Jak inwestować w funduszew

Tydzień temu w cyklu „Rzeczpospolita dla ciułaczy" pisaliśmy o tym, na jakie fundusze inwestycyjne warto teraz postawić. Dzisiaj wyjaśnimy, jak to robić.

Są trzy podstawowe strategie lokowania oszczędności w fundusze inwestycyjne. Aktywna – polegająca na samodzielnym, stosunkowo częstym przerzucaniu oszczędności pomiędzy różnymi rodzajami portfeli. Na przeciwległym biegunie jest strategia pasywna, zwana inaczej „kup i trzymaj" (a przez ekspertów ironicznie – „kup i zapomnij"). I trzecia – „systematycznych wpłat", polegająca na regularnym wpłacaniu nawet niewielkich kwot w raz wybrane fundusze.

W praktyce klienci TFI rzadko stosują tylko jedną ze wspomnianych strategii. Podczas inwestycji tworzą kombinację trzech sposobów inwestowania, często łącząc wszystkie negatywne aspekty każdej ze strategii, rzadziej – wszystkie korzyści (np. długoterminowego inwestowania, połączonego z systematycznym odkładaniem pieniędzy i zmianą funduszy, kiedy przychodzi na to czas).

Dla opanowanych

Strategia pozwalająca na osiągnięciu potencjalnie najwyższych stóp zwrotu polega na aktywnym przerzucaniu oszczędności pomiędzy funduszami inwestującymi w różne klasy aktywów (akcji, obligacji itd).

„Aktywnego" inwestowania w tym przypadku nie należy utożsamiać z „timingiem" stosowanym przy grze na „foreksie". W rzeczywistości od momentu złożenia dyspozycji inwestycji w fundusz do momentu, aż nasze oszczędności rzeczywiście zaczną pracować, mija nawet kilka dni. Łapanie krótkoterminowych trendów w przypadku funduszy mija się więc z celem.

– Gdy patrzymy na historyczne wykresy wyceny funduszy, aktywne inwestowanie wydaje się proste. Wystarczy „na górce" wyjść z funduszy akcji i przerzucić pieniądze do funduszu pieniężnego i przeczekać bessę. A potem powrócić, gdy akcje osiągną dołek. Rzeczywistość jest jednak bardziej brutalna. Zwróćmy uwagę, że nawet zawodowcy (zarządzający funduszami aktywnej alokacji) mają problem z „wyczuciem" rynku. Dlatego nie stawiajmy sobie poprzeczki za wysoko. Wybierzmy strategię, która ochroni nasze aktywa. Uciekajmy z rynku, gdy spadki przekroczą założony poziom. Czasami będzie to wywoływać frustrację (w czasie trendu bocznego lub gdy zdarzy nam się wyjść na dołku), ale wystarczy, że kilka razy uchroni nas przed stratami rzędu 60–70 proc., żeby aktywne podejście się opłaciło – radzi Michał Wojciechowski, zastępca dyrektora DM BOŚ. – Wyobraźmy sobie, że kupiliśmy fundusz akcji małych i średnich spółek za 10 tys. zł w grudniu 2006 roku. Po pół roku był wart 15 tys zł, a po roku było to znów 10 tys zł. Po 2 latach było to 4 tys zł. Po 7 latach mamy znów ok. 10 tys zł. Jeśli zastosowalibyśmy najprostszą strategię konwersji na fundusz pieniężny – gdy cena jednostki uczestnictwa naszego funduszu spada poniżej średniej ceny jednostki uczestnictwa dla funduszy małych i średnich spółek – po 7 latach mielibyśmy 35 tys zł, a maksymalna strata nie przekroczyłaby 20 proc. Po drodze zdarzyłyby się oczywiście sytuacje, gdy notowania funduszy akcji by rosły, a my nadal posiadalibyśmy jednostki funduszu pieniężnego. Nasze aktywa,w długim terminie i tak rosłyby dużo szybciej niż przy strategii „kup i trzymaj" – dodaje Tomasz Symonowicz z BossaFund.pl

Dla zamożnych

Mniej nerwów i mniej czasu wymaga najprostsza ze strategii – „kup i trzymaj", polegająca na zainwestowaniu całości oszczędności przeznaczonych na fundusze w wybrany portfel i „zamrożenie" kapitału na... no właśnie, na ile? Tu pojawiają się schody. Generalnie, żeby zarobić na tej strategii, musimy się pogodzić z tym, że zanim zarobimy, upłynie dużo czasu.

– Jest to strategia bezstresowa, inwestor nie musi denerwować się wahaniami rynkowymi, bo przed nim wiele lat oszczędzania – podaje Marcin Różowski, analityk Analiz Online. – Wydłużanie perspektywy inwestycyjnej znacznie ogranicza ryzyko zakończenia inwestycji ze stratą – dodaje.

Jak odległa jest to perspektywa? – Nawet kilkudziesięcioletnia, a tylko promil inwestorów operuje w takim horyzoncie – przyznaje Różowski. – Zły moment wejścia może zmusić do odrabiania strat przez wiele lat.

A wejście „na górce", czyli na szczycie hossy, chwilę przed rozpoczęciem giełdowych spadków jest dość powszechnym błędem. Od tego już tylko krok do zrezygnowania z inwestycji w ogóle. – Niewielu inwestorów jest na tyle wytrzymałych psychicznie, żeby wytrwać przy wybranej strategii mimo dużej starty. Mniej odporni mogą porzucić strategię w najgorszym momencie – przekonuje Różowski.

Dla ciułaczy

Osoby mające problem z odłożeniem jakichkolwiek pieniędzy mogą się zdecydować na strategię systematycznych wpłat – inwestowania co pewien czas nawet drobnych kwot w fundusze. To sposób dla tych, którzy dopiero odkładają kapitał lub zbierają na określony cel, a trudno im się zmotywować do tego, aby co miesiąc nie wydawać całego dochodu.