Jak wynika z najnowszego raportu Structus.pl, w pierwszym półroczu 2011 instytucje finansowe zaoferowały klientom mniej produktów strukturyzowanych niż w ubiegłym roku (wtedy Polacy zainwestowali w nie blisko 9 mld zł). Łącznie było to 208 produktów, podczas gdy w analogicznym okresie 2010 r. aż 255 (blisko 20-proc. spadek). Jednocześnie jednak struktury ma w ofercie coraz więcej banków i towarzystw ubezpieczeniowych; od stycznia do czerwca zaoferowało je 25 instytucji, a w całym 2010 r. – 26.

Struktury stają się również coraz bardziej dostępne dla przeciętnego klienta. Minimalny wkład w ponad połowie produktów to mniej niż 5 tys. zł. W przypadku 57 z nich wystarczyła kwota 1 tys. zł, a tylko nieco ponad 10 proc. wymagało wyłożenia 20 – 50 tys. zł.

Dominują cztery instytucje

Najaktywniejszą instytucją na rynku struktur niezmiennie jest Noble Bank. W pierwszym półroczu zaproponował 39 produktów. Dało mu to blisko 19-proc. udział w rynku. 22 subskrypcje przeprowadziła grupa KBC (Kredyt Bank, Warta i KBC TFI), a 21 – Grupa BZ WBK (bank oraz dom maklerski). Tuż poniżej granicy 10-proc. udziału w rynku znalazł się Deutsche Bank PBC. Te cztery podmioty mają w sumie ponad 56-proc. udział.

Zysk ze struktury zależy od zmiany wartości określonego wskaźnika (instrumentu bazowego). Do niedawna twórcy takich produktów najczęściej używali indeksu 20 największych spółek na warszawskiej giełdzie, czyli WIG20. W ubiegłym roku indeks ten ustąpił miejsca kursom walut. W pierwszym półroczu 2011 r. stanowiły one podstawę co czwartej struktury. Najczęściej wykorzystywaną parą walut był kurs euro do złotego.

Na dalszych miejscach znalazły się hybrydy (łączące np. inwestycje w akcje z kursami walut czy nieruchomościami), surowce (zwłaszcza rolne) i akcje. Indeksy giełdowe uplasowały się dopiero na piątej pozycji.

Wolą krótszy termin

Mniejsza popularność akcji i indeksów giełdowych to konsekwencja bessy na rynkach kapitałowych w ostatnich miesiącach. Wprawdzie wśród produktów zakończonych w pierwszym półroczu 2011 r. najlepsze wyniki miały struktury oparte właśnie na indeksach i koszykach akcji, ale należy pamiętać, że inwestycje te rozpoczęły się w czasie poprzedniego dołka na giełdzie.

Klienci preferują krótkoterminowe inwestycje w struktury. Dlatego prawie 60 proc. produktów kończy się przed upływem trzech lat, a ponad jedna piąta przed upływem roku.

Jednocześnie wśród banków wzrasta popularność produktów dziesięcio- i 15-letnich (tzw. paretopodobnych), będących połączeniem struktur z programami systematycznego oszczędzania. Są one tak skonstruowane, że klient na początku wpłaca 20 proc. wartości inwestycji, a na zysk pracuje od razu cała kwota. W ubiegłym roku pojawiło się 29 takich ofert, a w pierwszych sześciu miesiącach 2011 r. już 24.

Co z podatkiem Belki

Dla klientów bardzo istotna jest forma prawna struktury. Zależy od niej, czy od ewentualnego zysku trzeba odprowadzić 19-proc. podatek Belki. Zwolnione z niego są jedynie polisy na życie i dożycie. Do końca 2010 r. struktury dostępne jako ubezpieczenia oferowane były głównie właśnie w takiej postaci.

Obecnie najwięcej (36 proc.) struktur ma formę polisy z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Za nimi znajdują się lokaty strukturyzowane (27,4 proc.), a polisy na życie i dożycie są dopiero na trzecim miejscu (nieco ponad 24 proc.). Te ostatnie dają co prawda klientom korzyści podatkowe, ale polisy z UFK są lepszym rozwiązaniem dla ubezpieczycieli (wymagają mniejszych rezerw kapitałowych).

Zdecydowana większość (ponad 87 proc.) produktów gwarantowała klientom pełną ochronę zainwestowanego kapitału. Należy jednak pamiętać, że gwarantowana kwota jest pomniejszana o opłatę za zarządzanie i ewentualną opłatę wstępną (ta ostatnia wystąpiła w mniej niż jednej czwartej struktur). Zatem w razie niepowodzenia inwestycji klienci i tak dostają mniejsze sumy od wpłaconych.