Opcje walutowe nie powinny być wykorzystywane do spekulacji

Zdaniem ekspertów wiele firm nie korzysta z opcji walutowych, ponieważ instrumenty te wciąż są uznawane za bardzo ryzykowne. Zła sława opcji to efekt dotkliwych strat, jakie niektóre przedsiębiorstwa poniosły w 2008 roku.

Przed tamtym kryzysem złoty się umacniał i wielu przedsiębiorców zakładało, że taka tendencja się utrzyma. W takim przeświadczeniu utwierdzały ich pozytywne informacje makroekonomiczne. Polska gospodarka dynamicznie się wówczas rozwijała.

Część firm postanowiła zarobić na kursach walutowych, korzystając ze strategii opcyjnych oferowanych przez banki. Firmy te nie brały pod uwagę ryzyka, że w sytuacji, gdy tendencja się odwróci, mogą ponieść dotkliwe straty. A banki o ryzyku tym niedostatecznie informowały.

Upadłości, procesy i zła sława

I taki scenariusz nieoczekiwanie się zrealizował. W wyniku kryzysu złoty, zamiast się nadal umacniać, gwałtownie osłabł. Spółki straciły ogromne kwoty, gdyż aby rozliczyć instrumenty opcyjne, musiały kupować na rynku coraz droższe euro.  A zawarte transakcje opiewały na bardzo wysokie sumy.

– Doprowadziło to do kilku spektakularnych upadłości, ogromnych problemów finansowych (dotknęło to m.in. firmy Duda) i procesów z bankami, które według firm sprzedawały im opcje, wiedząc o ogromnym ryzyku i nie uświadamiając tego klientom. Doświadczenia z tego  okresu tkwią w głowach inwestorów i właścicieli firm. Stąd ich sceptyczne podejście do opcji jako instrumentu zabezpieczającego ryzyko kursowe – mówi Adam Narczewski, dyrektor sprzedaży w domu maklerskim X-Trade Brokers.

Opcje mogą być skuteczne

Według specjalistów złe doświadczenia sprzed kilku lat nie powinny zniechęcać przedsiębiorców do opcji. Jeśli są one odpowiednio stosowane, są bardzo skutecznym instrumentem, działającym w ten sam sposób jak ubezpieczenie.

Na przykład, jeśli importer kupi opcję call, to ma prawo do zakupu waluty w przyszłości po cenie, która jest dla niego optymalna. Kosztem dla przedsiębiorcy (ceną zabezpieczenia) jest premia opcyjna. Jeśli okaże się, że cena rynkowa waluty będzie dla importera korzystniejsza niż ta wynikająca z zabezpieczenia, to nie musi on realizować opcji. Może kupić walutę po cenie obowiązującej na rynku.

Użycie instrumentów pochodnych musi wynikać ze strategii zabezpieczeń przed ryzykiem kursowym. Firmy w żadnym przypadku nie powinny spekulować na walutach, aby osiągnąć dodatkowy zysk. Taka spekulacja to ciężki grzech.

Nie powtarzać niebezpiecznej gry

– Największym błędem, jaki można popełnić, zawierając transakcje opcyjne, jest niedostosowanie nominałów transakcji do faktycznych przepływów walutowych. Na szczęście zarówno banki, jak i firmy zwracają teraz dużo większą uwagę na dopasowanie warunków transakcji do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa. Sposobem na uniknięcie błędów jest odpowiedzialna sprzedaż instrumentu po stronie banku, a po stronie przedsiębiorcy ustalenie jasnej polityki zabezpieczeń – mówi Krzysztof Szymczyk, dyrektor Biura Korporacyjnych Produktów Skarbowych w Banku BPH.

Według niego instrumenty zabezpieczające, a zwłaszcza strategie opcyjne, znalazły się po 2008 roku w ogniu krytyki, choć to nie one były przyczyną problemów, lecz sposób i skala ich zastosowania.

– Każdy instrument zabezpieczający spełnia swoje zadania, o ile jest odpowiednio dobrany do rzeczywistych potrzeb firmy i specyfiki prowadzonej działalności. Instrumenty te muszą być odpowiedzialnie stosowane przez firmy i odpowiedzialnie oferowane przez banki. Wielu przedsiębiorców wraca do  instrumentów zabezpieczających, gdyż pozwalają one lepiej planować działalność firmy mającej obrót walutowy – mówi Krzysztof Szymczyk.