresie. Para ta współtworzyła projekt o nazwie „DNA Doe", który wykorzystuje genetykę i genealogię, aby identyfikować nierozpoznane ludzkie szczątki. Prawdopodobnie tych właśnie metod użyto w przypadku Golden State Killera.

Zapisy DNA w bazach danych organów ścigania składają się z 20 sekwencji tandemowo powtórzonych (STR). Są to miejsca w ludzkim genomie, gdzie się powiela ciąg od dwóch do sześciu zasad DNA. Posiadamy różną liczbę powtórzeń w tych lokalizacjach. Policja próbowała już wcześniej korzystać z baz genealogicznych, aby zidentyfikować podejrzanych, ale takie podejście doprowadziło do niesłusznych oskarżeń.

GEDmatch przeznaczony jest do poszukiwania krewnych. To rodzaj repozytorium, w którym ludzie mogą dobrowolnie umieszczać surowe dane genetyczne generowane przez firmy testujące konsumentów, takie jak 23andMe, Ancestry, Family Tree i inne. Firmy te używają próbek śliny lub wymazów z wewnętrznej strony policzka w celu przetestowania polimorfizmów pojedynczych nukleotydów DNA, znanych jako SNP.

– Statystyki oparte na 600 tys. SNP są o wiele potężniejsze niż te, które możesz wykonać na podstawie 20 STR – wyjaśnia Fitzpatrick. – W rezultacie dopasowania uzyskane za pomocą testów SNP mogą pomóc badaczom zidentyfikować odległych krewnych łatwiej niż krótkie powtórzenia tandemowe i na przykład określić stopień pokrewieństwa.

Aby uzyskać dane pasujące do GEDmatch i wyśledzenia DeAngelo prawdopodobnie wykorzystano metodę Fitzpatrick i Press. Są to specjalne techniki do rozszyfrowania lub sekwencjonowania zdegradowanego DNA. Przypuszcza się, że w przypadku DeAngelo policja znalazła w GEDmatch zapis genetyczny pasujący do prapradziadków mordercy w GEDmatch, a następnie eksperci spędzili wiele miesięcy na analizie gałęzi jego drzewa genealogicznego.

Ta sama metoda stosowana w projekcie „DNA Doe" może oznaczać ekshumowanie ciał i wydobywanie DNA z kości, zębów lub innych tkanek. Jeśli krewni niezidentyfikowanej zmarłej osoby (lub, jak w tym przypadku, podejrzanego o przestępstwo) znajdą się w bazie danych GEDmatch, badacze będą mogli odnaleźć te dopasowania. Następnie żmudne analizy genealogiczne mogą doprowadzić do ustalania tożsamości poszukiwanej osoby.