Urodziny Libeskinda

Światowej sławy architekt Daniel Libeskind 12 maja obchodzi 75 urodziny.

Publikacja: 12.05.2021 10:47

Urodziny Libeskinda

Foto: Fotorzepa/Marian Zubrzycki

Należy do grupy tzw. stararchitektów, takich jak Norman Foster, Rem Koolhaas, czy Frank Gehry. Projekty Libeskinda zaliczane są nurtu dekonstruktywizmu w architekturze o ekspresyjnej bryle, ostrych krawędziach i gwałtownie łamanych liniach.

Wielka kariera Daniela Libeskinda rozpoczęła się od zwycięstwa w konkursie na Muzeum Żydowskie w Berlinie w 1989 roku. Muzeum zostało otwarte w 2001 roku. Z zewnątrz obiekt przypomina kształtem błyskawicę lub poszarpaną gwiazdę Dawida. Jego architektura ma bardzo rozbudowany program symbolicznych znaczeń, odwołujących do historii Żydów w Europie. Gmach przecinają trzy osie: Oś ciągłości historii, Oś emigracji, prowadząca do Ogrodu Wypędzonych (z 48 słupami wypełnionymi ziemią z Izraela; ogród pochylony jest pod kątem 12 stopni, co wzmaga poczucie dezorientacji) oraz Oś Holocaustu, którą kończy Wieża Holokaustu z pustą betonową przestrzenią (jedynym źródłem światła jest w niej wysoko umieszczona szczelina). Sama architektura jest tu naładowana emocjami, oddającymi bolesne przeżycia i grozę Holokaustu .

Za Muzeum Żydowskie w Berlinie, które stało się jedną z architektonicznych ikon miasta, Libeskind otrzymał Niemiecką Nagrodę Architektoniczną.

Od Warszawy do Singapuru

Dzieła Libeskinda można podziwiać w wielu krajach Europy, w Stanach, Kanadzie, Korei, Singapurze. W Warszawie mamy niezwykle dzieło architekta – apartamentowiec Złota 44, w sąsiedztwie Dworca Warszawa Centralna, konkurujący z Pałacem Kultury i Nauki. Ten 52 kondygnacyjny budynek z ekskluzywnymi apartamentami z panoramicznymi widokami otwarty został w 2016 roku. Ma 192 m wysokości. Wygięty graniastosłup jest dynamiczny, kojarzący się z żaglem, a według architekta zainspirowany został skrzydłem orła, wzbijającego się ku niebu. Sam Libeskind podczas otwarcia obiektu mówił: „Złota 44 to mój wkład w panoramę Warszawy, w kraj, z którego pochodzę i jego przemianę, odrodzenie. /…/ Dorastałem pod ciemnymi chmurami komunizmu i totalitaryzmu, a teraz Polska jest wolnym i otwartym społeczeństwem.”

Daniel Libeskind urodził się 12 maja 1946 roku w Łodzi w rodzinie polskich Żydów (jego rodzice wojnę przeżyli na zesłaniu w głąb ZSRR). W 1957 roku wraz z rodziną wyemigrował z Polski do Izraela. A w 1960 roku jego rodzina przeniosła się do Stanów Zjednoczonych. Tam Daniel Libeskind skończył architekturę w 1970 roku w szkole Cooper Union for the Advancement of Science and Art w Nowym Jorku. I dwa lata później podyplomowe studia na wydziale Historii i Teorii Architektury w School of Comparative Studies na uniwersytecie w Essex w Anglii. Wykładał na wielu uczelniach, m.in.. w 1975-1985 był dyrektorem wydziału architektury w Cranbrook Academy of Art w Bloomfield Hills w stanie Michigan

Od 2003 roku Libeskind ma swoje biuro architektoniczne w Nowym Jorku.

Architektura radykalna

Wśród głośnych architektonicznych projektów Libeskinda o rzeźbiarskich cechach jest wiele budynków muzealnych, jak Dom Felixa Nussbauma w Osnabrück, Duńskie Muzeum Żydowskie w Kopenhadze, Współczesne Muzeum Żydowskie w San Francisco, Imperial War Museum North w Manchesterze, czy rozbudowa Royal Ontario Museum w Toronto.

