Urodziny Libeskinda

Światowej sławy architekt Daniel Libeskind 12 maja obchodzi 75 urodziny.

Publikacja: 12.05.2021 10:47

Urodziny Libeskinda

Foto: Fotorzepa/Marian Zubrzycki

Należy do grupy tzw. stararchitektów, takich jak Norman Foster, Rem Koolhaas, czy Frank Gehry. Projekty Libeskinda zaliczane są nurtu dekonstruktywizmu w architekturze o ekspresyjnej bryle, ostrych krawędziach i gwałtownie łamanych liniach.

Wielka kariera Daniela Libeskinda rozpoczęła się od zwycięstwa w konkursie na Muzeum Żydowskie w Berlinie w 1989 roku. Muzeum zostało otwarte w 2001 roku. Z zewnątrz obiekt przypomina kształtem błyskawicę lub poszarpaną gwiazdę Dawida. Jego architektura ma bardzo rozbudowany program symbolicznych znaczeń, odwołujących do historii Żydów w Europie. Gmach przecinają trzy osie: Oś ciągłości historii, Oś emigracji, prowadząca do Ogrodu Wypędzonych (z 48 słupami wypełnionymi ziemią z Izraela; ogród pochylony jest pod kątem 12 stopni, co wzmaga poczucie dezorientacji) oraz Oś Holocaustu, którą kończy Wieża Holokaustu z pustą betonową przestrzenią (jedynym źródłem światła jest w niej wysoko umieszczona szczelina). Sama architektura jest tu naładowana emocjami, oddającymi bolesne przeżycia i grozę Holokaustu .

Za Muzeum Żydowskie w Berlinie, które stało się jedną z architektonicznych ikon miasta, Libeskind otrzymał Niemiecką Nagrodę Architektoniczną.

Od Warszawy do Singapuru

Dzieła Libeskinda można podziwiać w wielu krajach Europy, w Stanach, Kanadzie, Korei, Singapurze. W Warszawie mamy niezwykle dzieło architekta – apartamentowiec Złota 44, w sąsiedztwie Dworca Warszawa Centralna, konkurujący z Pałacem Kultury i Nauki. Ten 52 kondygnacyjny budynek z ekskluzywnymi apartamentami z panoramicznymi widokami otwarty został w 2016 roku. Ma 192 m wysokości. Wygięty graniastosłup jest dynamiczny, kojarzący się z żaglem, a według architekta zainspirowany został skrzydłem orła, wzbijającego się ku niebu. Sam Libeskind podczas otwarcia obiektu mówił: „Złota 44 to mój wkład w panoramę Warszawy, w kraj, z którego pochodzę i jego przemianę, odrodzenie. /…/ Dorastałem pod ciemnymi chmurami komunizmu i totalitaryzmu, a teraz Polska jest wolnym i otwartym społeczeństwem.”

Daniel Libeskind urodził się 12 maja 1946 roku w Łodzi w rodzinie polskich Żydów (jego rodzice wojnę przeżyli na zesłaniu w głąb ZSRR). W 1957 roku wraz z rodziną wyemigrował z Polski do Izraela. A w 1960 roku jego rodzina przeniosła się do Stanów Zjednoczonych. Tam Daniel Libeskind skończył architekturę w 1970 roku w szkole Cooper Union for the Advancement of Science and Art w Nowym Jorku. I dwa lata później podyplomowe studia na wydziale Historii i Teorii Architektury w School of Comparative Studies na uniwersytecie w Essex w Anglii. Wykładał na wielu uczelniach, m.in.. w 1975-1985 był dyrektorem wydziału architektury w Cranbrook Academy of Art w Bloomfield Hills w stanie Michigan

Od 2003 roku Libeskind ma swoje biuro architektoniczne w Nowym Jorku.

Architektura radykalna

Wśród głośnych architektonicznych projektów Libeskinda o rzeźbiarskich cechach jest wiele budynków muzealnych, jak Dom Felixa Nussbauma w Osnabrück, Duńskie Muzeum Żydowskie w Kopenhadze, Współczesne Muzeum Żydowskie w San Francisco, Imperial War Museum North w Manchesterze, czy rozbudowa Royal Ontario Museum w Toronto.

Dom muzeum Felixa Nussbauma w Osnabrück, niemieckiego malarza żydowskiego pochodzenia, prześladowanego przez nazistów i zamordowanego w Auschwitz w 1944, składa się z kubicznych form, symbolizujących trzy okresy w życiu artysty. W drewnianym prostopadłościanie prezentowane są pierwsze prace malarza. W szarej, betonowej bryle znajdują się obrazy tworzone w okresie, gdy artysta ukrywał się przed nazistami, a w metalowej – ostatnio odkryte nieznane wcześniej dzieła malarza. Felix Nussbaum Haus było pierwszym muzeum Libeskinda, otwartym w 1998 roku.

Imperial War Museum North w Manchesterze w Wielkiej Brytanii, muzeum otwarte w 2001 roku, według architekta ma pokazywać w konstrukcji, jak konflikty zbrojne wpływają na społeczeństwo Jego trzy bryły symbolizują wodę, ziemię i powietrze rozdzielone w wyniku rozerwania globu w hipotetycznym konflikcie zbrojnym. Zarazem każda strefa pełni inną funkcję. Wejście do muzeum znajduje się w części powietrznej, przestrzeń muzealna w ziemskiej, a wodna służy jako platforma widokowa na kanał Manchester Ship

Nowy budynek Royal Ontario Museum w Toronto w Kanadzie stanął w 2007 roku na jednym z dziedzińców historycznego gmachu muzeum. Obecnie nosi nazwę Michael Lee-Chin Cristal. Ma niezwykle efektowną dynamiczną bryłę, przypominająca kryształ o ostro szlifowanych krawędziach, Wygląda jak nowoczesna przestrzenna rzeźba.

Ostatnio powstałe MO - Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Wilnie, ma w przeciwieństwie do innych projektów minimalistyczną bryłę o białej fasadzie, ale Libeskind nie byłby sobą, gdyby i jej nie zdynamizował ostrą krawędzią. Wewnątrz potężne kręte schody łączą dolny hol z główną galerią. MO jest największym prywatnym muzeum sztuki na Litwie, powstałym dla kolekcji sztuki litewskiej należącej do Viktorasa Butkusa i Danguole Butkiene.

W dorobku Libeskinda jest też wiele obiektów o innym charakterze, jak np. centrum kongresowe w Mons w Belgii albo imponujący kompleks mieszkalny Reflections at Keppel Bay w Singapurze, który tworzy zespól sześciu luksusowych apartamentowców, wyglądających jak fantazyjne wieże, położone nad brzegiem zatoki.

Architekt nie zapomina także o rodzinnej Łodzi. W maju portal Archdaily.com zaprezentował najnowszą wersję jego projektu Centrum Architektury o dekonstruktywistycznej bryle, który miałby stanąć u zbiegu ulic Jaracza i Wschodniej w Łodzi. To już kolejna wersja, bo poprzednie budziły kontrowersje. Nie wiadomo, czy projekt doczeka się realizacji.

Kultura
Perły architektury przejdą modernizację
Kultura
Afera STOART: czy Ministerstwo Kultury zablokowało skierowanie sprawy do CBA?
Kultura
Cannes 2025. W izraelskim bombardowaniu zginęła bohaterka filmu o Gazie
Kultura
„Drogi do Jerozolimy”. Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Kultura
Polska kultura na EXPO 2025 w Osace
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne