Postępowe prześladowanie

[wyimek][b]Naszemu namiętnie palącemu autorowi, który właśnie kończy pięćdziesiątkę, życzymy wszystkiego palącego.[/b] Koleżanki z działu „Styl Życia” w „Rzeczpospolitej”.[/wyimek]

Byłem na koncercie w Małym Wydawnictwie w Krakowie, którego siedzibą jest dom jego właścicieli. Gospodarze lubią urządzać spotkania towarzyskie połączone z jakąś formą aktywności intelektualnej lub artystycznej. Są przy tym bardzo gościnni, również dla palaczy – mają dla nich przygotowany pokoik, w którym można oddawać się nałogowi. Jest pewien szkopuł – przechodzi się do tej palarni przez ogród, co przy mrozach wymaga poświęcenia. Ale i tak to ludzkie traktowanie palaczy. Ostatnio wielka rzadkość.

[srodtytul]To se ne vrati [/srodtytul]

Kiedyś na prześwietnym Uniwersytecie Jagiellońskim bywało tak: zaczynają się ćwiczenia z historii dramatu. Młoda asystentka od razu pyta: – Czy państwo chcą palić? Nie widząc sprzeciwu, nerwowo wyszukuje w torebce paczkę papierosów, z pudełka po zapałkach robi popielniczkę i zaczyna mówić, i palić. Większość grupy się przyłącza i też zapala. Miejsce akcji to słynny Gołębnik, czyli antyczna siedziba ówczesnego Instytutu Filologii Polskiej (dziś Wydział Polonistyki) przy ul. Gołębiej 20. Sale na pierwszym piętrze tego gmachu mają co najmniej 5 m wysokości, a więc ogromna kubatura pozwala na to, by dym się rozproszył. Ale, że nie na wszystkich zajęciach można palić, to w holu pierwszego piętra jest oficjalna palarnia. Tu koncentruje się życie towarzyskie, zawiązują się przyjaźnie, kiełkują romanse i małżeństwa, handluje się bibułą, czyli książkami i periodykami wydawanymi w podziemiu, poza zasięgiem cenzury. Cenzura polityczna w PRL czuwa bowiem, żeby w druku nie ukazało się nic, co kłóciłoby się z oficjalną propagandą.

[srodtytul]Déja vu [/srodtytul]

Nie ma już bloku państw komunistycznych, PRL stał się członkiem Unii Europejskiej, a cenzura pozostała. I dopadła wybitnego sympatyka marksizmu, wyznawcę egzystencjalizmu Jeana Paula Sartre'a. Mianowicie przy okazji wydawania we Francji książki ku jego czci okazało się, że nie można pokazać zdjęć przedstawiających go... z papierosem w ustach. To by było niepoprawne politycznie, niezgodne z tą uniwersalną religią naszych czasów.

Trwa właśnie wymazywanie z pamięci naszego kochanego Murzynka Bambo, bo – jak powszechnie wiadomo – na świecie nie ma Murzynów, a są tylko czarnoskórzy (i tu problem: czy pisani małą, czy dużą literą). W Kanadzie uczniom od wielu lat nie wolno czytać „Kupca weneckiego”, gdyż tytułowym schwarzcharakterem tego szekspirowskiego dramatu jest Żyd. Tymczasem politykom absolutnie nie wolno nie tylko pokazać się z papierosem, ale muszą publicznie zapewniać, że od tego nałogu już dawno się uwolnili. Wracając do Sartre'a: komisarz Unii Europejskiej do spraw zdrowia powinien stanowczo zareagować na oburzający fakt, że w Internecie jest pełno zdjęć tego wybitnego filozofa z papierosem lub fajką.

[srodtytul]Pawiem narodów jesteś i papugą[/srodtytul]

Koleżanki i koledzy, z którymi w Gołębniku paliłem papierosy dwadzieścia kilka lat temu, bardzo się zmienili. Zbudowali wielkie domy. Urządzają w nich przyjęcia, na których podają egzotyczne potrawy: włoskie, francuskie, południowo-amerykańskie czy japońskie. Do tego wykwintne wina, a jeśli wódka, to jakaś „odjechana”: tequila, sake albo i wężówka (z chińskim wężem w butelce). Papierosy, fajki, cygara – surowo zakazane, tzn. na tych kilkuset metrach nie ma miejsca na palarnię dla gości, bo dym pewnie przedarłby się na salony przez dziurkę od klucza i uwędził gospodarzy. Więc wypędzają palących gości na pole, niezależnie od warunków atmosferycznych.

Właściwie w Krakowie już tylko starsze panie, które nigdy w życiu same nie zapaliły papierosa, pozwalają jeszcze puścić dymka u siebie w domu, np. w kuchni. Nie lękają się, że ten jeden czy dwa wypalone biernie papierosy skrócą im życie. Ale one nie przeszły na kuchnię japońską i nie są „trendy”.

[srodtytul]Opamiętajcie się! [/srodtytul]