Skarby gospodarstwa domowego

Znakomita jest praca młodej Belgijki Carole Louis. Zatytułowana „Przez tysiące” składa się z tysięcy plastikowych słomek do picia. Zebrane w zbitą masę, zawieszone w przestrzeni, objawiają zdumiewające możliwości. Na przykład stają się przezroczystym ekranem – jeśli stoi się naprzeciwko otworów rurek. Oglądane pod innym kątem zdają się migotać.

Niemka Tina Haase przywraca godność jaskrawym kolorom, na ogół kojarzącym się ze szmirą i… reklamą. W jej rękach zwykłe przedmioty fascynują. Przykład – „Wirus” z sitek do zlewu, przetykanych kablami. Albo wąż z ażurowych koszy na śmieci, ułożonych w pokręcony ciąg.

Co zaskakujące, nie ma tu znaczenia tradycyjna symbolika (np. czerwień – krew, życie, agresja, władza). Nie liczy się również współczesny kod znaczeniowy, którym posługujemy się na co dzień (czerwony to zakaz, żółty – niebezpieczeństwo, zielony – przyzwolenie). Artyści przełamali stereotypy skojarzeniowe. Jean-Pierre Bredo z Belgii bawi się trójkolorowym zestawem: czarny, żółty, czerwony. Flaga belgijska. Ale z jakich materii! Plastikowe baloniki, gumowe rękawice, ścierki, podstawki. Zamknięte w gablotach tworzą niezwykłe faktury. Znika kontekst narodowy. Szwed Jacob Dahlgren ułożył posadzkę z… wag łazienkowych. Kawałek podłogi z kwadratów białych, czerwonych, niebieskich. Francuski tricolor. I tutaj barwy nie mają „narodowego” znaczenia. W sam raz dla maniaków chudości – mogą ważyć się na każdym kroku.

Kolejny wieloznaczny chwyt: Finka Anu Tuomien ułożyła tęczowy ciąg z termometrów, od zimnego błękitu do rozbielonej żółci. Tytuł – „Do mierzenia temperatury koloru używaj różnokolorowych termometrów”. Wystawa w Katowicach ma jeszcze jeden aspekt, którego artyści z Zachodu nie są świadomi. Kiedyś w Polsce istniały sklepy nazywane krótko „Chemia”. Kolorystyka oferowanego w nich towaru przywodziła na myśl błoto, kurz. Pamiętam, że gdy zauważyłam jakąś żywszą barwę, machinalnie sięgałam po przedmiot, nawet gdy był niepotrzebny. Oczy tęskniły za jaskrawymi tonami.

To była odwrotność katowickiej wystawy. Parafrazując jej tytuł, można powiedzieć: „Wszystkie kolory były niedozwolone, bo przeszkadzały w handlu”.

Wystawa czynna do 12 października