Seria prezentuje najlepsze polskie realizacje modernistyczne, będące symbolami odradzającego się niepodległego państwa. Pierwszy z 12. odcinków cyklu Joanny Fido i Ewy Rozwadowskiej prezentuje „Architekturę władzy”.
- Każda władza chce się przedstawiać jako władza pewna, stabilna, silna, racjonalna – przypomina historyk sztuki Waldemar Baraniewski wskazując, że najlepszym punktem odniesienia dla takiego sposobu myślenia jest klasycyzm.
Polskie państwo powstałe po 1918 roku wymagało dużej liczby gmachów administracji państwowej, ministerstw oraz urzędów lokalnych, których brakowało po zaborach.
Czytaj więcej
Otwarta w Wilnie wystawa „O dobro Ojczyzny. Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja” ma obalić wiele związanych z nią stereotypów.
Pierwszym wzniesionym gmachem parlamentarnym był Sejm Śląski w Katowicach. Budynek, z symboliką niepodległego, demokratycznego państwa, służył w międzywojniu władzy ustawodawczej nowego autonomicznego województwa śląskiego. Był w Polsce największy – jeśli idzie o kubaturę.
Poszukiwanie stylu narodowego budującego polską tożsamość przynosiło wymierne efekty. Sukces, jaki odnieśli polscy projektanci podczas Wystawy Światowej w Paryżu w 1925 roku proponując polską odmianę art déco sprawił, że nawiązywano do niego w kolejnych projektach. Jeden z współtwórców Pawilonu, Wojciech Jastrzębowski, opracował wnętrza do ówczesnego Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (dziś MEN). Okazały, reprezentacyjny budynek zaprojektowany przez Zdzisława Mączyńskiego (1927-30) łączył art déco i monumentalną formę architektoniczną nawiązującą do tradycji klasycznej. Nowoczesność wprowadzona do wnętrza zaowocowała zgeometryzowanym stylem dekoracji w meblach, użyciem rodzimych materiałów – drewna, marmurów, solidnością wykonania, dbałością o szczegóły wyposażenia - od klamki po kinkiet.
Nowe urzędowe gmachy powstawały przede wszystkim w Warszawie, wśród nich m.in. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju w Warszawie (1929-31) wg projektu Romana Świerczyńskiego (obecnie Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju). Obiekty władzy sądowniczej reprezentuje budynek Sądów w Warszawie, zaprojektowany przez Bogdana Pniewskiego. Symbolika gmachu, z wyrytą w kamieniu sentencją: „Sprawiedliwość jest mocą i ostoją Rzeczypospolitej” - buduje powagę wymiaru sprawiedliwości. Pniewski projektował przed wojną także budynek MSZ zyskując opinię architekta rządzących.
Czytaj więcej
Wystawa „Różewicz i obrazy” w warszawskiej Galerii Opera w stulecie urodzin wybitnego poety przypomina jego fascynacje sztuką.
Bohaterami kolejnych dokumentów serii są nie tylko gmachy dużych miast - Warszawy, Gdyni, Krakowa, Katowic, Poznania czy Lwowa, ale także niewielkich – Juraty, Ciechocinka, Otwocka, Stalowej Woli. Seria prezentuje takie założenia urbanistyczne jak Tor Wyścigów na Służewcu, kampus Akademii Wychowania Fizycznego, osiedla mieszkaniowe w Warszawie, Gdyni i w Łodzi, ale i obiekty - symbole: „drapacz chmur” w Katowicach, warszawski „Prudential”.
Trzy dostępy do treści rp.pl w ramach jednej prenumeraty
„Rzeczpospolita modernistyczna” przypomina najważniejszych architektów-modernistów, a rolę przewodników i komentatorów pełnią w filmach znani historycy sztuki i architekci. Staranne zdjęcia Karola Lindholma dopełniają całości.
W kolejnych odcinkach o architekturze: władzy, sportu, mieszkaniowej społecznej i luksusowej, kultury, przemysłu, edukacji, dworców, kurortów, biznesu i sakralnej.
Emisje „Rzeczpospolitej modernistycznej” w czwartki w TVP Kultura o 17.50. Serial będzie też dostępny na kanale internetowym Kultura 2.
