W latach 2014-2015 oszustwa podatkowe zawyżały eksport o 20-30 mld zł rocznie, a w efekcie "znacząco" zawyżone było tempo wzrostu PKB - powiedział wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki. Jednak zdaniem ekonomistów wyłudzenia VAT, do których odniósł się Morawiecki, miały co najwyżej wpływ na strukturę wzrostu PKB, ale nie na jego tempo.
Wicepremier, powołując się na obliczenia Ministerstwa Finansów, powiedział na antenie TVN24, że "łącznie we wszystkich sektorach w jednym roku fikcyjnego eksportu mogło być do 30 mld zł". Puste faktury za sprzedaż towarów do innych krajów UE, pozwalające oszustom ubiegać się o zwrot VAT od polskiego fiskusa, zawyżały według niego wartość eksportu, a w efekcie wkład tzw. eksportu netto to dynamiki PKB. Jak wyliczyli ekonomiści mBanku, gdyby tak rzeczywiście było, to biorąc pod uwagę skalę procederu, wzrost PKB w 2014 r. mógł być zawyżony o 1 pkt proc., a w 2015 r. o 0,5 pkt proc. To by oznaczało, że w 2014 r. wyniósł 2,3 proc., a rok później 3,4 proc.
Z tym, że mechanizm działania tzw. karuzeli VAT nie skutkuje jedynie wzrostem eksportu. "Mafia VAT-owska polega na tym, że poprzez wianuszek firm, fikcyjnych, które tak naprawdę nie istnieją i nie prowadzą działalności gospodarczej, jedna z ostatnich wyprowadza towar za granicę po to, żeby odzyskać VAT. Ale to znaczy, że wyprowadza towar, którego nie wyprowadza, bo sprzedaje go w kraju" - tłumaczył Morawiecki.
Do tych rewelacji odniósł się na Facebooku Andrzej Bratkowski, były członek Rady Polityki Pieniężnej, a wcześniej główny ekonomista banku Pekao. "Gdyby faktycznie tak było, że towar bez VAT został sprzedany w kraju, to wprawdzie eksport byłby niższy, ale konsumpcja - niezarejestrowana, bo przecież bez VAT - byłaby wyższa. A to oznacza, że cały PKB nie został zaniżony, inna tylko była jego struktura" - zauważył. Wprawdzie odniósł się do konsumpcji nierejestrowanej, ale GUS włącza do PKB szacunku aktywności gospodarczej w szarej strefie. - Z wypowiedzi Morawieckiego wynika, że oszuści podatkowi w praktyce nie eksportowali towarów, tylko sprzedawali je w kraju. Korekta PKB oznaczałaby więc obniżenie eksportu, ale podwyższenie konsumpcji. To miałoby wpływ na strukturę wzrostu PKB, ale niekoniecznie na jego tempo - powiedział w rozmowie z "Parkietem" Jakub Borowski, główny ekonomista banku Credit Agricole. Zwrócił też uwagę na to, że w karuzelach VAT jest też strona importowa. Telefony komórkowe, dyski twarde i inne urządzenia, które są przedmiotem fikcyjnych transakcji, bądź ich komponenty, pochodzą bowiem głównie z importu.
- Albo fikcyjnemu eksportowi towarzyszył fikcyjny import, i wtedy wpływ na eksport netto byłby znikomy, albo fikcyjny eksport był w rzeczywistości konsumpcją prywatną lub inwestycjami i wtedy wyłudzenia zmieniają strukturę wzrostu, ale nie jego poziom - przyznał w rozmowie z "Parkietem" Piotr Bartkiewicz, ekonomista mBanku.
