Jim Beam. Burbon od pokoleń

Tekst z tygodnika Przekrój

Oryginalny zapis receptury whiskey Jim Beam, która jest najlepiej sprzedającym się burbonem na świecie, znajduje się w bezpiecznym i znanym tylko nielicznym osobom miejscu. Wszelkie tajemnice produkcji trunku poznają tylko kolejne pokolenia rodziny Beamów. Co prawda, gdy w XVIII wieku ojciec założyciela firmy przybywał do Ameryki Północnej z terenu obecnych Niemiec, nazywał się jeszcze Boem. Jego urodzony w 1770 roku syn Johannes Jacob był już Beamem. A gdy Jacob ze świeżo poślubioną żoną Mary przeniósł się w 1787 roku do Kentucky, stał się prawdziwym amerykańskim pionierem.

W stanie słynącym z czystych źródeł i gęstych lasów każdy mógł dostać 20 akrów ziemi (8 hektarów) pod warunkiem, że ją zagospodaruje i przez dwa lata będzie uprawiał na niej kukurydzę. Jacob osiadł w hrabstwie Washington, dostał ziemię, postawił wodny młyn. Farmerzy za mielenie płacili ziarnem. Jacob – jak większość mieszkańców okolicy – wyrabiał z niego alkohol, który był najpewniejszą walutą w handlu wymiennym.

Słoiki ze szczepami

Metodą prób i błędów Jacob Beam ustalił recepturę, która dotąd pozostaje niezmienna. Produkowana z kukurydzy z dodatkiem żyta i jęczmienia whiskey o słodkawym smaku z nutą karmelu i wanilii była coraz popularniejsza. W 1795 roku Jacob po raz pierwszy sprzedał whiskey za pieniądze – z beczki, bo przydomowej produkcji nie rozlewano wtedy do butelek. Od tej daty liczy się historię burbona Jim Beam.

Dlaczego burbon? Kukurydziane whiskey Kentucky produkowano od XVIII wieku głównie w hrabstwie Bourbon, a alkohol zyskał własną nazwę, bo wyraźnie różnił się od często żytnich whiskey z Maryland, Wirginii lub Pensylwanii.

Poza dobrą opinią Jakub i Mary dorobili się też dziewięciu chłopców i trzech dziewczynek. Dawid był dziesiątym dzieckiem, ale wykazywał tyle zdolności, że w 1820 roku w wieku 18 lat przejął firmę. Rozbudował gorzelnię i wyposażył ją w nowoczesny sprzęt. Zmarł w 1852 roku, przekazując wcześniej wiedzę i firmę synowi Dawidowi M. Beamowi. Ten przeniósł gorzelnię do hrabstwa Nelson, bliżej linii kolejowej, skąd wysyłał tyle beczek, że stał się jednym z najważniejszych klientów tejże linii.

Dawid M. swego syna Jamesa (Jima) Beauregarda Beama wprowadzał w sprawy gorzelnictwa od 16. roku życia. Jak poprzednicy Jim uczył się od ojca sprawdzania ziarna, kontrolowania procesu fermentacji, destylacji, dojrzewania, czyszczenia kadzi, zamawiania dostaw i wysyłania towaru oraz terminowego płacenia pracownikom. W roku 1894 w wieku 30 lat Jim przejął biznes, którym zajmował się przez następne 52 lata (z przerwą na prohibicję).

Na przełomie wieków rzesze imigrantów zapewniały gorzelniom nowych klientów (Jim kupił dodatkowo jedną upadającą destylarnię). Wzrost popytu spowodował gwałtowne wystąpienia ruchów antyalkoholowych, łącznie z demolowaniem saloonów. W koncu Kongres przyjął 18. poprawkę do konstytucji, która od 1920 roku zabraniała sprzedawania, produkcji oraz importu alkoholu, choć nie zabraniała jego kupowania i picia.

W Kentucky sześć gorzelni mogło produkować alkohol na potrzeby medycyny, ale Jim Beam nie dostał zezwolenia. Sprzedał obie destylarnie, ale nie odnalazł się poza nimi. Próbował uprawiać cytrusy na Florydzie, następnie kupił udziały w kopalni węgla, potem w kamieniołomach wapnia. Nie zarabiał, lecz tracił pieniądze.

W 1933 roku 21. poprawka do konstytucji zakończyła prohibicję. 72-letni Jim założył The James B. Beam Distilling Company i w Clermont (wciąż Kentucky) postawił nową destylarnię. Jego burbon dojrzewa cztery lata, więc w tym czasie nie miał dochodu. Podczas prohibicji stracił szczep drożdży utrzymywany od XVIII wieku, ale udało mu się go odtworzyć, co zapewniało trunkowi Beamów jego tradycyjny smak. By chronić drożdże, Jim na weekendy zabierał słoiki z gorzelni do domu – po prohibicji wolał zachować ostrożność.

Produkowana przez Jima Beama whiskey nazywała się tradycjnie Old Tube, ale stopniowo nazwę tę wyparły etykiety z napisem „Jim Beam". Pod tą nazwą, wciąż robiony według receptury Jacoba, burbon sprzedawany jest do dziś.