Miasto mądrzejsze od mieszkańców

Naukowcy od lat zastanawiają się nad tym, jak rozrastające się organizmy miejskie uczynić znośnymi dla ludzi.

Według prognoz w 2050 roku liczba mieszkańców miast wzrośnie i wyniesie 70 proc. ludności globu. Już dziś każdego dnia do miasta przeprowadza się 180 tys. ludzi na świecie.

Większość naukowców jest zgodna: potrzebne są nowoczesne technologie. W pełni inteligentne miasta – tak jak nazywają je specjaliści od marketingu – to kwestia przyszłości, a kompleksowe technologie dopiero zaczynają powstawać.

Aby miasta sprawniej funkcjonowały, muszą być bardziej inteligentne

Kosz w sieci

Czujniki zamontowane przy drogach, które potrafią przewidzieć powstawanie korków, wskazać, gdzie doszło do pęknięcia rurociągu, czy pomóc się przygotować na awarie sieci elektrycznych, to praktyka w wielu miastach amerykańskich.

Inteligentna technologia jest już całkiem blisko mieszkańców, np. w Wielkiej Brytanii. Funkcjonują tam inteligentne kosze na śmieci, zasilane energią słoneczną, które potrafią uruchamiać prasę do zgniatania odpadów, kiedy ich jest za dużo. Mogą być też wyposażone w moduł, który wysyła e-maile do centrum oczyszczania miasta, kiedy są napełnione. Produkuje je firma BigBelly. Londyn zafundował sobie też pewną liczbę koszy na odpadki, które wyposażone są w hotspoty sieci Wi-Fi, a na dwóch ekranach wyświetlają wiadomości z giełdy i magazynu „The Economist".

Inteligentnym rozwiązaniem jest też zastosowanie komputerów, które obliczają szacunkowy czas przyjazdu autobusu czy tramwaju na przystanek. Takim systemem może pochwalić się np. San Francisco i... Warszawa.

Ale korzyści w skali miasta może przynieść dopiero system kompleksowego zarządzania. Niektóre pomysły dla przyszłych miast są – przynajmniej obecnie – utopią.

Miasto Masdar od 2006 roku powstające w Zjednoczonych Emiratach Arabskich ma być organizmem samowystarczalnym. Cała energia będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych: słońca, wiatru, wody i biomasy. Odpady organiczne mają służyć do produkcji paliwa, nieorganiczne zaś mają być poddawane recyklingowi w 100 proc. Po ulicach miasta będą jeździć jedynie samochody elektryczne. Miasto ma być gotowe w 2025 roku. Będzie miało 50 tys. mieszkańców i zaoferuje miejsca pracy dla kolejnych 40 tys. dojeżdżających. Jeśli rozwiązania zastosowane w Masdarze się sprawdzą, mają być wzorcem dla innych miast świata.

Ale przyszłość metropolii nie leży tylko w samowystarczalności. Nie mniej ważna jest komunikacja – przekonują eksperci. Firma Siemens rozwija pomysł systemu energetycznego dla miasta przyszłości. Nazwała go „smart grid". Założeniem systemu jest komunikowanie się wszystkich użytkowników różnych źródeł energii, także tych odnawialnych. Pomysłem zainteresowana jest Komisja Europejska, która powołała specjalny zespół i zapewniła mu finansowanie przez najbliższe lata.

Z myślą o rozwiązaniach dla istniejących i przyszłych miast powstał projekt „Intelligent Operations Center for Smarter Cities" opracowany przez IBM.

„Aby miasta sprawniej funkcjonowały, muszą stać się bardziej inteligentne. Kiedy tak się stanie, będą kipieć od szans rozwoju ekonomicznego, co w konsekwencji przełoży się na ich wzrost. W przeciwnym razie zostaną w tyle i znajdą się w cieniu tych metropolii, które już zaczęły kłaść fundamenty pod rozwój miast przyszłości" pisze Michael J. Dixon, dyrektor generalny programu Global Smarter Cities Business IBM, na łamach „Harvard Bussines Review".

Program pilotażowy RIDER firma IBM prowadzi w Montpellier we Francji. RIDER pozwala w budynkach miejskich sterować energią z wielu źródeł. Czujniki rejestrujące temperaturę, wilgotność powietrza i obecność ludzi zostały początkowo rozmieszczone w budynkach. Informacje z czujników przesyłane są do komputera sterującego i analizowane przez program, który pozwala na sterowanie dostarczaną energią.

Horror na wyspie

– Taki system zastosowany w skali całego miasta pozwoliłby zmniejszyć koszty energetyczne w dzielnicach mieszkalnych o 15 proc., a w przemysłowych nawet o 30 proc. – uważa Sylvie Spalmacin-Roma z IBM France.

W trakcie testów w Montpellier zainstalowano także eksperymentalny system Green Data Center odzyskujący ciepło z pomieszczeń, gdzie pracują wielkie serwery.

Inżynierowie IBM wytypowali miejsca na świecie, w których system zarządzania energią byłby najbardziej efektywny. Na tej liście znalazły się Rio de Janeiro, Reunion czy Malta.

Mieszkańcy wyspy doskonale pamiętają horror sprzed ośmiu lat. Z powodu przeciążenia sieci na Malcie zapanowały kompletne ciemności w pełni sezonu turystycznego. Przestała działać instalacja do odsalania wody morskiej, dostarczająca połowę wody pitnej.