Spadł eksport do Rosji i na Ukrainę, rośnie na Białoruś

Z danych resortu gospodarki przekazanych PAP wynika, że w pierwszym półroczu 2014 r. wartość polskiego eksportu do Rosji wyniosła 4,8 mld dolarów - była o 6,7 proc. mniejsza w porównaniu do tego samego okresu 2013 r. Jeszcze bardziej spadł eksport na Ukrainę - o 23,1 proc., do 2 mld dolarów.

Te spadki tylko częściowo zrekompensował handel z Białorusią, który wzrósł w tym czasie o 6,6 proc. i wyniósł 1,1 mld dolarów.

Resort gospodarki jest przekonany, że na spadek eksportu wpłynął konflikt rosyjsko-ukraiński, jednak przede wszystkim pogorszenie sytuacji gospodarek rosyjskiej i ukraińskiej. Jednym z czynników, które negatywnie wpływają na polski eksport, jest obserwowane od początku roku osłabienie rubla i hrywny. Dewaluacja rubla przekłada się na spadek zamówień (także spadek usług transportowych niektórych firm samochodowych, przewoźnicy kolejowi nie odnotowują problemów) i zwolnienia pracowników.

Firmy spodziewają się, że będzie gorzej, bo oczekują dalszego spadku zdolności nabywczej konsumentów w Rosji i na Ukrainie. Kolejnym problemem są narastające kłopoty płatnicze hurtowników i detalistów (wynikają m.in. z mniejszej dostępności kredytów bankowych na finansowanie importu), problemy z realizacją operacji bankowych oraz wydłużenie terminów płatności za zrealizowane dostawy.

MG uspokaja jednak, że polskie firmy działające na rynku rosyjskim i ukraińskim nie sygnalizują jak dotąd "krytycznych zagrożeń" dla swoich aktywów i interesów w tych krajach. Jedynie niektóre z nich - te które posiadały swoje aktywa na Krymie - były zmuszone wycofać te aktywa ze względu na niejasną sytuację prawną dalszego funkcjonowania w tym regionie. Resort wskazuje też, że polskie firmy działające na tych rynkach nie zamierzają rezygnować z działalności eksportowej czy inwestycyjnej i się z nich wycofywać.

Resort gospodarki chce wesprzeć polskich eksporterów i dlatego rozpoczął program aktywizacji polskiego eksportu na innych rynkach - siedmiu krajach azjatyckich (Azerbejdżan, Indie, Indonezja, Mongolia, Malezja, Turkmenistan i Wietnam) oraz czterech krajach bałkańskich (Chorwacja, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Macedonia).

Ministerstwo finalizuje także prace nad nowymi rozporządzeniami regulującymi zasady przyznawania pomocy de minimis dla przedsiębiorców. Pracuje m.in. nad skróceniem maksymalnego okresu rozpatrywania wniosków. Resort przewiduje, iż odpowiednie rozporządzenia te wejdą w życie w przeciągu 2 miesięcy.

MG chce też rozszerzać rynki zbytu dla polskich firm przy pomocy rządowych umów kredytowych w ramach pomocy wiązanej. Tego typu umowy są już podpisane z Mołdawią, Kirgistanem i Etiopią. Finalizowane są prace nad umowami z Mongolią, Wietnamem i kolejną umową z Etiopią. "(...) Podejmujemy działania na rzecz zachęcenia partnerów z Kenii, Liberii, Gruzji, Uzbekistanu i Tadżykistanu do skorzystania z tego typu kredytów. Oceniamy, iż tego rodzaju kredyty mogą być efektywnym instrumentem aktywizacji eksportu polskich firm na rynki krajów trzecich w sytuacji ograniczonych możliwości rozwoju eksportu na rynek ukraiński czy rosyjski" - podkreśla ministerstwo.

Rosja jest dla Polski drugim po Unii Europejskiej rynkiem eksportowym. Z rynkiem tym współpracuje 9 tys. firm działających w Polsce, a łącznie obroty handlowe z tym krajem przekroczyły w 2013 r. 36 mld dolarów. Polski eksport do tego kraju dotychczas sukcesywnie się zwiększał – według danych za rok 2013 dostawy polskich towarów do Rosji wzrosły o ok. 9,3 proc. i osiągnęły poziom ponad 10,8 mld dolarów.

Ukraina zajmuje 8. miejsce wśród najważniejszych polskich rynków eksportowych z poziomem eksportu 5,7 mld dolarów, co stanowi 2,8 proc. łącznego eksportu Polski za granicę w 2013 r. Polsko-ukraińskie obroty handlowe wyniosły w 2013 r. blisko 8 mld dol. (blisko 2 proc. łącznych obrotów handlowych Polski z zagranicą).

Białoruś jest trzecim, po Rosji i Ukrainie, partnerem handlowym wśród krajów wschodnich. W 2013 r. dwustronne obroty handlowe z Białorusią przekroczyły 3,2 mld USD, w tym polski eksport do tego kraju wyniósł 2,4 mld dolarów.