Marka – ochrona prawna oraz korzyści podatkowe

Marki nie tylko posiadają zdolność odróżniającą czy reklamową, ale są też cennym aktywem podatkowym - piszą specjaliści z Kancelarii Salans

Publikacja: 10.12.2009 00:36

Ewa Kacperek, radca prawny

Ewa Kacperek, radca prawny

Foto: Rzeczpospolita

Fenomen dóbr niematerialnych, takich jak własność przemysłowa (wynalazki, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i in.), prawa autorskie czy tajemnica przedsiębiorstwa (know-how), polega na tym, że chociaż w sensie fizycznym nie istnieją, to trudno jest przecenić ich znaczenie gospodarcze. Dobra te mają także wymierną wartość majątkową.

Jednakże niematerialny charakter tych dóbr rodzi wiele zagrożeń, które mogą nawet doprowadzić do ich unicestwienia. Przykład znaków towarowych doskonale obrazuje ten problem. Podstawową funkcją znaku towarowego jest jego zdolność do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa (zdolność odróżniająca). Funkcją dodatkową jest zaś zdolność reklamowa.

Właściwości znaków towarowych nie są jednak trwałe. Znak może je nabyć, jednak najczęściej może je utracić wskutek działań innych osób i zaniedbań uprawnionego. Może się zdarzyć, że znak stanie się nazwą rodzajową, określeniem cechy, wejdzie do języka potocznego lub zacznie być zwyczajowo używany, utraci zdolność do wyróżniania konkretnego przedsiębiorcy lub zostanie użyty w sposób poniżający lub ośmieszający (utrata renomy).

Skutkiem utraty zdolności odróżniającej jest utrata zdolności do bycia znakiem towarowym (także mimo rejestracji), skutkiem zaś utraty renomy – unicestwienie zdolności reklamowej lub efekt zniechęcający.

Utrata zdolności odróżniającej lub renomy może nastąpić przede wszystkim wskutek niekontrolowanego użycia znaku, któremu przedsiębiorca nie przeciwstawił się w odpowiednim czasie. Może być także nieodwracalna.

[srodtytul]Prewencja i szybka reakcja[/srodtytul]

Efektywna ochrona dóbr niematerialnych wymaga przestrzegania dwóch podstawowych zasad. Po pierwsze reakcja uprawnionego musi być natychmiastowa. Zlekceważenie zagrożenia (w tym drobniejszych naruszeń) może doprowadzić do utraty wyłączności na korzystanie z dóbr niematerialnych.

Po drugie dbałość o prawa niematerialne wymaga działań prewencyjnych. Każdy uprawniony powinien zawczasu zgromadzić właściwą dokumentację na temat swoich praw, która pozwoli mu na szybką reakcję i posłuży za dowód przysługujących mu praw.

Analogiczne problemy towarzyszą wprowadzaniu na rynek nowych marek. Konkurencja, która zwykle zazdrośnie strzeże swych praw, natychmiast reaguje na każde naruszenie jej interesów, choćby niezawinione. Przedsiębiorca naraża się wówczas na zarzut czynu nieuczciwej konkurencji, naruszenia cudzych praw do znaków towarowych lub nawet na interwencję organów władzy publicznej. Jedynie prewencyjna kontrola planowanych działań pozwala ograniczyć ryzyko takich zarzutów.

[srodtytul]Optymalizacja podatkowa[/srodtytul]

Znaki towarowe posiadają nie tylko zdolność odróżniającą czy reklamową, ale także mogą stanowić cenne aktywa o znacznej wartości rynkowej. Pomimo to przedsiębiorcy nie wykorzystują tych wartości w celu optymalizacji swoich obciążeń podatkowych.

Taka sytuacja może wynikać z kilku przyczyn. Najczęściej koszty związane ze zbudowaniem wartości marki (np. opracowania graficznego znaków) były rozpoznawane dla celów podatkowych na bieżąco. W nielicznych tylko przypadkach podlegały one amortyzacji podatkowej. Nawet jednak w tym ostatnim przypadku koszty te są stosunkowo niewielkie w porównaniu z wartością rynkową marki.

Wartość ta nie jest bowiem prostą pochodną ponoszonych kosztów, ale została zbudowana w ramach długoletniej działalności gospodarczej podatnika i jest uzależniona m.in. od renomy przedsiębiorstwa czy też jego wyrobów albo usług. Natomiast w przypadku zakupu marki historycznej koszty nabycia zostały już często zamortyzowane dla celów podatkowych, choć podatnik nadal tę markę, o wciąż znacznej wartości rynkowej, wykorzystuje w swej działalności.

W takich sytuacjach możliwe jest wdrożenie licznych rozwiązań w zakresie optymalizacji podatkowej, które – w zależności od sytuacji podatkowej danego podmiotu – mogą pozwolić na rozpoznanie dodatkowych kosztów czy też umożliwią rozliczenie strat podatkowych.

Tytułem przykładu, gdy budujemy jednolity wizerunek rynkowy grupy przedsiębiorstw na rynku, wprowadzenie odpowiedniej polityki obciążania za niezbędne do prowadzenia działalności korzystanie ze znaku towarowego może zmniejszyć obciążenie podatkowe całej grupy, zwłaszcza gdy spółka posiadająca prawa do znaku przynosi straty podatkowe.

Wybór właściwej koncepcji optymalizacyjnej, najlepiej przystającej do potrzeb danego przedsiębiorstwa, powinien być poprzedzony dokładną analizą priorytetów biznesowych oraz pozycji podatkowej podatników. Jedynie bowiem przemyślana strategia co do zakresu konkretnej koncepcji daje szansę na osiągnięcie zakładanych korzyści podatkowych w dopuszczalny prawnie i bezpieczny podatkowo sposób.

Fenomen dóbr niematerialnych, takich jak własność przemysłowa (wynalazki, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i in.), prawa autorskie czy tajemnica przedsiębiorstwa (know-how), polega na tym, że chociaż w sensie fizycznym nie istnieją, to trudno jest przecenić ich znaczenie gospodarcze. Dobra te mają także wymierną wartość majątkową.

Jednakże niematerialny charakter tych dóbr rodzi wiele zagrożeń, które mogą nawet doprowadzić do ich unicestwienia. Przykład znaków towarowych doskonale obrazuje ten problem. Podstawową funkcją znaku towarowego jest jego zdolność do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa (zdolność odróżniająca). Funkcją dodatkową jest zaś zdolność reklamowa.

Pozostało 85% artykułu
Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy