Fundacja wystosowała pismo do sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Piotra Stachańczyka, w którym prosi o rozważenie włączenia proponowanych przez siebie zmian do nowelizacji ustawy o cudzoziemcach. Przywołuje wydane w czerwcu przez sąd w Hadze orzeczenie, w którym zadecydowano o wstrzymaniu przekazania z Holandii do Polski cudzoziemca ubiegającego się o nadanie statusu uchodźcy, na podstawie tzw. rozporządzenia Dublin II. Swoją decyzje sąd uzasadnił tym, że w Polsce nie są zapewnione odpowiednie standardy w zakresie prawa do skutecznego środka odwoławczego w postępowaniu uchodźczym.
Chodzi o to, że w naszym prawie uchodźczym nie ma skutecznego środka odwoławczego od decyzji odmawiającej nadanie statusu uchodźcy. Między złożeniem skargi na odmowną decyzję uchodźczą a rozpatrzeniem jej przez sąd można bowiem cudzoziemca wydalić. Zdaniem holenderskiego sądu nie można w tej sytuacji mówić o zapewnieniu przez Polskę prawa do skutecznego środka odwoławczego w rozumieniu art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Sąd w Hadze podkreślił także, że braki w procedurze uchodźczej stwarzają ryzyko, że Polska nie wypełni swych zobowiązań traktatowych dotyczących stosowania zasady non-refoulment, czyli zakazu odesłania cudzoziemca do kraju, w którym groziłoby mu prześladowanie.
Zdaniem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wydane przez haski sąd orzeczenie może skutkować tym, że Holandia i inne państwa UE całkowicie zawieszą przekazywanie do Polski cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy. To zaś grozi interwencją Komisji Europejskiej w związku z naruszeniem przez Polskę zobowiązań wynikających z prawa UE.
To nie pierwszy przypadek, gdy HFPC interweniuje w sprawie wydaleń cudzoziemców pozbawionych faktycznej możliwości poddania kontroli sądowej decyzji odmawiającej udzielenia ochrony międzynarodowej.
- O zmianę regulacji prawnych w tym zakresie wnosimy już od dłuższego czasu. Wielokrotnie informowaliśmy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych o przypadkach cudzoziemców wydalonych z Polski, zanim zdążyli złożyć skargę do sądu na odmowę nadania statusu uchodźcy i innych form ochrony. Decyzja holenderskiego sądu to tylko kolejny dowód na to, że wprowadzenie zmian w tej kwestii jest absolutnie konieczne – mówi Karolina Rusiłowicz, prawniczka HFPC.
