– Nie spodziewałam się tylu osób – przywitała publiczność eteryczna Japonka. – Jestem zaskoczona, ale bardzo szczęśliwa. Jej głos brzmiał zaskakująco mocno, jakby nie należał do kobiety o wyglądzie dziewczynki, ale do samuraja. Kazuyo Sejima przyjechała do Warszawy opowiedzieć o swojej architekturze. Przyszło kilkaset osób.

Kazuyo Sejima jest pierwszą kobietą, która została dyrektorem Biennale Architektury w Wenecji (2010). Jest też laureatką (z Ryue Nishizawą) tegorocznej prestiżowej Nagrody Prizkera, zwanej Noblem architektury. Razem w 1995 roku założyli firmę SANAA.

Do głośnych realizacji SANAA należy m.in. dom handlowy Diora w Tokio (prosty blok o rozświetlonych nocą ścianach), 21st Century Museum of Contemporary Art w Kanazawa, New Museum w Nowym Jorku (jak stos niedbale rzuconych pudeł), budynek szkoły designu w Essen; Glass Pavilion w Toledo. Obecnie Japończycy budują filię Luwru w Lens we Francji.

Projekty zdradzają zamiłowanie autorów do minimalizmu, ale bardzo różnią się od siebie. – Zależy nam, aby budynki komunikowały się z otoczeniem – mówiła Sejima, tłumacząc różnice między pnącym się w górę muzeum w Nowym Jorku a niskim parkowym pawilonem w Toledo.

Poglądy Sejimy wyraża zaproponowane przez nią hasło tegorocznego 12. Biennale w Wenecji: „Architektura miejscem spotkań ludzi”.

– Zaczął się XXI wiek. Zachodzi wiele radykalnych przeobrażeń. – Sejima zachęca do refleksji – Czy w tak szybko zmieniającym się kontekście architektura może rzucać światło na nowe wartości i styl życia odpowiedni do czasów?

Prace SANAA na biennale można potraktować jako jej manifest.

[srodtytul]Szwajcarski pejzaż w 3D[/srodtytul]

Wystawę w Wenecji zaczyna krótki film Wima Wendersa „Gdyby budynki mogły mówić”, zrealizowany w centrum Rolex Learning Center projektu SANAA (2010 r.) na politechnice w Lozannie w Szwajcarii. Film w technice 3D opiewa tę nowoczesną organiczną budowlę.

Architektura centrum nawiązuje do szwajcarskiego krajobrazu. W szklanych „falujących” przestrzeniach przechodzi się płynnie z biblioteki do czytelni (na 860 miejsc) i z sal naukowych na „wzgórza” relaksu i spotkań. Wijące się pasaże otwierają się na wewnętrzne dziedzińce. Z lotu ptaka centrum przypomina dwa plastry szwajcarskiego sera o powierzchni 37 tys. mkw. z „dziurami”, czyli patiami. – Wielu ludzi ma to skojarzenie – wyjaśniała Sejima w Warszawie, ale nasze intencje takie nie były.

W Giardini w Wenecji Sejima pokazuje z kolei modele dwóch nowych projektów dla Japonii.

Teshima Art Project Museum, otwierane właśnie na wyspie Teshima na Morzu Japońskim, ma kształt przypominający wielką kroplę wody „rozlaną” na wzgórzu z tarasowymi polami ryżowymi, skąd roztacza się widok na wyspę i morze.

Drugi model to Inujima Art House Project. Są to galerie z drewna, aluminium, akrylu, granitu wkomponowane między domy tradycyjnej wioski japońskiej. Cała wioska przekształca się w muzeum sztuki.

[srodtytul]Neuronowa opera [/srodtytul]

Kazuyo Sejima zaczynała karierę w studiu słynnego architekta Toyo Ito. Ito jest także rzecznikiem architektury organicznej, jednak dalekiej od minimalizmu. Według niego architektura powinna oddawać społeczną różnorodność. Prosty sześcian jej nie wyrazi, dlatego on szuka skomplikowanej struktury. Ito prezentuje w Wenecji powstającą operę w Taichung na Tajwanie. Ma ona niezwykłą strukturę tkanki – siatki neuronów w układzie nerwowym.

Labiryntowy budynek na Tajwanie (57,6 tys mkw.) zaprojektował, łącząc pionowe i poziome tuby o falujących ścianach. Jaskiniopodobne wnętrza (korzystne dla akustyki) kryją trzy sale teatralne, największa na 2 tys. miejsc, sale prób, foyer, restaurację i taras na dachu. Modułowy budynek będzie ukończony do 2013 roku.

[srodtytul]Dziedzictwo metabolistów[/srodtytul]