W sieci nie ma tajemnic

Poruszanie się po witrynach internetowych nie tylko nie czyni nas anonimowymi, ale wręcz ułatwia naszą inwigilację.

Głośno ostatnio było o ataku hakerów na komputery pracowników Facebooka. I Amerykanach, którzy stworzyli system służący rządowi do zbierania informacji o obywatelach na podstawie danych z serwisów społecznościowych. Alior Bank natomiast chce zarabiać pieniądze, udostępniając dane o aktywności swoich klientów w Internecie innym firmom, np. ubezpieczeniowym (jak podkreśla bank, będzie to robić za zgodą klientów).

Aby skutecznie chronić informacje o sobie w sieci, warto najpierw zdać sobie sprawę z zagrożeń, jakie na nas czyhają w Internecie. Tych jest niestety coraz więcej.

Z roku na rok zwiększa się liczba cyberprzestępstw. Choć metod jest wiele, np. fałszywe komunikaty i prośby o podanie informacji (phishing), ataki na bazy danych serwisów czy indywidualne konta, to cel jest najczęściej ten sam: zdobyć nasze hasła i informacje o kontach i kartach płatniczych.

Aby takie dane wpadły w ręce przestępców, często wystarczą mu dane naszej skrzynki e-mail lub portalu, w którym mamy konto. Coraz poważniejszym problemem jest też stalking, czyli dręczenie. Internetowi dręczyciele potrafią – mając nasz nick lub adres e-mail – odnaleźć nas w rzeczywistości, zamawiać na nasz adres pizzę, zalać nasze konto spamem czy publikować kompromitujące materiały.

Jak przeciwdziałać czyhającym na nas zagrożeniom?

1.

Podawaj tylko te dane, które są niezbędne. Serwisy internetowe potrafią być wścibskie. Bardzo często, aby z nich korzystać, musimy założyć na nich konto. A to wiąże się najczęściej z podaniem całej gamy informacji o nas, wraz z wyrażeniem zgody na ich przetwarzanie. Jeśli nie jest to niezbędne dla funkcjonowania, jak np. w serwisach aukcyjnych – możemy podać dane fikcyjne.

– Powinniśmy sobie powiesić nad naszym komputerem dwie kartki: jedną z danymi, na których podanie możemy się zgodzić, i drugą z tymi informacjami, do których nie chcemy, aby ktoś przypadkowy miał dostęp – radzi dr Wojciech Wiewiórowski, generalny inspektor ochrony danych osobowych. Jeśli mamy wątpliwości co do regulaminów internetowych – to właśnie do GIODO powinniśmy je zgłosić. Trzeba jednak te regulaminy czytać.

2.

Nie dziel się wrażliwymi informacjami przez Internet. Nawet jeśli ograniczamy krąg odbiorców naszych wiadomości i materiałów w serwisach społecznościowych (co samo w sobie jest dobrą praktyką), nie oznacza to, że nie wyjdą one poza ten krąg. Może dojść do ich upublicznienia w przypadku awarii systemu. Również nasi znajomi mogą takie informacje podać dalej. – Wszystkie informacje umieszczane w sieci powinniśmy traktować jako coś, co kiedyś może zostać ujawnione – mówi „Rz" Piotr Konieczny z portalu Niebezpiecznik.pl, zajmującego się bezpieczeństwem w sieci. Powinniśmy szczególnie zwracać uwagę na te informacje, które pozwalają na naszą lokalizację – takie jak „meldowanie" na Facebooku. Co ciekawe, informacje na temat lokalizacji mogą zawierać nawet zdjęcia, szczególnie te robione telefonami. Te również można jednak skasować.

3.

Nie stosuj jednego hasła. Żaden serwis internetowy nie jest całkowicie odporny na ataki włamywaczy, dlatego powinniśmy się na to przygotować.

– Dziś klastry zbudowane z kart graficznych wyposażonych w potężne procesory GPU pozwalają łamać miliony haseł na sekundę! – mówi Konieczny. – Stąd zamiast zastanawiać się, jakie hasło jest najtrudniejsze do złamania, lepiej postawić na zasadę „nie korzystam z tego samego hasła więcej niż w jednym serwisie" – radzi. Jeśli mamy problemy z zapamiętaniem, można użyć programów sejfów, które nie tylko przechowują hasła, ale mogą je dla nas generować.

4.

Dbaj o ustawienia prywatności. Każdy portal społecznościowy pozwala – a przynajmniej powinien pozwalać – na konfigurowanie tego, co chcemy, aby było widoczne dla poszczególnychgrup odbiorców. W przypadku portali takich jak Facebook, gdzie podajemy czasem bardzo prywatne informacje, to właściwie pozycja obowiązkowa. Miejmy jednak świadomość, że mogą być one zawodne. Warto przy okazji z się zastanowić, kogo dodajemy jako naszych znajomych.

5.

Nie łącz profili. Jednym z nowszych trendów w Internecie jest możliwość łączenia profili różnych portali w jeden, np. YouTube z Facebookiem. Choć to z pewnością wygodne, niekoniecznie jest bezpieczne. Nie tylko bowiem stajemy się bardziej podatni w razie ataku włamywaczy, ale aplikacje i serwisy, do których dołączamy, często automatycznie publikują informacje o naszej aktywności na profilach (choć zwykle można to wyłączyć).

6.

Pamiętaj, że Internet nie zapomina. Wszystko, co robimy w sieci, zostawia po sobie ślad.

– Nie da się uchronić przed pozostawieniem naszych danych na serwerach firm, których strony odwiedziliśmy (to do nich należy decyzja, co zostawiają w pamięci na temat odwiedzających ich internautów) – mówi Piotr Konieczny.

I dodaje: – Wejście na stronę nawet przy zablokowanym pluginie Flasha, wyłączonej obsłudze ciasteczek HTTP i nieaktywnym JavaScript zostawia całkiem sporo informacji.