Poświęciłem wiele czasu na martwienie się o następną bańkę technologiczną. Oczywiście martwienie się to mój zawód i w tym roku pracowałem w tej branży na pełen etat.

Od czasu gdy cena akcji Facebooka odbiła się w tym roku od poziomu z oferty publicznej, wyceny technologicznych start-upów zaczęły rosnąć jak na drożdżach.

Wyceny pęcznieją

Firma Box, specjalizująca się w archiwizacji danych dla biznesu, pozyskała ostatnio finansowanie w wysokości 2 mld dol. To prawie dwa razy więcej, niż kiedy zbierała fundusze latem ubiegłego roku. Wartość Palantira, którego oprogramowanie analizuje dane dla organów ścigania, wzrosła z 6 do 9 mld dol. w ciągu zaledwie trzech miesięcy.

Jeszcze bardziej podejrzane jest wyrzucanie dolarów na firmy, które prawie nie zarabiają pieniędzy. Dla przykładu inwestorzy wycenili Pinterest na prawie 4 mld dol., a Face-?book był skłonny zapłacić niemal 3 mld za Snapchat.

Pojawiają się również inne, mniej namacalne sygnały, że sektor technologiczny zaczyna zrywać się z kotwicy. Rosnące ambicje branży, coraz większa arogancja, z jaką traktuje zarówno lokalne gospodarki, jak i resztę świata, to wszystko trendy, które w tym roku przybrały na intensywności.

Czy to wszystko nie zaczyna przypominać bańki spekulacyjnej? A jeżeli tak, to czy nie powinniśmy czegoś z tym zrobić?

Powinniśmy. Nie jestem jednak przekonany, że już weszliśmy w fazę bańki, że sektor technologiczny uległ przegrzaniu albo że wymknął się nam spod kontroli. Jednocześnie nie można wykluczyć, że wkrótce, być może już w 2014 roku, osiągniemy tę fazę.

Prosty poradnik

Mając to na uwadze, przygotowałem prosty, dwustopniowy przewodnik, który ma wam pozwolić wyciągnąć to, co najlepsze w branży technologicznej, unikając jednocześnie nieuzasadnionej przesady. Potraktujcie to jako mój noworoczny prezent dla was i praktyczną wskazówkę, jak uniknąć nowej bańki technologicznej.

Krok 1. Martw się: Jeżeli jesteś inwestorem, pracownikiem, założycielem firmy, dziennikarzem specjalizującym się w branży technologicznej albo w jakikolwiek inny sposób jesteś związany z tym biznesem, martwienie się to najlepsza obrona przed bańką. Martwiąc się, zachowujesz trzeźwość umysłu. Martwiąc się, ograniczasz magiczne myślenie.

W latach 90. branża technologiczna forsowała nowości, które miały zmienić cały świat. Jeżeli nie martwiłeś się, że niektóre z tych teorii brzmiały niedorzecznie, to znaczy, że nie przyjrzałeś się im wystarczająco uważnie.

Krok 2: Nie panikuj. Nie pozwól, by strach cię sparaliżował. Jeżeli przeanalizujesz ostatni boom internetowy, zobaczysz głębokie różnice między tym, co działo się wtedy, i co dzieje się teraz.

W przeciwieństwie do lat 90. dzisiejsze giełdy jeszcze nie do końca uwierzyły w boom; trudno jest wprowadzić firmę technologiczną na parkiet, a każda debiutująca na nim firma może się spodziewać, że zostanie surowo oceniona przez media i inwestorów w przypadku najmniejszej wpadki. Ten czynnik – rynek giełdowy domaga się dziś rezultatów – to ogromna różnica w porównaniu z poprzednią hossą technologiczną. I wystarczający powód, by nie wpadać w panikę.

Wiem, że mój plan – martw się, ale nie panikuj – brzmi jak próba prześlizgnięcia się po temacie technologicznej hossy. Jako felietonista powinienem wygłaszać bardziej stanowcze i mniej zniuansowane opinie, na przykład: „Hej, bawmy się, nie ma żadnej bańki!" albo: „Ratuj się kto może, nadciąga katastrofa, koniec jest bliski!".

Zachować równowagę

Niestety, prawda jest bardziej złożona i skomplikowana. Ludzie zainteresowani branżą technologiczną powinni uważać na pęcznienie bańki, a jednocześnie nie tracić z oczu modernizacyjnego potencjału technologii. Utrzymanie właściwej równowagi pomiędzy sceptycyzmem i optymizmem nie jest proste.

Jednak patrząc na rynek z pewnego oddalenia, można wnosić, że najbardziej destrukcyjne impulsy mamy pod kontrolą, przynajmniej na razie.

Dziś zasady gry się zmieniły. W ciągu ostatnich kilku lat sceptycyzm rynku kilkakrotnie pomagał przekuć pęczniejące bańki. Zobaczcie, co się stało z Facebookiem, kiedy po IPO miał on problemy z generowaniem przychodów z reklam mobilnych. Przypomnijcie sobie, jak inwestorzy ukarali Groupona i Zyngę, gdy tylko ich przychody i liczba użytkowników zaczęły spadać. Albo jak producent pamięci flash, Violin Memory, stał się jednym z najbardziej katastrofalnych przykładów IPO w tym roku po przedstawieniu fatalnych wyników finansowych.

– Pod pewnymi względami widzimy transfer ryzyka z rynku publicznego do prywatnego – mówi Danielle Morrill, prezes firmy Mattermark, która analizuje dane dotyczące rozwoju start-upów. – Snapchat uzyskał ogromną wycenę, ale nie jest spółką giełdową, więc jeżeli coś pójdzie źle, sparzy się na tym ograniczona liczba ludzi.