Dom muzeum Felixa Nussbauma w Osnabrück, niemieckiego malarza żydowskiego pochodzenia, prześladowanego przez nazistów i zamordowanego w Auschwitz w 1944, składa się z kubicznych form, symbolizujących trzy okresy w życiu artysty. W drewnianym prostopadłościanie prezentowane są pierwsze prace malarza. W szarej, betonowej bryle znajdują się obrazy tworzone w okresie, gdy artysta ukrywał się przed nazistami, a w metalowej – ostatnio odkryte nieznane wcześniej dzieła malarza. Felix Nussbaum Haus było pierwszym muzeum Libeskinda, otwartym w 1998 roku.

Imperial War Museum North w Manchesterze w Wielkiej Brytanii, muzeum otwarte w 2001 roku, według architekta ma pokazywać w konstrukcji, jak konflikty zbrojne wpływają na społeczeństwo Jego trzy bryły symbolizują wodę, ziemię i powietrze rozdzielone w wyniku rozerwania globu w hipotetycznym konflikcie zbrojnym. Zarazem każda strefa pełni inną funkcję. Wejście do muzeum znajduje się w części powietrznej, przestrzeń muzealna w ziemskiej, a wodna służy jako platforma widokowa na kanał Manchester Ship

Nowy budynek Royal Ontario Museum w Toronto w Kanadzie stanął w 2007 roku na jednym z dziedzińców historycznego gmachu muzeum. Obecnie nosi nazwę Michael Lee-Chin Cristal. Ma niezwykle efektowną dynamiczną bryłę, przypominająca kryształ o ostro szlifowanych krawędziach, Wygląda jak nowoczesna przestrzenna rzeźba.

Ostatnio powstałe MO - Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Wilnie, ma w przeciwieństwie do innych projektów minimalistyczną bryłę o białej fasadzie, ale Libeskind nie byłby sobą, gdyby i jej nie zdynamizował ostrą krawędzią. Wewnątrz potężne kręte schody łączą dolny hol z główną galerią. MO jest największym prywatnym muzeum sztuki na Litwie, powstałym dla kolekcji sztuki litewskiej należącej do Viktorasa Butkusa i Danguole Butkiene.

W dorobku Libeskinda jest też wiele obiektów o innym charakterze, jak np. centrum kongresowe w Mons w Belgii albo imponujący kompleks mieszkalny Reflections at Keppel Bay w Singapurze, który tworzy zespól sześciu luksusowych apartamentowców, wyglądających jak fantazyjne wieże, położone nad brzegiem zatoki.

Architekt nie zapomina także o rodzinnej Łodzi. W maju portal Archdaily.com zaprezentował najnowszą wersję jego projektu Centrum Architektury o dekonstruktywistycznej bryle, który miałby stanąć u zbiegu ulic Jaracza i Wschodniej w Łodzi. To już kolejna wersja, bo poprzednie budziły kontrowersje. Nie wiadomo, czy projekt doczeka się realizacji.

Należy do grupy tzw. stararchitektów, takich jak Norman Foster, Rem Koolhaas, czy Frank Gehry. Projekty Libeskinda zaliczane są nurtu dekonstruktywizmu w architekturze o ekspresyjnej bryle, ostrych krawędziach i gwałtownie łamanych liniach.

Wielka kariera Daniela Libeskinda rozpoczęła się od zwycięstwa w konkursie na Muzeum Żydowskie w Berlinie w 1989 roku. Muzeum zostało otwarte w 2001 roku. Z zewnątrz obiekt przypomina kształtem błyskawicę lub poszarpaną gwiazdę Dawida. Jego architektura ma bardzo rozbudowany program symbolicznych znaczeń, odwołujących do historii Żydów w Europie. Gmach przecinają trzy osie: Oś ciągłości historii, Oś emigracji, prowadząca do Ogrodu Wypędzonych (z 48 słupami wypełnionymi ziemią z Izraela; ogród pochylony jest pod kątem 12 stopni, co wzmaga poczucie dezorientacji) oraz Oś Holocaustu, którą kończy Wieża Holokaustu z pustą betonową przestrzenią (jedynym źródłem światła jest w niej wysoko umieszczona szczelina). Sama architektura jest tu naładowana emocjami, oddającymi bolesne przeżycia i grozę Holokaustu .

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Muzeum Narodowe w Krakowie otwiera jutro wystawę „Złote runo – sztuka Gruzji”
Kultura
Muzeum Historii Polski: Pokaz skarbów z Villa Regia - rezydencji Władysława IV
Architektura
W Krakowie rozpoczęło się 8. Międzynarodowe Biennale Architektury Wnętrz
radio
Lech Janerka zaśpiewa w odzyskanej Trójce na 62-lecie programu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Kultura
Zmarł Leszek Długosz