Polbank po prawnym liftingu

Ustawa umożliwia przekształcenie Polbanku, czyli greckiego oddziału instytucji kredytowej, w bank działający na podstawie polskiego prawa.

Satysfakcja i pozytywna ocena zmian wynikają z faktu, iż od kilku lat postulowałam potrzebę przekształcania oddziałów instytucji kredytowych, które osiągnęły znaczące rozmiary, w banki podległe pod krajowy nadzór i system gwarantowania depozytów.

Dokonane i długo oczekiwane zmiany, choć bardzo pozytywne, nie są jednak wystarczające. Słuszne byłoby bowiem wprowadzenie nie tylko możliwości, ale wręcz obowiązku takiego przekształcania znaczących oddziałów instytucji kredytowych. Obowiązek taki powinien być w pierwszej kolejności wdrożony w prawodawstwie unijnym, a następnie implementowany do prawa bankowego poszczególnych krajów członkowskich, w tym polskiego. Jako znaczące oddziały instytucji kredytowych można byłoby uznać podmioty, które osiągnęły co najmniej 2-proc. udział w krajowym sektorze bankowym, mierzony przykładowo wartością zebranych depozytów.

Postulat obowiązkowego przekształcania znaczących oddziałów instytucji kredytowych w banki wynika z odpowiedzialności za stabilność systemu bankowego, a nawet całej gospodarki oraz zapewnienia bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w oddziałach. Kłopoty dużego oddziału instytucji kredytowej mogą bowiem łatwo wywołać zarażenie i przenoszenie się ich na zdrowe banki, przy jednoczesnym braku możliwości właściwego oddziaływania władz krajowych na te zdarzenia. Wagę problemu potwierdza także ustawodawca, który w przyjętej zmianie wskazuje, iż utworzenie banku nie może spowodować poważnej szkody dla gospodarki narodowej lub ważnych interesów kraju. Tym samym uwidoczniony został, w pewnym sensie nowy, pozytywny trend uwzględniania przy tego rodzaju decyzjach interesu narodowego.

* * * * *

W Polsce funkcjonuje obecnie 20 oddziałów instytucji kredytowych z największym Polbankiem na czele. Oddziały te, w tym głównie Polbank, osiągnęły już około 5 proc.  udział w polskim sektorze bankowym liczony wartością aktywów i kredytów oraz około 3 proc. mierzony wartością zebranych depozytów. Tym samym Polbank spełnia kryteria, aby uznać go za znaczący podmiot naszego rynku bankowego. Zgodnie z prawodawstwem unijnym, podlega on greckiemu nadzorowi i systemowi gwarantowania depozytów, na które to instytucje polskie władze mają bardzo ograniczoną możliwość oddziaływania. Zmiana formy prawnej Polbanku umożliwi zatem KNF aktywne nadzorowanie, a BFG będzie zobowiązany gwarantować depozyty zgromadzone w nowym, powstałym z przekształcenia banku. To zaś powinno jeszcze bardziej zwiększyć bezpieczeństwo niemałych środków zebranych przez Polbank.

* * * * *

Decyzja o przekształceniu Polbanku w bank poprzedzona zostanie kontrolą KNF w oddziale. Kontrola ta ma m.in. służyć sprawdzeniu rzeczywistej sytuacji finansowej oddziału, bowiem dotychczas polski nadzór nie miał, niestety, uprawnień do przeprowadzania w nim kompleksowej inspekcji. Bank powstały z przekształcenia przejmie oczywiście wszystkie dotychczasowe zobowiązania, w tym z tytułu depozytów oraz wierzytelności (przykładowo kredytów). Z punktu widzenia klientów sama zmiana formy prawnej nie przyniesie wielu istotnych zmian, przy jednoczesnym podkreśleniu zwiększenia bezpieczeństwa ich oszczędności.

Prawdopodobnie proces zmian w Polbanku będzie trwał także po formalnoprawnym przekształceniu go w bank. Wynikać to będzie z procesu połączenia się dwóch istotnych graczy na polskim rynku bankowym (Polbanku z Raiffeisenem). Połączony bank klasyfikujący się w pierwszej dziesiątce w Polsce będzie posiadał szeroką i dobrze umiejscowioną oraz rozpoznawalną sieć oddziałów. Istotne jest także to, że po połączeniu banki stworzą kompleksową ofertę produktów i usług. Raiffeisen specjalizował się bowiem dotychczas w obsłudze klienta korporacyjnego (przedsiębiorstw) oraz osób zamożnych (private banking), a Polbank w obsłudze klienta detalicznego. Oba podmioty charakteryzują się także rozpoznawalnymi markami, logo i wizerunkiem. W związku z powyższym działania marketingowe związane z połączeniem będą z pewnością równie interesujące, jak zmiany o charakterze ekonomicznym i prawnym.

* * * * *

Podkreślenia wymagają także inne, niż wyżej wskazane, przesłanki zmian, ze szczególnym uwzględnieniem roli greckiego właściciela w całym procesie. Z pewnością, gdyby nie było kłopotów z grecką gospodarką, nie byłoby takiej determinacji w przekształcaniu Polbanku w bank podległy polskim władzom nadzorczym i systemowi  gwarantowania depozytów. Możemy tym samym obserwować kolejny przykład wpływu globalnego kryzysu na strukturę polskiego sektora bankowego. Jako wcześniejsze przykłady wymienić można chociażby zmianę właściciela przez BZ WBK czy połączenie MR Banku z GBW.